کد مطلب : ۳۰۷۵۶
خلاء در اشعار عاشورایی، نتیجه کمبود اندیشه و بیدارگری
قاسم رفیعا، شاعر مشهدی با عنوان اینکه نمادها در فضای شعرهای مذهبی اصل مهمی هستند، گفت: با توجه به اینکه نمادها عناصر اصلی شعر محسوب می‌شوند، دنیایی از حرف را می‌توان در قالب یک نماد در شعر بیان کرد.
رفیعا، اظهار کرد: در صنعت شعر اگر نمادها وجود نداشته باشند، شاعر بدون استفاده از آنها نمی‌تواند روایت‌های تاریخی را در شعر متجلی کند، چرا که انسان‌ها ذهنیت خاصی از وقایعی‌ای که در طول تاریخ رخ داده است دارند و شاعر با استفاده از نمادها فضای شعر را به سمت و سویی می‌برد که مخاطبینش به آن احساس بیشتری پیدا می‌کنند.
وی در رابطه با پیام نمادها افزود: هر نمادی پیام خاص خود را دارد، به عنوان مثال نمادهای کلامی مانند «فرات» را که مخاطب می‌شنود، مفاهیمی که مطمئنا مربوط به واقعه عاشورا است به ذهنش متبادر می‌شود.
شاعران فرهیخته دنبال کشف نمادهای تازه می‌روند
این شاعر مشهدی، در همین راستا ادامه داد: اما بعضی از مواقع نمادهای عاشورایی در اشعار جنبه شعاری و تکراری به خود می‌گیرند و زیاد به کار بردن یک نماد هم باعث از بین رفتن ارزش آن می‌شود، این در حالی است که شاعران فرهیخته دنبال کشف و زنده کردن نمادهای تازه می‌روند به عنوان مثال، وقتی شاعری در مورد حرم امام رضا(ع) نماد کبوتر را به کار می‌برد هنر نکرده است.
تاثیر مستقیم نمادهای عاشورایی بر روی مخاطب
رفیعا، تاثیر استفاده از نمادهای عاشورایی مثل «کربلا» و «سقا» را بر روی مخاطب مستقیم و ویژه دانست و اظهار کرد: یک شاعر باهوش وقتی بداند مردم نسبت به بعضی چیزهایی که شنیده‌اند حساسیت خاصی دارند، دقیقا برای تاثیرگذاری بیشتر انگشت روی حساسیت آنها گذاشته و با آوردن یک نماد مفهوم خود را به مخاطب منتقل می‌کند.
وی در خصوص شاعرانی که حساسیت مردم را خوب شناخته بودند، مرحوم «محمدرضا آغاسی» را نام برد و گفت: این شاعر خوب می‌دانست که چه بگوید، شاید از نظر ادبی اشعارش در جایگاه بالایی نباشد اما در جذب مخاطب موفق بوده است.
خلاء اشعار عاشورایی
این شاعر مشهدی، اشعار عاشورایی را دچار خلاء دانست و علت را این طور بیان کرد: این خلاء ناشی از کمبود اندیشه و بیدارگری در این نوع اشعار است چرا که مخاطب بیشتر در اشعار مربوط به عاشورا از غم و گریه لذت می‌برد.
رفیعا، در همین راستا با یادآوری این مطلب که هماهنگ‌سازی فضای عاشورا را با شرایط روز شاهد نیستیم، افزود: خیلی از مسائلی که در واقعه عاشورا رخ داد، در جامعه امروز ما رخ می‌دهد که اگر شاعری به آن بپردازد برچسب سیاسی می‌خورد.
وی با اشاره به ماندگاری شعر «باز این چه شورش است» محتشم کاشانی در اذهان عمومی جامعه، افزود: از قدیم گفته‌اند چیزی که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند، این از دل بر آمدن مشخصه شعرهای عاشورایی است که باعث می شود، فراگیر شوند.
این شاعر مشهدی ادامه داد: محتشم کاشانی هم که این شعر را سرود خودش متاثر از واقعه عاشورا بوده که توانسته بر روی مخاطب تاثیر بگذارد چون شعر به ضمیر ناخودآگاه شاعران القاء می‌شود.
باید به سمت پنجره‌های نو برای دیدن واقعه عاشورا رفت
رفیعا با تاکید بر اینکه برای واقعه عاشورا قصه جدیدی نمی‌توان ایجاد کرد، تصریح کرد: باید زاویه دیدها را عوض کرد و به سمت پنجره‌های نو برای دیدن این واقعه رفت تا به نتایج بهتری دست پیدا کنیم.
وی در پایان در بخش دیگری از سخنانش، عاشورا را تنها واقعه‌ای دانست که در همه قالب‌های شعری می‌توان برای آن شعر سرود و مخاطب را تحت تاثیر قرار داد که درخور توجه است.
انتهای پیام/
رفیعا، اظهار کرد: در صنعت شعر اگر نمادها وجود نداشته باشند، شاعر بدون استفاده از آنها نمی‌تواند روایت‌های تاریخی را در شعر متجلی کند، چرا که انسان‌ها ذهنیت خاصی از وقایعی‌ای که در طول تاریخ رخ داده است دارند و شاعر با استفاده از نمادها فضای شعر را به سمت و سویی می‌برد که مخاطبینش به آن احساس بیشتری پیدا می‌کنند.
وی در رابطه با پیام نمادها افزود: هر نمادی پیام خاص خود را دارد، به عنوان مثال نمادهای کلامی مانند «فرات» را که مخاطب می‌شنود، مفاهیمی که مطمئنا مربوط به واقعه عاشورا است به ذهنش متبادر می‌شود.
شاعران فرهیخته دنبال کشف نمادهای تازه می‌روند
این شاعر مشهدی، در همین راستا ادامه داد: اما بعضی از مواقع نمادهای عاشورایی در اشعار جنبه شعاری و تکراری به خود می‌گیرند و زیاد به کار بردن یک نماد هم باعث از بین رفتن ارزش آن می‌شود، این در حالی است که شاعران فرهیخته دنبال کشف و زنده کردن نمادهای تازه می‌روند به عنوان مثال، وقتی شاعری در مورد حرم امام رضا(ع) نماد کبوتر را به کار می‌برد هنر نکرده است.
تاثیر مستقیم نمادهای عاشورایی بر روی مخاطب
رفیعا، تاثیر استفاده از نمادهای عاشورایی مثل «کربلا» و «سقا» را بر روی مخاطب مستقیم و ویژه دانست و اظهار کرد: یک شاعر باهوش وقتی بداند مردم نسبت به بعضی چیزهایی که شنیده‌اند حساسیت خاصی دارند، دقیقا برای تاثیرگذاری بیشتر انگشت روی حساسیت آنها گذاشته و با آوردن یک نماد مفهوم خود را به مخاطب منتقل می‌کند.
وی در خصوص شاعرانی که حساسیت مردم را خوب شناخته بودند، مرحوم «محمدرضا آغاسی» را نام برد و گفت: این شاعر خوب می‌دانست که چه بگوید، شاید از نظر ادبی اشعارش در جایگاه بالایی نباشد اما در جذب مخاطب موفق بوده است.
خلاء اشعار عاشورایی
این شاعر مشهدی، اشعار عاشورایی را دچار خلاء دانست و علت را این طور بیان کرد: این خلاء ناشی از کمبود اندیشه و بیدارگری در این نوع اشعار است چرا که مخاطب بیشتر در اشعار مربوط به عاشورا از غم و گریه لذت می‌برد.
رفیعا، در همین راستا با یادآوری این مطلب که هماهنگ‌سازی فضای عاشورا را با شرایط روز شاهد نیستیم، افزود: خیلی از مسائلی که در واقعه عاشورا رخ داد، در جامعه امروز ما رخ می‌دهد که اگر شاعری به آن بپردازد برچسب سیاسی می‌خورد.
وی با اشاره به ماندگاری شعر «باز این چه شورش است» محتشم کاشانی در اذهان عمومی جامعه، افزود: از قدیم گفته‌اند چیزی که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند، این از دل بر آمدن مشخصه شعرهای عاشورایی است که باعث می شود، فراگیر شوند.
این شاعر مشهدی ادامه داد: محتشم کاشانی هم که این شعر را سرود خودش متاثر از واقعه عاشورا بوده که توانسته بر روی مخاطب تاثیر بگذارد چون شعر به ضمیر ناخودآگاه شاعران القاء می‌شود.
باید به سمت پنجره‌های نو برای دیدن واقعه عاشورا رفت
رفیعا با تاکید بر اینکه برای واقعه عاشورا قصه جدیدی نمی‌توان ایجاد کرد، تصریح کرد: باید زاویه دیدها را عوض کرد و به سمت پنجره‌های نو برای دیدن این واقعه رفت تا به نتایج بهتری دست پیدا کنیم.
وی در پایان در بخش دیگری از سخنانش، عاشورا را تنها واقعه‌ای دانست که در همه قالب‌های شعری می‌توان برای آن شعر سرود و مخاطب را تحت تاثیر قرار داد که درخور توجه است.
انتهای پیام/
مرجع : ایکنا
