مسجدي كه بدست وكيل امام حسن عسكري(ع) در قم بنا شد

به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج، به دليل موقعيت مذهبي و جايگاه ويژه قم در طول تاريخ مساجد زيادي نيز در آن بنا شده است كه هر كدام به دلايلي از اعتبار خاصي برخوردارند. از ميان مساجد قم مسجد امام حسن عسگري(عليه السلام) به عنوان قديمي ترين مسجد قم از اعتبار و سنديت خاصي برخوردار است.

اين مسجد كه در نزديكي حرم مطهر و در ابتداي خيابان آستانه واقع شده بنا به دستور امام حسن عسگري(عليه السلام) و به دست وكيل و نماينده آن حضرت در قرن سوم هجري ساخته شده است. اين مسجد همواره مورد توجه و عنايت علما و بزرگان بوده و در نوع خود از مساجد منحصر به فرد در دنياي اسلام است.مسجد امام حسن عسگري(عليه السلام) داراي سه در ورودي و در حال حاضر داراي شش شبستان است كه محل برگزاري نماز، جلسات سخنراني، درس و اعتكاف است.

مسجد امام حسن (ع) از گذشته از اعتبار زيادي برخوردار بوده و از قرن نهم به بعد متوليان آستانه مقدسه، توليت آن را بر عهده داشتند.
اين مسجد در اواخر دوره صفوي بازسازي شده كه امروزه تنها ايوان جنوبي آن باقي است. بنا در دوره فتحعلي شاه قاجار بر اثر سيل، متحمل صدماتي شد كه از طرف "حاج حسين كدخدا" تعمير شد.


اختصاصات مسجد

سردر مسجد به دهانه ۵ و عمق ۳ و ارتفاع ۶ متر داراي ازاره سنگي، جرزهاي آجري، پوشش رسمي بندي آراسته به كاشي‌هاي دوالي و معقلي و در كمرگاه كتيبه‌اي قرآني بر كاشي‌هاي خشتي است.

بعد از ورود به مسجد، هشتي هشت ضلعي مزين به كاشي كاري قرار گرفته كه در كنار جنوبي هشتي، مقبره باني اين قسمت از بنا "حاجي علي نقي" و در كنار آن بقعه‌اي قرار دارد كه در گذشته به صورت چهارطاقي مستقل و قديمي مدفن ۱۲ تن از سادات قم بوده است.

در ضلع جنوبي صحن مسجد، ايوان قديمي بنا به ارتفاع ۱۴، دهانه ۱۱ و عمق ۱۲ متر قرار دارد كه در اواخر دوره صفوي، به دست "مهدعليا" همسر يا مادر شاه سليمان صفوي، بنا شده است.

اين ايوان داراي غرفه‌ها و صفه‌هاي محرابي در اضلاع، تزيينات مقرنس، گچ‌بري، كاشي‌كاري و كتيبه قرآني مربوط به سال ۱۱۲۹ ق است.

در ميانه ضلع جنوبي ايوان محرابي هفت ضلعي با تزيينات گچ بري شده، عبارت "عمل كلب علي بن سلطان القمي" و تاريخ ۱۱۲۹ ق نقش بسته است. در طرفين ايوان، شبستان‌هاي ستون‌دار قرار گرفته است كه از طريق دهانه‌هايي به صحن و فضاي ايوان راه پيدا مي‌كند.

شبستان شرقي به ابعاد ۱۲*۱۶ متر مشتمل بر ۱۳ چشمه بر فراز هفت ستون آجري مضلع است؛ دو ضلع جنوبي شبستان، محرابي كاشي كاري تعبيه شده است.

اين شبستان به همت "آيت‌الله حاج‌آقا محمد كبير" كه امامت شبستان را بر عهده داشته تعمير و تزيين شده و به همين علت به "شبستان شيخ كبير" مشهور شده است.

شبستان غربي ايوان به ابعاد ۱۱*۱۲ متر مشتمل بر ۹ چشمه پوش بر فراز چهار ستون آجري و محراب كاشي كاري است. در ضلع شرقي مسجد، شبستان ستون‌دار بزرگي است كه در گذشته، شش چشمه پوش آن در مسير خيابان قرار داشت.

اين شبستان اكنون به ابعاد ۱۲*۳۲ متر مشتمل بر ۲۸ چشمه پوش بر فراز ۱۶ ستون آجري مضلع و جرزهاي ديواري است. شبستان ۹ دهانه به جانب صحن دارد و از آن جايي كه به سال ۱۳۶۰ ق به دستور "آيت‌الله فيض" امام جماعت وقت شبستان، تعمير شده به شبستان "آيت‌الله فيض" مشهور شده است باني اين شبستان "حاجي علي نقي تاجر كاشي" است.

در ضلع غربي صحن شبستان، زيرزمين و شبستان ديگري است كه با مصالح جديد جايگزين بخش قديم شده است.