شناسائی خلاءهای موجود در عاشورا پژوهی

محسن حسام مظاهری درباره ضرورت برگزاری جایزه کتاب سال عاشورا اظهار کرد: حجم بالای آثار عاشورایی و نیز مرتبط با امام حسین (ع) موجب شده که این نوع از کتاب‌ها تبدیل به یک ادبیات شوند. کتاب‌های متنوعی در این حوزه توسط مراکز مختلف تولید و منتشر می‌شود و به همین دلیل بنیاد دعبل خزاعی با همکاری انتشارات خیمه تصمیم به تاسیس جایزه‌ ویژه‌ای برای آثار مرتبط با این حوزه کرد.

وی ادامه داد: پیش از این برخی از نهادها و سازمان‌های مختلفی می‌خواستند چنین اقدامی را انجام بدهند و این جایزه را برای تقدیر از آثار برتر در این حوزه تاسیس کنند اما همواره با مانعی همچون مشکلات مالی روبه‌رو شدند تا اینکه بنیاد دعبل خزاعی پس از چند ماه کار روی این موضوع امسال فراخوان نخستین جایزه کتاب سال عاشورا را منتشر کرد.

وی افزود: رشته‌های تخصصی در این جایزه توسط صاحب‌نظران و کارشناسان متخصص در هر رشته استخراج شده و نخستین دوره جایزه کتاب سال عاشورا پاییز امسال و در آستانه ماه محرم برگزار می‌‌شود. پیش بینی کردیم که این جایزه را هر سه سال یک بار برگزار و کتاب‌هایی که طی سه سال منتشر می‌شوند را در هر دوره بررسی کنیم.

به گفته مدیر انتشارات خیمه، امسال کتاب‌های منتشر شده با موضوع عاشورا، امام حسین (ع)، ادبیات، هنر و آیین‌های عاشورایی از آغاز سال ۹۰ تا پایان سال ۹۳ در این دوره از جایزه کتاب سال بررسی می‌شوند. فراخوان این جایزه اکنون اعلام شده و تا پایان خردادماه فرصت برای ارسال آثار وجود دارد.

وی درباره نحوه دریافت آثار ارسالی نیز توضیحاتی داد و افزود: ناشرانی که در این حوزه به صورت تخصصی کار می‌کنند می‌توانند یک نسخه از اثر خود را برای دبیرخانه جایزه ارسال کنند. علاوه بر این دبیرخانه نیز در حال شناسایی آثار با موضوع جایزه کتاب سال عاشورا است و در صورتی که ناشر یا خالق اثر را برای ما ارسال نکرده باشد دبیرخانه آن را خریداری می‌کند.

وی با بیان اینکه با توجه به تنوع حوزه‌ها، ۱۵ موضوع برای این جایزه در نظر گرفته شده گفت: شعر، داستان، نثر ادبی، مقتل، پژوهش تاریخی، پژوهش فرهنگی، پژوهش هنری، پژوهش ادبی، موسیقی، خوشنویسی، عکاسی، تجسمی، شعر کودک و نوجوان، داستان کودک و نوجوان و ترجمه عناوین این ۱۵ رشته است و در هر یک از این رشته آثار برگزیده انتخاب می‌شوند.

مظاهری تاکید کرد: قرار است هر دوره از این جایزه به نام یک نفر باشد و جایزه نخستین دوره نیز به نام «دعبل خزاعی» است.

وی درباره چشم‌اندازهای در نظر گرفته شده این جایزه نیز توضیح داد: با توجه به اینکه تنوع این حوزه بسیار زیاد است و ناشران متعددی در این حوزه کار می‌کنند می‌توان لفظ عاشوراشناسان و عاشوراپژوهان را برای آن به کار برد. بنابراین گستردگی حوزه از سوی محققان و مولفان آن موجب شد تا این جایزه به منظور تقدیر از آثار برتر تاسیس شود. همچنین مخاطبان از این طریق می‌توانند معیاری برای شناسایی آثار برتر و مطالعه آن داشته باشند.

به گفته مدیر انتشارات خیمه، پر کردن خلاءهای موجود با شناسایی و بررسی آثار یکی دیگر از چشم‌اندازهایی است که ما برای این جایزه متصور هستیم. با این جایزه می‌توانیم متوجه شویم که در چه حوزه‌هایی کمتر تولید محتوا داشتیم و در چه حوزه‌هایی بیشتر کار شده است.

وی یادآور شد: در سال گذشته جلسات متعددی در قالب شورای سیاست‌گذاری برای ۱۵ رشته صورت گرفت. این جلسات در قالب پنج گروه ادبیات، پژوهش تاریخ، کودک و نوجوان، ترجمه و هنر صورت پذیرفته است. در هر یک از این گروه‌ها چهره‌های شاخص و صاحب‌نظرانی حضور دارند. در هر گروه نیز معیارهای ارزیابی با هم متفاوت است و فرم خامی برای هر گروه داوری تهیه شده است.

وی ادامه داد: هر اثر پس از مشخص شدن حوزه آن به یکی از این گروه‌های ارزیابی فرستاده می‌شود. بلافاصله پس از پایان خردادماه، طی سه ماه تابستان سال جاری مراحل اولیه داوری آثار آغاز می‌شود و پس از آن نیز ارزیابی‌های تخصصی و نهایی نیز صورت می‌گیرد.

مظاهری در پایان گفت: پیش بینی ما این است که عملکردمان در نخستین دوره برگزاری جایزه کتاب سال عاشورا اعتبار این جایزه را تعیین می‌‌کند. امیدواریم این جایزه معیاری برای عاشوراشناسی و عاشورا پژوهی در کشور باشد.

وی تصریح کرد: دبیر علمی این جایزه محمدرضا سنگری و دبیر اجرایی آن نیز میثم غضنفری خواهد بود.