کد مطلب : ۲۹۵۶۳
ملتی که از سرمایه وجودی خود بهره نبرد، مانند زمین بائر است
آیت‌الله جوادی آملی در ادامه تفسیر سوره مبارکه دخان با اشاره به عربی مبین بودن قرآن گفت: این قرآن به دست فرشتگان بر و نیکو و اسکورت شده بر قلب پیامبر نازل شده و از جایی آمده که فقط مخلصان راه دارند و در مراتب میانی و پایین که ممکن است شیاطین نفوذ داشته باشند رصد و محافظت شده است.
وی اظهار کرد: در آیه ششم سوره نمل بحث شد که حضرت صعودی داشته و قرآن را از لدی الله فراگرفته و نزول هم این است که فرشتگان بر قلب او نازل شده‌اند.
این مرجع تقلید با بیان اینکه اگر حضرت محمد (ص) از علم اجمالی و متن کلی قرآن برخوردار بود چرا وقتی مطلبی از او سؤال می شد منتظر نزول قرآن بود گفت: وجود حضرت تحت ولایت خداست لذا هیچ کاری بدون اذن ولی انجام نمی دهد از این رو همه کارها باید با هدایت ولی صورت بگیرد و در تمامی شئون ایشان نیز این طور است.
این مفسر قرآن بیان کرد: ذات الهی نامتناهی است و حتی معبود و مقصود و مشهود هیچ پیامبری نیست زیرا حقیقت خدا بسیط است و جزء ندارد که بگوید من با گوشه‌ای از ذات آشنا شدم و کل آن نیز نامتناهی است ولی ما می توانیم با برهان‌های مختلف آن را بپذیریم و قبول کنیم حتی واژه الله وقتی به ذهن آمده حمل اولی و از باب فهم ما است.
انبیاء نیز به مقام ذات راهی ندارند
وی تاکید کرد: حتی کسانی که به مقام فنا نیز می رسند کل ذات را مشاهده نمی کنند زیرا فنا شده فقط خدا را می بیند ولی این شخص خودش نابود نشده و چون هست، موجود محدود است و هر محدودی به اندازه خود، محدود است و ولی و نبی هم باشد به اندازه خود خدا را می بیند پس در فنا نیز به ذات راهی نیست.
استاد برجسته حوزه بیان کرد: پیامبر اگر بخواهد قرآن محکم را مفرق و اجمال را تفصیل بدهد چون تحت ولایت الله است بدون اذن او نمی تواند کاری انجام دهد، ایشان در مقام لدی اللهی قرآن را دریافت می کند حال این سؤال مطرح است که آیا اعلام نبوت به این است که آیاتی بر او نازل شود یا همین که بگویند تو رسولی کافی است که شرح آن را در تفسیر سوره علق خواهیم داد.
وی افزود: سوره بقره که نزول قرآن در ماه رمضان را بیان کرده در مدینه نازل شد چه اینکه روزه گرفتن در مدینه نازل شده است در حالی که سالیان متمادی حضرت در مکه نبی شده بود و سوره های زیادی براو نازل شده بود بنابراین ماه رمضان را اسلام نیاورده بلکه اسلام آن را توسعه داده و تضییق کرده و شرایطی برای آن بیان فرموده است.
وی افزود: تفریق و تفصیل وقتی کارساز است که به ام الکتاب وصل باشد؛ بنابراین نه تعدد دریافت و نه تربص و درنگ آن حضرت در دریافت وحی هیچکدام مشکلی ایجاد نمی کند.
آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه براهینی که قرآن نازل کرده برابر بدیهیات و فطریات است و هماهنگ با سرمایه هایی که خدا به بشرداده است تصریح کرد: ملتی که از سرمایه خود استفاده نکند ملت بائر و مانند سرزمین بائر است که میوه نمی دهد؛ کشورِ دایر است که میوه می دهد، فرمود ما به شما سرمایه دادیم به کار ببندید و تجارت کنید اگر بستید سود می کنید ولی اگر به کار نبستید تباه کرده‌اید.
پیامبر با هر کسی به اندازه فهمش حرف زده است
وی افزود: امام علی(ع) فرمود «الفقه ثم المتجر» آیات قرآن نیز دارد «یرجون تجارة لن تبور» این سرمایه برای تجارت است تا عقلانیت نصیب ما بشود؛ در بخشی از آیات، خدا قرآن را به عظمت ستود چه اینکه قرآن عظیم و حکیم به شخصی عظیم داده شده است البته آن مقامی که وجود حضرت داشته آن مقام به دنیا ظهور نکرده است و ایشان با احدی به اندازه فکر خود او حرف نزده است.
این مفسر بیان کرد: ملاصدرا می گوید اهل بیت مستثنی هستند که مجلسی اول و دوم نیز این را گفته اند که با اینها با کنه عقل خود حرف می زد زیرا اینها می فهمیدند اما دیگران نمی فهمند زیرا علی حکیم را که هر کسی نمی تواند بفهمد.
وی افزود: در فلسفه و کلام براهین متعددی در اثبات صفات و ذات مانند ازلی و ابدی و سرمدی بودن داریم ولی همین الفاظ نیز به حمل اولی ممکن است زیرا یک ذره را ذات خدا نشان داد موسی آن طور شد؛ اگر کسی می خواهد دهانش شیرین بشود جان کندن کوه طور می‌خواهد ما مکلفیم با برهان خدا را بشناسیم وگرنه رسیدن به آن مراتب نه مقدور و نه تکلیف ما هست.
اندک تجلی الهی نشئه عالم را عوض می‌کند
استاد برجسته حوزه علمیه عنوان کرد: اگر خدا ذره ای بخواهد تجلی کند آنهم ظهور خدا نه ذات خدا نشئه عالم عوض می شود چه اینکه در قیامت نیز این طور است؛ انسان را از هیچ آفرید وقتی که هیچ بود حالا که همه چیز موجود است آیا دوباره نمی تواند؛ ما دسترسی به ذات و صفات ذات نداریم ولی بازار مفهوم باز است و قرآن نیز بر آن تاکید دارد و تا آنجا که ممکن است و می‌توان فهمید باید تلاش کنیم و بپرستیم.
مدهوشی پیامبر در هنگام وحی از تجلی ذات است
وی افزود: انبیاء هر قدر که ذات الهی تجلی کند می‌توانند تحمل کنند البته تجلی ذات را و نه خود ذات را؛ پیامبر به مقداری که خدا بر او تجلی کرده فوق مقداری که بر موسی(ع) تجلی کرده درک می کند و همان طور که صدوق از ابی بصیر به نقل از امام صادق(ع) نقل کرده است مدهوشی پیامبر در هنگام وحی به علت تجلی ذات الهی بود و در این هنگام حضرت بدون واسطه مطلب را درک و آن را دریافت می کرد؛ در روایت است که حضرت صادق هم در این لحظه بدنش لرزید و ابوبصیر به او گفت آیا خدا را در قیامت می توان دید که فرمود با چشم دل بله؛ معلوم می شود مشاهده تجلیات خدا زمان و مکان ندارد و باید با قلب، خدا را به اندازه ظهور و تجلی او مشاهده کرد و آن حالتی که به انسان برای بهره و ظهور الهی دست می دهد همان فیض الهی است.
وی اظهار کرد: در آیه ششم سوره نمل بحث شد که حضرت صعودی داشته و قرآن را از لدی الله فراگرفته و نزول هم این است که فرشتگان بر قلب او نازل شده‌اند.
این مرجع تقلید با بیان اینکه اگر حضرت محمد (ص) از علم اجمالی و متن کلی قرآن برخوردار بود چرا وقتی مطلبی از او سؤال می شد منتظر نزول قرآن بود گفت: وجود حضرت تحت ولایت خداست لذا هیچ کاری بدون اذن ولی انجام نمی دهد از این رو همه کارها باید با هدایت ولی صورت بگیرد و در تمامی شئون ایشان نیز این طور است.
این مفسر قرآن بیان کرد: ذات الهی نامتناهی است و حتی معبود و مقصود و مشهود هیچ پیامبری نیست زیرا حقیقت خدا بسیط است و جزء ندارد که بگوید من با گوشه‌ای از ذات آشنا شدم و کل آن نیز نامتناهی است ولی ما می توانیم با برهان‌های مختلف آن را بپذیریم و قبول کنیم حتی واژه الله وقتی به ذهن آمده حمل اولی و از باب فهم ما است.
انبیاء نیز به مقام ذات راهی ندارند
وی تاکید کرد: حتی کسانی که به مقام فنا نیز می رسند کل ذات را مشاهده نمی کنند زیرا فنا شده فقط خدا را می بیند ولی این شخص خودش نابود نشده و چون هست، موجود محدود است و هر محدودی به اندازه خود، محدود است و ولی و نبی هم باشد به اندازه خود خدا را می بیند پس در فنا نیز به ذات راهی نیست.
استاد برجسته حوزه بیان کرد: پیامبر اگر بخواهد قرآن محکم را مفرق و اجمال را تفصیل بدهد چون تحت ولایت الله است بدون اذن او نمی تواند کاری انجام دهد، ایشان در مقام لدی اللهی قرآن را دریافت می کند حال این سؤال مطرح است که آیا اعلام نبوت به این است که آیاتی بر او نازل شود یا همین که بگویند تو رسولی کافی است که شرح آن را در تفسیر سوره علق خواهیم داد.
وی افزود: سوره بقره که نزول قرآن در ماه رمضان را بیان کرده در مدینه نازل شد چه اینکه روزه گرفتن در مدینه نازل شده است در حالی که سالیان متمادی حضرت در مکه نبی شده بود و سوره های زیادی براو نازل شده بود بنابراین ماه رمضان را اسلام نیاورده بلکه اسلام آن را توسعه داده و تضییق کرده و شرایطی برای آن بیان فرموده است.
وی افزود: تفریق و تفصیل وقتی کارساز است که به ام الکتاب وصل باشد؛ بنابراین نه تعدد دریافت و نه تربص و درنگ آن حضرت در دریافت وحی هیچکدام مشکلی ایجاد نمی کند.
آیت الله جوادی آملی با بیان اینکه براهینی که قرآن نازل کرده برابر بدیهیات و فطریات است و هماهنگ با سرمایه هایی که خدا به بشرداده است تصریح کرد: ملتی که از سرمایه خود استفاده نکند ملت بائر و مانند سرزمین بائر است که میوه نمی دهد؛ کشورِ دایر است که میوه می دهد، فرمود ما به شما سرمایه دادیم به کار ببندید و تجارت کنید اگر بستید سود می کنید ولی اگر به کار نبستید تباه کرده‌اید.
پیامبر با هر کسی به اندازه فهمش حرف زده است
وی افزود: امام علی(ع) فرمود «الفقه ثم المتجر» آیات قرآن نیز دارد «یرجون تجارة لن تبور» این سرمایه برای تجارت است تا عقلانیت نصیب ما بشود؛ در بخشی از آیات، خدا قرآن را به عظمت ستود چه اینکه قرآن عظیم و حکیم به شخصی عظیم داده شده است البته آن مقامی که وجود حضرت داشته آن مقام به دنیا ظهور نکرده است و ایشان با احدی به اندازه فکر خود او حرف نزده است.
این مفسر بیان کرد: ملاصدرا می گوید اهل بیت مستثنی هستند که مجلسی اول و دوم نیز این را گفته اند که با اینها با کنه عقل خود حرف می زد زیرا اینها می فهمیدند اما دیگران نمی فهمند زیرا علی حکیم را که هر کسی نمی تواند بفهمد.
وی افزود: در فلسفه و کلام براهین متعددی در اثبات صفات و ذات مانند ازلی و ابدی و سرمدی بودن داریم ولی همین الفاظ نیز به حمل اولی ممکن است زیرا یک ذره را ذات خدا نشان داد موسی آن طور شد؛ اگر کسی می خواهد دهانش شیرین بشود جان کندن کوه طور می‌خواهد ما مکلفیم با برهان خدا را بشناسیم وگرنه رسیدن به آن مراتب نه مقدور و نه تکلیف ما هست.
اندک تجلی الهی نشئه عالم را عوض می‌کند
استاد برجسته حوزه علمیه عنوان کرد: اگر خدا ذره ای بخواهد تجلی کند آنهم ظهور خدا نه ذات خدا نشئه عالم عوض می شود چه اینکه در قیامت نیز این طور است؛ انسان را از هیچ آفرید وقتی که هیچ بود حالا که همه چیز موجود است آیا دوباره نمی تواند؛ ما دسترسی به ذات و صفات ذات نداریم ولی بازار مفهوم باز است و قرآن نیز بر آن تاکید دارد و تا آنجا که ممکن است و می‌توان فهمید باید تلاش کنیم و بپرستیم.
مدهوشی پیامبر در هنگام وحی از تجلی ذات است
وی افزود: انبیاء هر قدر که ذات الهی تجلی کند می‌توانند تحمل کنند البته تجلی ذات را و نه خود ذات را؛ پیامبر به مقداری که خدا بر او تجلی کرده فوق مقداری که بر موسی(ع) تجلی کرده درک می کند و همان طور که صدوق از ابی بصیر به نقل از امام صادق(ع) نقل کرده است مدهوشی پیامبر در هنگام وحی به علت تجلی ذات الهی بود و در این هنگام حضرت بدون واسطه مطلب را درک و آن را دریافت می کرد؛ در روایت است که حضرت صادق هم در این لحظه بدنش لرزید و ابوبصیر به او گفت آیا خدا را در قیامت می توان دید که فرمود با چشم دل بله؛ معلوم می شود مشاهده تجلیات خدا زمان و مکان ندارد و باید با قلب، خدا را به اندازه ظهور و تجلی او مشاهده کرد و آن حالتی که به انسان برای بهره و ظهور الهی دست می دهد همان فیض الهی است.
مرجع : ایکنا
