نزار قطری: به زبان ائمه دروغ نگوییم / سبک بخشو طلاست / مداحان منبع درآمدشان مداحی نباشد

نزار قطری مداح مشهور اهل بیت علیهم السلام انسان ساده و متواضعی است که نوای مشهور انا مظلوم حسین (ع) را از او شنیده ایم. او در حین مصاحبه نواهایی را نیز زمزمه کرد که بسیار دلنشین بود. از سبک واحد بخشو الحانی  را خواند و از آن به عنوان طلا یاد کرد و سپس به زمزمه ای درباره حضرت ام البنین (س) اشاره کرد که ناخودآگاه بر زبان می راند. او توصیه هایی بسیار ارزشمند به مداحان داشت و از سبک ها و متون بی محتوا انتقاد کرد. او گفت: متاسفانه امروزه بعضا سبک‌ها و الحانی روی کار می‌آید که ارتباطی به امام حسین و نهضت امام حسین (ع)  و قیام ایشان ندارد. بلکه سبک‌هایی متعلق به پاپ و غرب است. حتی شعرهایی که روی این سبک خوانده می‌شود، بعضی‌ از آنها بسیار سخیف است. مگر در این دریای عظیمی که این همه شعر و قافیه در آن وجود دارد، چیزی جستجو نگرده اند که بدنبال چنین کلمات و اشعاری می‌روند؟
متن کامل این گفت وگو درپی می آید:

* لطفا معرفی مختصری از خود داشته باشید
این جانب نزار قطری خادم اهل بیت(ع) متولد قطرازدوحه هستم، به همین خاطر به من نزار قطری می گویند. اصالت ایرانی دارم و پدر و مادرم اهل شهرستان لار استان فارس هستند. بنده از ۸ سالگی به خدمت اباعبدالله پرداختم. البته شروع کار بنده با حفظ و تجوید و تفسیر قرآن کریم و هم‌چنین مداحی برای اهل بیت(ع) بود.

* مهمترین کار ارائه شده توسط شما چه بوده است؟
مقوله مشهوری وجود دارد که می‌گوید:ما کان لله ینمو (چیزی که برای خداوند باشد، رشد می‌کند). بنده حدود ۳۵ سال است که مداحی می‌کنم و از خداوند می‌خواهم که همه  مداحی‌های بنده را قبول کند و ائمه(ع) از بنده راضی باشند. اما در بعضی مجالس نگاه خاصی به وجود می‌آید و یک توجه خاص در مجلس شب شهادت فاطمه زهرا(س) بوجود آمد که بنده در کویت و حسینیه حائری‌ها روضه معروف انا مظلوم حسین را خواندم و این نوحه  الحمد لله خیلی منتشر شد. شاید اخلاص مردمی که در این مجلس سینه می‌زدند و یا کسی که بنده را دعوت کرده بود، باعث شده است که این قصیده مد نظر خداوند و اهل بیت(ع) قرار گیرد و منتشر شود.

* توصیه شما به دیگر مداحان چیست؟
بنده کوچک‌تر از آن هستم که مداحان را توصیه و یا نصیحت کنم. بنده خود نیازمند توصیه و نصیحت هستم. اما نصیحتی که خودم به خودم می‌کنم را می‌گویم. اولا؛ باید اخلاص در عمل داشته باشیم که در سه کلمه است. یعنی اخلاص، اخلاق و اجتهاد که به معنای تلاش و کوشش است. ما باید اخلاقمان کامل باشد چون مردم به ما نگاه می کنند و اخلاق ما باید همانند اخلاق اهل بیت(ع) باشد تا بتوانیم در جامعه موثر باشیم. دوما؛ باید اخلاص داشته باشیم. یعنی ما باید با نیت خالص خدمت کنیم و بدنبال اموال دنیا نباشیم. اگر در کارمان اخلاص باشد، توفیقات از طرف خداوند و ائمه بیشتر خواهد شد. سوم هم باید اجتهاد، کوشش و تلاش داشته باشیم تا بتوانیم بهتر و بیشتر خدمت کنیم و کسل نباشیم. باید بگردیم و نوحه‌ای بخوانیم که شور بیشتری داشته باشد و قوی‌تر باشد. لذا همیشه باید در حال کوشش باشیم.

* آیا صحت متون اهمیتی دارد ،ممکن است برخی متون خوانده شود که خیلی قوی نباشد وغلوآمیز باشد؟
سه کلمه‌ای که بیان کردم نصایح عام بود. اما اگر بخواهیم بر روی موضوع  بیشترعمیق‌تر شویم، به مداحان توصیه می‌کنم که ای مداحان اهل بیت(ع)؛ بروید و کار کنید و کار شما فقط مداحی نباشد و زندگی خود را از راه مداحی نگذرانید. همانند امام صادق(ع) و علی ابن ابیطالب(ع) و دیگر ائمه که خلیفه وامام زمان بودند اما کار می‌کردند. شما مداحان هم باید بروید کار کنید و مداحی را فقط برای خدمت به دین بگذارید.
هم‌چنین نصیحت می‌کنم که ما باید درخصوص انتخاب اشعار و قصیده‌ها دقت کنیم. زیرا ما که این اشعار را بر منبر می‌خوانیم، در حقیقت داریم بعضی روایات را بیان می‌کنیم. اگر این روایات به زبان ائمه باشد، بنابراین نباید دروغ باشد. نباید به زبان ائمه دروغ بگوییم .وقتی مقتل می‌خوانیم، آنچه امام حسین(ع) بیان کرده است را باید بیان کنیم. چراکه اگر امام اینچنین نگفته باشند، به ایشان دروغ و افتراء بسته‌ایم. بنابراین یکی از مهم‌ترین کارها انتخاب شعرها و قصاید است.
انتخاب لحن ها مهم‌تر از قصاید است. زیرا متاسفانه امروزه سبک‌ها و الحانی روی کار می‌آید که ارتباطی به امام حسین و نهضت امام حسین و قیام ایشان ندارد. بلکه سبک‌هایی متعلق به پاپ و غرب است. حتی شعرهایی که روی این سبک خوانده می‌شود، بعضی‌ از آنها بسیار سخیف است. مگر در این دریایی که این همه شعر و قافیه در آن وجود دارد، چیزی گیر نیاورده‌اند که بدنبال چنین کلمات و اشعاری می‌روند؟شما مداحان، منتسب به اهل بیت هستید و باید در انتخاب قصاید و الحان بسیار دقت کنید. مبادا گاهی لحنی از الحان شما متناسب با مجالس لهو و لعب باشد.

* شما کدام مردم را شیفته‌تر به امام حسین(ع) دیده‌اید؟
بنده کشورهای زیادی رفته‌ام. اما به اعتقاد بنده و به شکل عام، آنهایی که در کشورهای غرب زندگی می‌کنند و به امام حسین علاقه دارند، ایمانشان بسیار قوی‌تر از کسانی است که مثلا در کربلا و یا مشهد زندگی می‌کنند.
به عقیده بنده خوب است که انسان در یخچال خود انواع غذا و میوه داشته باشد و روزه بگیرد. البته روزه کسی هم که هیچ چیزی در خانه ندارد و روزه می‌گیرد هم روزه اش قبول است. اما روزه کسی که همه چیز دارد و روزه می‌گیرد بسیار درست‌تر است. کسانی که در اروپا زندگی می‌کنند انواع لهو و لعب و امور دنیا را دارند، اما دل به حسین(ع) بسته‌اند. لذا این افراد با کسانی که هیچ یک از اینها را ندارند و در چنین کشورهایی زندگی نمی‌کنند و دل به حسین بسته‌اند، بسیار متفاوت هستند.

* آیا خاطره‌ای از مداحی‌های خود برای مردم دارید؟
در یکی از کشورها بنده را دعوت کردند تا مداحی کنم. بنده تصور می‌کردم که یک مجلس است. بعد از اینکه مجلس اول را خواندم به من گفتند که صدای شما بسیار زیباست و بعد بنده رفتم. کسی که بنده را دعوت کرده بود گفت که ما مجلس دیگری هم داریم، آیا برای خواندن می‌آیید که بنده باز هم قبول کردم. این قضیه تا هفت مجلس ادامه پیدا کرد. لذا چون بنده بسیار در دردسر بودم و از شهری به شهری دیگر سفر می‌کردیم، به خانواده گفتم که شما باز گردید و بنده تنها ماندم. لذا این مجالس تا هفت مجلس به طول انجامید. من هرگز پرسش و تقاضایی نداشتم و صرفا در هر رنامه ای که می گفتند شرکت می کردک. روز آخر وقتی می‌خواستم به فرودگاه بروم، شخصی که بنده را دعوت کرده بود، بنده گفت که چند کیف داری که من گفتم یک کیف دارم. او گفت که کیف خود را بگذار تا با بار برود و بنده هم قبول کردم. قبل از اینکه سوار هواپیما شوم، آن آقا گفت که بیا با هم چای بخوریم. در حال چای خوردن بودیم که دیدم چند تا کیف دستی آورده‌اند. یکی از کیف‌ها را داد و گفت که این دستت باشد. من هم تشکر کردم و تصور کردم که کیف به من هدیه داده‌اند. اما بعدا کیف را که باز کردم تا پاسپورت را داخل کیف بگذارم دیدم که پر از پول است. تعجب کردم و گفتم که چگونه باید برگردانم.

* شما شرط مالی برای مجالس خود نمی کنید؟
بنده هیچ وقت برای خواندن مداحی شرط پول و یا حتی هیچ شرط خاصی نمی کنم،حتی درخواست خرید بلیط نمی‌کنم، چون از این کارخجالت می‌کشم.

* ملاک شما برای انتخاب مجلس  وقبول دعوت چیست؟
بنده هیچ ملاکی برای قبول دعوت یک مجلس ندارم. البته کسی که اول زنگ بزند، آن مجلس را می روم است. حتی برای بنده مهم نیست که کدام شهر و کشور و یا تابع کدام خط باشند.

* آیا شما برای روسای کشورها هم خوانده اید؟
بنده برای امیر قطر هم قرآن خوانده‌ام .

* جریان مداحی در ایران رشد زیادی داشته است، وضعیت آن را چگونه می بینید؟
زیاد شدن شعائر امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) بسیار خوب است، ولی باید روی کیفیت کار کنیم. هرچیزی نباید پخش و منتشر کرد . بسیاری مطالب با کیفیت و قوی و سبک‌های قدیم وجود دارند که باید دوباره احیاء شوند. در زمان‌های قدیم مداحانی بودند که بسیار زیبا می‌خواندند اما ضبط صوت نبود که آنها را ضبط کنند. لذا باید برویم و آنها را کشف کنیم، چون بسیاری از آنها هنوز زنده هستند. من هم با سبک‌های قدیمی را بلد هستم وبا آن سبک ها تحدی می کنم.

* فدیمی ترین سبکی که به دست آوردید چه بوده است؟
یک لحن قدیمی وجود دارد که برای شخصی است به نام بخشو. ایشان در زمان شاه فوت کرد. یک سیاه پوست از شهر بوشهر بود و سبک‌هایی می‌خواندند که اگر امروز مردم آن را بشنوند هانند طلا برای آنهاست.
وی در بیان قطعه‌ای از خوانده‌های مرحوم بخشو، این گونه خواند:
گفت برخیز زجا ای مه رخشنده‌ی مادر قد شمشاد علم کن به کشتی به دو پیکر
همچو به .. شیر خدا ساقی کوثر به دو انگشت بیافکن در از قلعه خیبر

* بیشترین سبکی که خودتان دوست دارید چه سبکی است؟
سبک واحد را بسیار دوست دارم که در جنوب ایران بسیار بکار می‌رود.
روزه عاشورا بیشترچه نوحه ای می خوانید؟
روزهای عاشورا هم نوع مداحی بنده فرق می‌کند. چون به شهر و کشور و مجالس جوانان و یا سالمندان بستگی دارد.

* متون مختلفی که از امام حسین خوانده اید،کدام یک را بیشتر دوست دارید؟
متون زیادی خوانده ام. متنی را خودم بسیار زمزمه می کنم قطعه ای از نوحه ای است که شاعری به نام عمر فاروق که عراقی است برایم نوشته است وآن هم درباره ام البنین است.این نوحه را همیشه زمزمه می کنم .خودم هم دلیلش را نمی دانم.

* هیچ توفیق شده مضجع شریف امام حسین(ع) و حضرت اباالفضل(ع) را زیارت کنید؟
بنده توفیق زیارت داشته ام ولی پایین نرفته ام. البته اگر بخواهم قطعا بنده را می‌برند. اما نمی‌توانم از آنها درخواست کنم زیرا رویم نمی شود. لذا زیارت عادی می‌کنم و بیرون می‌آیم.

* با خودتان تربت و اقلام متبرک دارید؟
بنده چیزهای خوبی از ائمه دارم. مثلا انگشتیر دارم که سنگ آن برای قبر امام حسین است. تربت های خاصی دارم و حتی عطری دارم که روی قبر امام حسین می‌گذارند. یک تکه از پارچه‌ای دارم که حدود ۷۰ سال روی قبر امام حسین بوده است و پرچم امام حسین و حضرت عباس را هم دارم.

* سبک های مداحی در ایران کدام یک را می پسندید؟
خدا همه را موفق بدارد. بعضی‌ها خوب هستند و برخی هم سبکشان تغییر کرده است.

*  پربها ترین هدیه ای که تا کنون دریافت کرده اید چه بوده است؟
زمانی یک گروهی از مردم بنده را دعوت کردند تا به آن شهر برای مداحی بروم.  برخی مردم آن شهر نیز وقتی فهمیدند که بنده آمدم، خود یک هیات کوچک داشتند، بنده احساس کردم که آن هیات اول چندان دوست ندارند که من برای خواندن بروم. دائم بنده را معطل می‌کردند و نمی‌گذاشتند که برویم و از جایی به جایی دیگر می‌بردند تا بنده به آن مجلس نرسم. وقتی به مجلس رفتیم دیدم که هیچ کس در آن مجلس نیست و فقط اصحاب هیات نشسته بودند که بنده را بسیار خوب استقبال کردند. گفتند که مجلس ما تمام شد چون شما دیر آمدید. اما ما هدیه شما را کنار گذاشته‌ایم. بنده بسیار شرمنده شدم و گفتم که بنده موفق برای خواندن نشدم، این هدیه نیاز نیست. اما آنها گفتند که آمدن شما کافی است و هدیه شما هم آماده است. وقتی رفتم بیرون، کیسه‌ای به بنده دادند که وقتی در خانه کیسه را باز کردم، پرچم گنبد حضرت ابوالفضل عباس(ع) بود. این هدیه پر بهاترین و گرانبها ترین هدیه برای من است، آنهم در شبی که من نخواندم. حالا تصور کنید که اگر می‌خواندم حضرت چه هدیه‌ای به بنده می‌دادند.
او در انتها این گونه خواند:
آمدم از کربلا هدیه ام بر شما درس ایثار و وفا جمله آثارحسین
ماه ماتم شدبه پا گشته هنگام عزا حضرت زین العبا گشته بیمار حسین