کد مطلب : ۲۶۳۹۷
راهبردهای ده‌گانه «حج و زیارت در افق ۱۴۰۴» تدوین شد
حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی قاضی عسکر، نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت و سرپرست حجاج ایرانی، امروز شنبه، ۳۱ مرداد ماه در دیدار کارگزاران و دست‌اندرکاران حج ۹۴ با رهبر معظم انقلاب اسلامی، گفت: با الهام از رهنمودهای حضرتعالی و امام راحلِ عظیم الشأن (ره) و با هدف دستیابی به افق ترسیم شده و چشم انداز مطلوب و تبدیل مجموعه حج و زیارت به نهادی مکتبی، الهام بخش، کارآمد و تحول آفرین، راهبردهای ده گانه «حج و زیارت در افق ۱۴۰۴» را تدوین و برنامه ریزی‌های کوتاه مدت و میان مدت برای دستیابی به آن آماده شده است.
متن کامل این سخنرانی بدین شرح است:
بسم الله الرحمن‌الرحیم
در آغاز سخن، دهه کرامت و هفته حج را از طرف خود و جمع حاضر، خدمت حضرتعالی تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و از اینکه اجازه فرمودید تا جمعی از کارگزاران حج، عمره، عتبات و نیز ستاد مرکزی و کمیته‌های ده گانه اربعین به حضور حضرتعالی شرفیاب شوند صمیمانه تشکر و سپاسگزاری می‌کنم و بدینوسیله گزارش کوتاهی از تلاش‌ها و فعالیت‌های صورت گرفته از حج گذشته تاکنون را به استحضار می‌رسانم:
۱- با توجه به شرایط منطقه و جهان اسلام و اقدامات ضد دینی و ضد اسلامی گروهک‌های تکفیری، شعار حج سالجاری را، حج: معنویت، بصیرت و همدلی اسلامی انتخاب و فعالیت‌های فرهنگی، تبلیغی موسم حج را بر اساس آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا ضمن حفظ عزت و کرامت ملت شریف ایران و تأکید بر مشترکات مذاهب اسلامی، حج را به کانون وحدت مسلمانان جهان تبدیل کرده، زمینه را برای بهره‌وری کامل از این فریضه بزرگ و جهان شمول فراهم سازیم.
۲- با الهام از رهنمودهای حضرتعالی و امام راحلِ عظیم الشأن (قدس سره) و با هدف دستیابی به افق ترسیم شده و چشم‌انداز مطلوب و تبدیل مجموعه حج و زیارت به نهادی مکتبی، الهام بخش، کارآمد و تحول آفرین، راهبردهای ده گانة «حج و زیارت در افق ۱۴۰۴» را تدوین و برنامه ریزی‌های کوتاه مدت و میان مدت برای دستیابی به آن آماده گردیده است.
۳- حضرتعالی چند سال پیش خطاب به کارگزاران حج فرمودید:
یک الگو برای حج درست کنید، آن را به تصویب برسانید و بعد به طور قاطع بگویید ما حج را اینجوری اداره می‌کنیم. این الگو بر اساس تفکر صحیح باشد و به تصویب آن کسانی که صاحب نظر در این قضایا هستند برسانید. (۱۰/۱/۷۹)
خرسندم که به اطلاع برسانم این الگو با نام «طرح تعالی حج» پس از چند سال کارِ کارشناسی و بهره‌گیری از صاحب نظران و خِبرگان این حوزه، نهایی شده و اگر موانع موجود بر سر اجرای آن مرتفع شود، آماده عملیاتی شدن است.
۴- در رهنمودی دیگر فرمودید: این وظیفه همه است که سعی کنند حج را مایه آبروی اسلام و به خصوص برای ما ایرانی‌ها و مایه آبروی امام قرار بدهند. (۱/۳/۷۰)
هم اکنون بحمدالله مجموعه حج و زیارت به تحقق این هدف نزدیک شده اند، ارتقاء سطح دانش و کارآیی نیروی انسانی، ارائه آموزش‌های معرفتی و مهارتی برای روحانیون، معین و معینه‌ها، زائران و مسئولان امور فرهنگی کاروانها، ایجاد آمادگی‌های علمی، تنوع و تحول بخشی در شیوه‌ها و روش‌ها و محتواهای آموزشی با استفاده از فناوری‌های نوین و توجه به تنوع مخاطبان از نظر زبان، جنسیت و تحصیلات، اتخاذ رویکرد مجموعه محوری و استفاده از ظرفیت زائران و کارگزاران، ارائه کلاس‌های برخط، انجام آموزش های حضوری، متمرکز و مجازی، ایجاد تغییر در نحوه توزیع بسته‌های فرهنگی با افزایش قدرت انتخاب زائران و با توجه به نیازهای آنان، ارائه آموزش‌های ویژه بانوان و زائران فرهیخته و تحصیلکرده، و همچنین دیگر تلاش‌های موفق در حوزهای فرهنگی و اجرایی در راستای تحقق هدفی صورت گرفته که حضرتعالی آن را ترسیم فرمودید.
۵- در رهنمودی دیگر فرمودید: ما باید از همه مظاهر و ظواهر و شعائر حج استفاده کنیم و برای دانه دانه این‌ها برنامه داشته باشیم و سپس افزودید برنامه‌ریزی باید اصولی، عمومی و کلان باشد.
هرچند ما نتوانسته‌ایم تمامی فرمایشات نورانی حضرت امام (قدس سره) و حضرتعالی را محقق کنیم، لیکن باید به استحضار حضرتعالی و ملت شریف ایران برسانم که حاجی امروز با حاجیان گذشته بسیار متفاوت شده است، توجه ویژه به تلاوت و ختم قرآن در مکه و مدینه، حضور گسترده در نمازهای جمعه و جماعات، حضور چشمگیر در مراسم دعای کمیل، گریه‌ها و ناله‌های از سر اخلاص در مراسم دعای عرفه، حضور جدی در مراسم برائت، توجه به وحدت و پرهیز از اختلاف و تفرقه، حضور در جلسات انس و معرفت و بهره گیری از سخنرانان برجسته کشور، پرهیز از بازار گردی و اتلاف فرصت‌ها، بخشی از ویژگی‌های حاجیان امروز است که در راستای تحقق نقشه راهی که حضرتعالی ترسیم فرموده‌اید صورت می‌پذیرد.
۶- پژوهشکده حج و زیارت از حج گذشته تاکنون با ایجاد پنج گروه علمی-پژوهشی با نام‌های «اخلاق و اسرار»، «تاریخ و سیره»، «فقه و حقوق»، «کلام و معارف»، «مطالعات اجتماعی» و نیز واحد ترجمه، حدود ۸۵ اثر در موضوعات مختلف تولید و منتشر کرده‌است، همچنین موفق شده است هشت نشست علمی نیز، با عناوینی همچون: «حج در ادبیات کهن»، «بررسی آیین و آداب زیارت مطلوب و مقایسه آن با وضع موجود»، «موضوع شناسی اماکن حج و عمره»، «حج و محیط زیست»، و «بررسی فقهی زیارت از منظر مذاهب اسلامی» با حضور جمع قابل توجهی از روحانیون محترم کاروانها و علاقمندان به این گونه مباحث برگزار کند.
تقویت و به روزرسانی کتابخانه تخصصی حج و زیارت، حمایت از پایان‌نامه‌های حوزوی و دانشگاهی مرتبط، راه اندازی پایگاه اینترنتی به دو زبان فارسی و عربی، تعامل و ارتباط با نهادها و مؤسسات علمی از دیگر فعالیت‌های پژوهشکده بوده است.
۷-در اردیبهشت سالجاری مسئولیت هماهنگی و مدیریت عملیات بزرگ و افتخار آفرین اربعین به اینجانب و سازمان حج واگذار گردید تا با همکاری کلیه ارگان‌ها، نهادها و نیروهای مردمی، راه را برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر این مراسم و بهره‌وری بیشتر فراهم سازیم. مفتخرم که به استحضار برسانم این ستاد با شرکت بیش از ۳۰ وزارتخانه، نهاد و ارگان و با ده کمیته فرعی همچون: کمیته فرهنگی آموزشی، کمیته امنیتی و انتظامی، کمیته اعزام، اسکان و تغذیه، حمل و نقل، سوخت و زیر ساخت‌ها، رسانه و فضای مجازی، سیاسی و کنسولی، بهداشت، درمان و امداد، پشتیبانی و کمک‌های مردمی، بصورت فعال مشغول به کار شده‌اند، وظایف هر کمیته دقیقاً مشخص گردیده و با بهره‌گیری از آسیب شناسی‌های سال گذشته در تلاش هستیم تا با همدلی و همراهی در داخل و نیز هماهنگی با مسئولان کشور میزبان، نقاط قوت را تقویت و نقاط ضعف را برطرف سازیم، خوشبختانه گام‌های جدی و مؤثری در این زمینه برداشته شده و امید داریم با تحقق آن شرمنده حضرتعالی و ملت شریف ایران نشویم. مشروح اقدامات صورت گرفته بصورت نوبه‌ای برای دفتر حضرتعالی ارسال شده است. تلاش بر اینست که این اتفاق بزرگ، حتی المقدور بشکل مردمی و با کمک انسان‌های پاک و عاشق اهل بیت (ع) ساماندهی شود و از دولتی شدن آن پرهیز شود.
۸- بعثه‌ی مقام معظم رهبری در طول سال در عتبات اقدامات برجسته‌ای را نیز در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی انجام می‌دهد که برگزاری ۱۷۱ برنامه معرفت‌زا و بصیرت آفرین هر روز صبح در حرم امام حسین (ع)، برگزاری ۱۴۲ برنامه در راستای معرفی سبک زندگی اسلامی شب‌ها در حرم حضرت ابوالفضل (ع)، برگزاری ۱۹۶ برنامه روایتگری مصور حماسه عاشورا در خیمه‌گاه حسینی، برگزاری مراسم ویژه موالید و وفیات ائمه معصومین، برگزاری مراسم دعای کمیل و ندبه هر هفته در خیمه گاه، برگزاری مراسم لیالی قدر و تحویل سال در حرم امام حسین (ع)، برگزاری ۱۸۳ جلسه توجیهی روحانیون و مادحین اهل بیت در روزهای هفته در نجف و کربلا، برگزاری ۴۸ جلسه ویژه دانشگاهیان، دانش آموزان، جانبازان و خانواده‌های عزیز شهدا، بخشی از این فعالیت‌هاست که با همکاری خوب تولیت‌های اعتاب مقدسه‌ی کربلا، نجف و کاظمین، به اجرا درآمده است.
در پایان ضمن عرض پوزش از تصدیع ایجاد شده اجازه می‌خواهم تا در محضر حضرتعالی از برادر ارجمندم جناب آقای مهندس اوحدی ریاست محترم سازمان و کلیه همکارانمان در بعثه و سازمان، بیوت مراجع معظم تقلید، روحانیون، مدیران و عوامل محترم کاروانها، وزارتخانه های امور خارجه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، اطلاعات، راه و ترابری، بانک مرکزی، هلال احمر و مرکز پزشکی حج و زیارت، سپاه پاسداران، نیروی انتظامی و پلیس فرودگاه های کشور، هواپیمایی کشوری، سازمان فرودگاه ها، پلیس گذرنامه، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران هما و ماهان، صدا و سیما و دیگر عزیزانی که در طول سال و بویژه در موسم حج برای انجام حجی باشکوه و عزتمند تلاش می کنند، تشکر و قدردانی کنم.
و از حضرتعالی تقاضا دارم ما را دعا بفرمایید تا بتوانیم در انجام وظایف محوّله موفق و کوشا باشیم و حجاج عزیز کشورمان و دیگر کشورها در سالجاری، پس از انجام حجی مقبول و مبرور، سالم و سربلند به میهن اسلامی بازگردند.
متن کامل این سخنرانی بدین شرح است:
بسم الله الرحمن‌الرحیم
در آغاز سخن، دهه کرامت و هفته حج را از طرف خود و جمع حاضر، خدمت حضرتعالی تبریک و تهنیت عرض می‌کنم و از اینکه اجازه فرمودید تا جمعی از کارگزاران حج، عمره، عتبات و نیز ستاد مرکزی و کمیته‌های ده گانه اربعین به حضور حضرتعالی شرفیاب شوند صمیمانه تشکر و سپاسگزاری می‌کنم و بدینوسیله گزارش کوتاهی از تلاش‌ها و فعالیت‌های صورت گرفته از حج گذشته تاکنون را به استحضار می‌رسانم:
۱- با توجه به شرایط منطقه و جهان اسلام و اقدامات ضد دینی و ضد اسلامی گروهک‌های تکفیری، شعار حج سالجاری را، حج: معنویت، بصیرت و همدلی اسلامی انتخاب و فعالیت‌های فرهنگی، تبلیغی موسم حج را بر اساس آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا ضمن حفظ عزت و کرامت ملت شریف ایران و تأکید بر مشترکات مذاهب اسلامی، حج را به کانون وحدت مسلمانان جهان تبدیل کرده، زمینه را برای بهره‌وری کامل از این فریضه بزرگ و جهان شمول فراهم سازیم.
۲- با الهام از رهنمودهای حضرتعالی و امام راحلِ عظیم الشأن (قدس سره) و با هدف دستیابی به افق ترسیم شده و چشم‌انداز مطلوب و تبدیل مجموعه حج و زیارت به نهادی مکتبی، الهام بخش، کارآمد و تحول آفرین، راهبردهای ده گانة «حج و زیارت در افق ۱۴۰۴» را تدوین و برنامه ریزی‌های کوتاه مدت و میان مدت برای دستیابی به آن آماده گردیده است.
۳- حضرتعالی چند سال پیش خطاب به کارگزاران حج فرمودید:
یک الگو برای حج درست کنید، آن را به تصویب برسانید و بعد به طور قاطع بگویید ما حج را اینجوری اداره می‌کنیم. این الگو بر اساس تفکر صحیح باشد و به تصویب آن کسانی که صاحب نظر در این قضایا هستند برسانید. (۱۰/۱/۷۹)
خرسندم که به اطلاع برسانم این الگو با نام «طرح تعالی حج» پس از چند سال کارِ کارشناسی و بهره‌گیری از صاحب نظران و خِبرگان این حوزه، نهایی شده و اگر موانع موجود بر سر اجرای آن مرتفع شود، آماده عملیاتی شدن است.
۴- در رهنمودی دیگر فرمودید: این وظیفه همه است که سعی کنند حج را مایه آبروی اسلام و به خصوص برای ما ایرانی‌ها و مایه آبروی امام قرار بدهند. (۱/۳/۷۰)
هم اکنون بحمدالله مجموعه حج و زیارت به تحقق این هدف نزدیک شده اند، ارتقاء سطح دانش و کارآیی نیروی انسانی، ارائه آموزش‌های معرفتی و مهارتی برای روحانیون، معین و معینه‌ها، زائران و مسئولان امور فرهنگی کاروانها، ایجاد آمادگی‌های علمی، تنوع و تحول بخشی در شیوه‌ها و روش‌ها و محتواهای آموزشی با استفاده از فناوری‌های نوین و توجه به تنوع مخاطبان از نظر زبان، جنسیت و تحصیلات، اتخاذ رویکرد مجموعه محوری و استفاده از ظرفیت زائران و کارگزاران، ارائه کلاس‌های برخط، انجام آموزش های حضوری، متمرکز و مجازی، ایجاد تغییر در نحوه توزیع بسته‌های فرهنگی با افزایش قدرت انتخاب زائران و با توجه به نیازهای آنان، ارائه آموزش‌های ویژه بانوان و زائران فرهیخته و تحصیلکرده، و همچنین دیگر تلاش‌های موفق در حوزهای فرهنگی و اجرایی در راستای تحقق هدفی صورت گرفته که حضرتعالی آن را ترسیم فرمودید.
۵- در رهنمودی دیگر فرمودید: ما باید از همه مظاهر و ظواهر و شعائر حج استفاده کنیم و برای دانه دانه این‌ها برنامه داشته باشیم و سپس افزودید برنامه‌ریزی باید اصولی، عمومی و کلان باشد.
هرچند ما نتوانسته‌ایم تمامی فرمایشات نورانی حضرت امام (قدس سره) و حضرتعالی را محقق کنیم، لیکن باید به استحضار حضرتعالی و ملت شریف ایران برسانم که حاجی امروز با حاجیان گذشته بسیار متفاوت شده است، توجه ویژه به تلاوت و ختم قرآن در مکه و مدینه، حضور گسترده در نمازهای جمعه و جماعات، حضور چشمگیر در مراسم دعای کمیل، گریه‌ها و ناله‌های از سر اخلاص در مراسم دعای عرفه، حضور جدی در مراسم برائت، توجه به وحدت و پرهیز از اختلاف و تفرقه، حضور در جلسات انس و معرفت و بهره گیری از سخنرانان برجسته کشور، پرهیز از بازار گردی و اتلاف فرصت‌ها، بخشی از ویژگی‌های حاجیان امروز است که در راستای تحقق نقشه راهی که حضرتعالی ترسیم فرموده‌اید صورت می‌پذیرد.
۶- پژوهشکده حج و زیارت از حج گذشته تاکنون با ایجاد پنج گروه علمی-پژوهشی با نام‌های «اخلاق و اسرار»، «تاریخ و سیره»، «فقه و حقوق»، «کلام و معارف»، «مطالعات اجتماعی» و نیز واحد ترجمه، حدود ۸۵ اثر در موضوعات مختلف تولید و منتشر کرده‌است، همچنین موفق شده است هشت نشست علمی نیز، با عناوینی همچون: «حج در ادبیات کهن»، «بررسی آیین و آداب زیارت مطلوب و مقایسه آن با وضع موجود»، «موضوع شناسی اماکن حج و عمره»، «حج و محیط زیست»، و «بررسی فقهی زیارت از منظر مذاهب اسلامی» با حضور جمع قابل توجهی از روحانیون محترم کاروانها و علاقمندان به این گونه مباحث برگزار کند.
تقویت و به روزرسانی کتابخانه تخصصی حج و زیارت، حمایت از پایان‌نامه‌های حوزوی و دانشگاهی مرتبط، راه اندازی پایگاه اینترنتی به دو زبان فارسی و عربی، تعامل و ارتباط با نهادها و مؤسسات علمی از دیگر فعالیت‌های پژوهشکده بوده است.
۷-در اردیبهشت سالجاری مسئولیت هماهنگی و مدیریت عملیات بزرگ و افتخار آفرین اربعین به اینجانب و سازمان حج واگذار گردید تا با همکاری کلیه ارگان‌ها، نهادها و نیروهای مردمی، راه را برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر این مراسم و بهره‌وری بیشتر فراهم سازیم. مفتخرم که به استحضار برسانم این ستاد با شرکت بیش از ۳۰ وزارتخانه، نهاد و ارگان و با ده کمیته فرعی همچون: کمیته فرهنگی آموزشی، کمیته امنیتی و انتظامی، کمیته اعزام، اسکان و تغذیه، حمل و نقل، سوخت و زیر ساخت‌ها، رسانه و فضای مجازی، سیاسی و کنسولی، بهداشت، درمان و امداد، پشتیبانی و کمک‌های مردمی، بصورت فعال مشغول به کار شده‌اند، وظایف هر کمیته دقیقاً مشخص گردیده و با بهره‌گیری از آسیب شناسی‌های سال گذشته در تلاش هستیم تا با همدلی و همراهی در داخل و نیز هماهنگی با مسئولان کشور میزبان، نقاط قوت را تقویت و نقاط ضعف را برطرف سازیم، خوشبختانه گام‌های جدی و مؤثری در این زمینه برداشته شده و امید داریم با تحقق آن شرمنده حضرتعالی و ملت شریف ایران نشویم. مشروح اقدامات صورت گرفته بصورت نوبه‌ای برای دفتر حضرتعالی ارسال شده است. تلاش بر اینست که این اتفاق بزرگ، حتی المقدور بشکل مردمی و با کمک انسان‌های پاک و عاشق اهل بیت (ع) ساماندهی شود و از دولتی شدن آن پرهیز شود.
۸- بعثه‌ی مقام معظم رهبری در طول سال در عتبات اقدامات برجسته‌ای را نیز در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی انجام می‌دهد که برگزاری ۱۷۱ برنامه معرفت‌زا و بصیرت آفرین هر روز صبح در حرم امام حسین (ع)، برگزاری ۱۴۲ برنامه در راستای معرفی سبک زندگی اسلامی شب‌ها در حرم حضرت ابوالفضل (ع)، برگزاری ۱۹۶ برنامه روایتگری مصور حماسه عاشورا در خیمه‌گاه حسینی، برگزاری مراسم ویژه موالید و وفیات ائمه معصومین، برگزاری مراسم دعای کمیل و ندبه هر هفته در خیمه گاه، برگزاری مراسم لیالی قدر و تحویل سال در حرم امام حسین (ع)، برگزاری ۱۸۳ جلسه توجیهی روحانیون و مادحین اهل بیت در روزهای هفته در نجف و کربلا، برگزاری ۴۸ جلسه ویژه دانشگاهیان، دانش آموزان، جانبازان و خانواده‌های عزیز شهدا، بخشی از این فعالیت‌هاست که با همکاری خوب تولیت‌های اعتاب مقدسه‌ی کربلا، نجف و کاظمین، به اجرا درآمده است.
در پایان ضمن عرض پوزش از تصدیع ایجاد شده اجازه می‌خواهم تا در محضر حضرتعالی از برادر ارجمندم جناب آقای مهندس اوحدی ریاست محترم سازمان و کلیه همکارانمان در بعثه و سازمان، بیوت مراجع معظم تقلید، روحانیون، مدیران و عوامل محترم کاروانها، وزارتخانه های امور خارجه، فرهنگ و ارشاد اسلامی، اطلاعات، راه و ترابری، بانک مرکزی، هلال احمر و مرکز پزشکی حج و زیارت، سپاه پاسداران، نیروی انتظامی و پلیس فرودگاه های کشور، هواپیمایی کشوری، سازمان فرودگاه ها، پلیس گذرنامه، هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران هما و ماهان، صدا و سیما و دیگر عزیزانی که در طول سال و بویژه در موسم حج برای انجام حجی باشکوه و عزتمند تلاش می کنند، تشکر و قدردانی کنم.
و از حضرتعالی تقاضا دارم ما را دعا بفرمایید تا بتوانیم در انجام وظایف محوّله موفق و کوشا باشیم و حجاج عزیز کشورمان و دیگر کشورها در سالجاری، پس از انجام حجی مقبول و مبرور، سالم و سربلند به میهن اسلامی بازگردند.
مرجع : ایکنا
