مداحی در تراز انقلاب اسلامی

غلامرضا سیفی: نمی دانم چه سری است که آدمی بیشتر دلش با انتقاد سازگارتر است تا دیدن اتفاقات خوب. به بیانی بهتر، انتقاد کردن خیلی راحت و سهل است اما رخدادهای خوبِ پیرامونی را دیدن و به آن ضریب دادن ظاهراً سخت است و صعب است و دشوار.


همواره در موضوعات مختلف چهره اپوزسیون گرفتن، خیلی سخت نیست لیکن مدتهاست خوبی ها را دیدن و آن را برجسته کردن در عین اینکه برکات بسیاری بهمراه دارد رنج آور و دشوار شده است.


باید بر این باور رسید که یکی از راه های کاهش تندی در جامعه ی سیاسی و فرهنگی و حتی اجتماعی، ضریب دادن به خوبی هاست.


این مقدمه کوتاه را نوشتم تا به یک موضوع برسم. موضوعی بنام «حاج مهدی خادم آذریان» این نام در خطه آذربایجان و خاصه تبریز نامی آشناست. او تمامی ویژگی های یک مداح برجسته را دارد. صدای خوب، روضه خوانی خوب، مجلس گردانی خوب و از همه مهمتر مردمداری خوب که حاج مهدی را مقبول مردم سخت پسند تبریز قرار داده است.
اما آنچه که باعث نوشتن این چند خط درباره جناب ایشان شده، نه ویژه های مذکور که خصلتی دیگر از این مرد است که سبب شد تا نگارنده درباره آن قلم بزنم.


حاج مهدی یک مداح در تراز انقلاب اسلامی است. او بر خلاف برخی از هم کسوتان خود ابداً روحیات سکولاری ندارد و عمیقاً به رابطه دین و سیاست باور دارد. البته رندانه خود را از آلودگی های جناح های سیاسی بدور نگه داشته و خود را وقف انقلاب اسلامی کرده است. نشان به این نشان که همین انتخابات اخیر جریانی می خواست از وی و وجهه مردمی اش برای خود بهره ببرد که پاسخ او به این جریان در خور تامل بود. حاج مهدی در یک کلام گفته بود: "من فقط سرباز ولایتم و لاغیر".


خادم آذریان بیش از هر مداح دیگری، روضه خوان مجالس یادواره شهدا است. خاطرم نمی رود برای برگزاری یادواره شهدای محله خودمان از وی دعوت کردیم بدون ذره ای افاده گفت: اگر به مسافرت نروم حتماً می آیم.
اولین مداحی است در تبریز و آذربایجان که وصیت نامه خوانیِ شهدا در هیئات را بنا گذاشت. امروز هر کس پای روضه او بنشیند حتماً قبل از شروع به روضه خوانی، چند خط وصیت نامه شهدا از وی خواهد شنید.


مصلحت اندیشی در وجودشان راه ندارد. در دوره و زمانه ای که سکولار پنهان در برخی از هیئات تبریز بشدت در حال ترویج است او برای دفاع از انقلاب اسلامی از تریبون خود استفاده می کند.


هر مناسبت برای او بهانه ای است تا به نشر ارزشهای انقلاب اسلامی بپردازد. روز شهادت حضرت زهرا(س) - سال گذشته- در میدان ساعت تبریز و در حالی که انبوهی از زن و مرد در حال استماع روضه بودند در میان روضه از یک کلید واژه برای حضرت صدیقه کبری(س) استفاده کرد و گفت«تنها بسیجی مدینه» وی تعمداً با استفاده از این واژه به معنای حقیقی بسیج و بسیجی عمق بخشید.


دیروز هم همزمان با سالروز شهادت حضرت زهرا(س) بی ملاحظه و بی مصلحت اندیشی، ارادت خود به حضرت زهرا(س) را در عمل نشان داد و به دفاع از ولایت پرداخت.


البته مداحان انقلابی در تبریز صرفاً در یک نام بنام حاج مهدی خادم آذریان خلاصه نمی شوند و خیلی ها هستند که انقلابی اند اما حاج مهدی برند مداحان انقلابی تبریز است. وی با اینکه می توانست و می تواند بمانند خیلی از بزرگان راه مصلحت و عافیت طلبی در پیش بگیرد [چیزی که این روزها سکه رایج در میان خیلی هاست] لیکن آنجایی که احساس بکند برای انقلاب باید کاری انجام دهد حتماً این مهم را عینیت می بخشد.


حاج مهدی شخصیت برجسته ای است در تبریز و آذربایجان، نه فقط بخاطر اینکه به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب، صدا و اشعار و سیمایش زیبا هستند (۱) بلکه به این جهت که او به این فهم و باور رسیده که بقول شهید آوینی"صحرای بلا به وسعت همه تاریخ است و کار به یک «یا لیتنی کنت معکم»ختم نمی شود."


حاج مهدی ظلم ستیزی را از ارباب خود آموخته است. به قول یکی از بزرگان عاشق را باید از معشوق نشانی بوده باشد و حاج مهدی یک مداح جامع به تمام معناست. در روضه ی او هم گریه های سوزناک وجود دارد و هم پیام های عاشورا.


این دو بیتی سید حسن حسینی کاملاً برای حاج مهدی خادم آذریان مصداق دارد.
عالم همه خاک کربلا بایدمان
پیوسته به لب خدا خدا بایدمان
تا پاک شود زمین ز ابنای یزید
همواره حسین مقتدا بایدمان


۱. دو سال قبل که حاج مهدی خادم آذریان در محضر رهبر انقلاب به مداحی پرداخته بود بعد از اتمام مداحی ایشان به حاج مهدی گفته بودند: سَسین گوزل، اُزون گوزل، شعرون گوزل