کد مطلب : ۳۲۳۳۱
حجت الاسلام مجيد انصاري
نقش برجسته ايران در آيين فرامذهبي اربعين
در آستانه برگزاري آيين مذهبي اربعين شرايط براي كساني كه راهي كربلا شده‌اند كمي متفاوت خواهد بود چرا كه در شرايط حساس و البته ناامن منطقه تامين امنيت ميليون‌ها زاير كار چندان راحتي نيست و به نظر مي‌رسد تلاش‌هاي جمهوري اسلامي ايران به عراق در ابعاد مختلف تامين امنيت و لجستيك اين مراسم موفقيت‌آميز بوده است.
مجيد انصاري، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام و عضو مجمع روحانيون مبارز گرچه معتقد است اين آيين مذهبي را نبايد صرفا با نام ايران پيوند زد اما معتقد است كه جمهوري اسلامي ايران همان‌طور كه در منطقه نقش مهم و موثري ايفا مي‌كند در جريان برگزاري مراسم اربعين هم نشان داد كه مي‌تواند نقش مهم و موثري در امنيت منطقه ايفا مي‌كند.
انصاري بيان مي‌كند كه موقعيت ايران در منطقه تثبيت شده است اما برگزاري چنين مراسم‌هايي در امنيت كامل، اين موقعيت را بيش از پيش بهتر خواهد كرد.
نقش ايران در برگزاري آيين زيارت اربعين چيست؟ آيا اين مراسم اربعين وجه‌هاي سياسي هم براي ايران دارد؟
شايد بهتر باشد كه در ابتدا جايگاه زيارت اربعين در آموزه‌هاي ديني و متون ديني را بررسي كنيم. زيارت امام حسين(ع) به طور عام، زيارت روز عرفه و آيين زيارت اربعين به طور خاص مورد سفارش و تاكيد ائمه‌اطهار(ع) بوده است. در روايتي آمده است كه اگر كسي در ماه رمضان و ليله‌القدر مورد مغفرت خداوند قرار نگيرد اميدي به آمرزش او نيست مگر اينكه در صحراي عرفات حضور يابد و در آنجا استغفار كند. در روايتي ديگر نيز مطرح شده كه خداوند متعال قبل از اينكه به صحراي عرفات و اهل عرفه نگاه كند به زايران قبر امام حسين(ع) نگاه مرحمت و مغفرت دارد. بنابراين زيارت روز عرفه و امام حسين(ع) دو زيارت مهم هستند و ديگري زيارت روز اربعين است كه امام صادق(ع) اين زيارت را يكي از نشانه‌هاي مومن ذكر كردند و فرمودند يكي از نشانه‌هاي پنجگانه مومن زيارت اربعين است. اين زيارت كه در سخنان ائمه اطهار ثواب بسيار زيادي براي آن ذكر شده است مطمئنا صرفا يك تكليف عبادي با جنبه عاطفي و تكريم قبر مطهر امام حسين(ع) نيست. گرچه اين بعد هم از اهميت بسزايي برخوردار است اما مساله مهم‌تر جنبه سياسي و اجتماعي راهپيمايي اربعين است. ائمه‌اطهار(ع) براي اينكه پرچم مبارزه با ظلم و فداكاري در راه خدا براي هميشه در تاريخ به اهتزاز در بيايد هم خودشان به اين امر اهتمام فراوان داشتند و هم سفارش كردند. امام حسين مظهر ايستادگي در مقابل ظلم و ستم، مظهر حريت، آزادي، آزادگي و آزادمردي است. جامعه بشري براي هميشه نياز به چنين روحيه و مكتبي دارد. طبعا زنده نگه داشتن اين مكتب و روحيه يكي با اهتمام به برگزاري و شركت در مجالس امام حسين(ع) و سخن گفتن از مكتب امام حسين(ع) و شنيدن در مورد آن است و بخش اعظمي از آن هم به شعائر مذهبي مثل رفتن به زيارت مربوط مي‌شود. خوشبختانه بعد از سقوط رژيم بعثي صدام و آزادي مردم عراق مساله زيارت اربعين شكل و تشريفات ويژه‌اي به خود گرفت البته اهتمام به پياده‌روي اربعين از قديم وجود داشته حتي در دوران صدام هم علماي نجف و مردم عراق سعي مي‌كردند در اين ايام پياده تا مرقد مطهر امام حسين(ع) بروند اما پياده‌روي گسترده و سازمان‌يافته‌اي نبود. چند سالي است كه شيعيان از سراسر جهان و همه مسلمانان اعم از شيعه و سني بر اهميت اين موضوع بيشتر واقف شده‌اند.
با وجود وجهه سياسي اين ماجرا باز هم تاكيد دارم كه نقش اول را مردم ايفا مي‌كنند. در واقع ميليون‌ها زن و مرد كودك و كهنسال به سمت كربلا حركت مي‌كنند، هزينه مي‌كنند و سختي راه را به جان مي‌خرند و عاشقانه براي پياده‌روي اربعين مي‌روند. بنابراين قدم اول و پايه اول را مردم يعني مردم ايران، عراق و ساير كشورهاي ديگر بنيان مي‌گذارند. طبق گفته مقامات عراقي بيش از ۲۵ ميليون نفر در اين راهپيمايي كه بزرگ‌ترين راهپيمايي سال در كل جهان است شركت مي‌كنند. قطعا در اين روند دولت و مسوولان جمهوري اسلامي ايران تلاش‌هاي زيادي كرده‌اند. جمهوري اسلامي ايران هم براي تسهيل رفت و آمد از جهت اخذ رواديد و تسهيلات قانوني تلاش بسياري مي‌كند و هم دستگاه‌هايي چون هلال‌احمر، بهزيستي، وزارت بهداشت و درمان و ساير سازمان‌ها، خدمات رفاهي و درماني را به زايران عرضه مي‌كنند كه البته بخش عمده‌اي از كمك‌ها از محل خيرات و كمك‌هاي مردمي تامين مي‌شود. موكب‌ها در طول مسير چه در داخل خاك ايران و چه در داخل خاك عراق با كمك مردم برپا مي‌شود و در بعضي مواقع كه لازم باشد هم دستگاه‌ها و نهادها كمك مي‌كنند اما كمك اصلي با مردم است.
با توجه به اينكه منطقه ناايمن است فكر مي‌كنيد ايران در تامين امنيت محل پياده‌روي زوار براي اجراي آيين مذهبي اربعين چقدر تاثيرگذار بوده است؟
ايران جداي از بحث تامين امنيت راهپيمايي اربعين همواره نقش كليدي و مهمي در امنيت منطقه داشته و دارد. در واقع ايران نقش بسيار برجسته مستشاري از طريق سپاه قدس داشته و اقدامات موثري براي تامين امنيت در منطقه انجام داده است. در منطقه‌اي كه به‌شدت از سوي گروه‌هاي تروريستي ناامن شده‌بود و حتي اين گروه‌هاي تروريستي تا دروازه‌هاي بغداد پيش آمدند و برنامه داشتند عتبات عاليات، نجف و كربلا حتي كاظمين و سامرا را تصرف كنند و قبور مطهر ائمه(ع) را خراب كنند كما‌اينكه در كاظمين اين حركت را انجام دادند ايران توانست نقش موثري ايفا كند و در نابودي گروه‌هاي تروريستي نقش مهمي داشت. بنابراين نقشي كه ايران در سركوب تروريست‌ها؛ هم در عراق هم در سوريه و هم در مناطق ديگر دارد نقش بزرگي است و بالطبع در تامين امنيت مردم منطقه تاثيرگذار خواهد بود.
در خصوص تامين امنيت مراسم اربعين هم مرتب رايزني‌هايي ميان مسوولان جمهوري اسلامي و مسوولان عراقي اتفاق افتاده و دايما با هم مشاركت دارند، كمك مي‌كنند؛ هم كمك فكري و هم كمك‌هاي ديگري كه لازم باشد. خوشبختانه دولت مركزي عراق هم دولت قدرتمندي است. به خصوص اخيرا هم توانسته داعش را سركوب كند. مقامات عراقي در جهت تامين امنيت كفايت لازم را دارند و كمك‌هايي هم از ايران خواسته‌اند و خوشبختانه به نحو مطلوبي امنيت راهپيمايي تاكنون تامين شده است.
فكر مي‌كنيد برگزاري آرام و امن چنين راهپيمايي با اين ميزان از جمعيت يك دستاورد بين‌المللي براي ايران محسوب شود؟
نبايد مراسم اربعين را به عنوان مراسمي ايراني تبليغ و القا كنيم. اين مراسمي فراكشوري و حتي مي‌توان گفت فرامذهبي است. درست است كه عمده شركت‌كنندگان شيعيان هستند ولي در ميان صفوف ميليوني زايران، برادران و خواهران سني و چه‌بسا غيرمسلمانان عاشق امام حسين(ع) نيز حضور دارند چون مكتب امام حسين(ع) مكتبي است انساني و فراتر از مذهب و دين، گرچه زير بيرق اسلام و تشيع قرار دارد. لذا اين راهپيمايي براي وحدت و همدلي مسلمانان در برابر تفرقه‌افكني‌ها و توطئه‌هاي كشورهايي است كه شب و روز تلاش مي‌كنند بين كشورهاي اسلامي و فرق اسلامي و ملت‌هاي مسلمان شكاف ايجاد كنند خصوصا رژيم صهيونيستي كه بقاي اين رژيم نامشروع در تفرقه جهان اسلام است. طبعا اين راهپيمايي ميليوني نماد خوبي از قدرت اجتماعي و مردمي جهان اسلام است و جمهوري اسلامي ايران، هم مردم و هم حكومت به سهم خودشان نقش برجسته‌اي در اين راهپيمايي دارند و اين موضوع باعث مي‌شود جمهوري اسلامي ايران به عنوان بازيگر مثبت در عرصه سياسي جهاني و منطقه مطرح شود.
پيام سياسي اين راهپيمايي را چه مي‌دانيد؟
پيام راهپيمايي اربعين حركت منسجم انساني در مبارزه با ظلم و ستم است و اين پيام اگر به درستي به جهان منتقل شود حتما پيام الهام‌بخشي در جهت اهداف انسان‌دوستانه خواهد بود.
به نظر شما برگزاري اين آيين مذهبي با امنيت كامل چقدر در تقويت موقعيت جمهوري اسلامي ايران در منطقه تاثيرگذار است؟
خوشبختانه موقعيت ايران در منطقه موقعيت تثبيت شده و قدرتمندي است و حتما اين موضوع به تثبيت بيشتر موقعيت ايران در منطقه كمك خواهد‌كرد. البته باز هم تاكيد مي‌كنم كه اين مراسم را به عنوان يك مراسم صرفا ايراني نبايد ديد. ايران هم در كنار عراق و ديگر كشورها در اين همايش بزرگ مذهبي و انساني نقش و وظيفه خود را ايفا مي‌كند.
مجيد انصاري، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام و عضو مجمع روحانيون مبارز گرچه معتقد است اين آيين مذهبي را نبايد صرفا با نام ايران پيوند زد اما معتقد است كه جمهوري اسلامي ايران همان‌طور كه در منطقه نقش مهم و موثري ايفا مي‌كند در جريان برگزاري مراسم اربعين هم نشان داد كه مي‌تواند نقش مهم و موثري در امنيت منطقه ايفا مي‌كند.
انصاري بيان مي‌كند كه موقعيت ايران در منطقه تثبيت شده است اما برگزاري چنين مراسم‌هايي در امنيت كامل، اين موقعيت را بيش از پيش بهتر خواهد كرد.
نقش ايران در برگزاري آيين زيارت اربعين چيست؟ آيا اين مراسم اربعين وجه‌هاي سياسي هم براي ايران دارد؟
شايد بهتر باشد كه در ابتدا جايگاه زيارت اربعين در آموزه‌هاي ديني و متون ديني را بررسي كنيم. زيارت امام حسين(ع) به طور عام، زيارت روز عرفه و آيين زيارت اربعين به طور خاص مورد سفارش و تاكيد ائمه‌اطهار(ع) بوده است. در روايتي آمده است كه اگر كسي در ماه رمضان و ليله‌القدر مورد مغفرت خداوند قرار نگيرد اميدي به آمرزش او نيست مگر اينكه در صحراي عرفات حضور يابد و در آنجا استغفار كند. در روايتي ديگر نيز مطرح شده كه خداوند متعال قبل از اينكه به صحراي عرفات و اهل عرفه نگاه كند به زايران قبر امام حسين(ع) نگاه مرحمت و مغفرت دارد. بنابراين زيارت روز عرفه و امام حسين(ع) دو زيارت مهم هستند و ديگري زيارت روز اربعين است كه امام صادق(ع) اين زيارت را يكي از نشانه‌هاي مومن ذكر كردند و فرمودند يكي از نشانه‌هاي پنجگانه مومن زيارت اربعين است. اين زيارت كه در سخنان ائمه اطهار ثواب بسيار زيادي براي آن ذكر شده است مطمئنا صرفا يك تكليف عبادي با جنبه عاطفي و تكريم قبر مطهر امام حسين(ع) نيست. گرچه اين بعد هم از اهميت بسزايي برخوردار است اما مساله مهم‌تر جنبه سياسي و اجتماعي راهپيمايي اربعين است. ائمه‌اطهار(ع) براي اينكه پرچم مبارزه با ظلم و فداكاري در راه خدا براي هميشه در تاريخ به اهتزاز در بيايد هم خودشان به اين امر اهتمام فراوان داشتند و هم سفارش كردند. امام حسين مظهر ايستادگي در مقابل ظلم و ستم، مظهر حريت، آزادي، آزادگي و آزادمردي است. جامعه بشري براي هميشه نياز به چنين روحيه و مكتبي دارد. طبعا زنده نگه داشتن اين مكتب و روحيه يكي با اهتمام به برگزاري و شركت در مجالس امام حسين(ع) و سخن گفتن از مكتب امام حسين(ع) و شنيدن در مورد آن است و بخش اعظمي از آن هم به شعائر مذهبي مثل رفتن به زيارت مربوط مي‌شود. خوشبختانه بعد از سقوط رژيم بعثي صدام و آزادي مردم عراق مساله زيارت اربعين شكل و تشريفات ويژه‌اي به خود گرفت البته اهتمام به پياده‌روي اربعين از قديم وجود داشته حتي در دوران صدام هم علماي نجف و مردم عراق سعي مي‌كردند در اين ايام پياده تا مرقد مطهر امام حسين(ع) بروند اما پياده‌روي گسترده و سازمان‌يافته‌اي نبود. چند سالي است كه شيعيان از سراسر جهان و همه مسلمانان اعم از شيعه و سني بر اهميت اين موضوع بيشتر واقف شده‌اند.
با وجود وجهه سياسي اين ماجرا باز هم تاكيد دارم كه نقش اول را مردم ايفا مي‌كنند. در واقع ميليون‌ها زن و مرد كودك و كهنسال به سمت كربلا حركت مي‌كنند، هزينه مي‌كنند و سختي راه را به جان مي‌خرند و عاشقانه براي پياده‌روي اربعين مي‌روند. بنابراين قدم اول و پايه اول را مردم يعني مردم ايران، عراق و ساير كشورهاي ديگر بنيان مي‌گذارند. طبق گفته مقامات عراقي بيش از ۲۵ ميليون نفر در اين راهپيمايي كه بزرگ‌ترين راهپيمايي سال در كل جهان است شركت مي‌كنند. قطعا در اين روند دولت و مسوولان جمهوري اسلامي ايران تلاش‌هاي زيادي كرده‌اند. جمهوري اسلامي ايران هم براي تسهيل رفت و آمد از جهت اخذ رواديد و تسهيلات قانوني تلاش بسياري مي‌كند و هم دستگاه‌هايي چون هلال‌احمر، بهزيستي، وزارت بهداشت و درمان و ساير سازمان‌ها، خدمات رفاهي و درماني را به زايران عرضه مي‌كنند كه البته بخش عمده‌اي از كمك‌ها از محل خيرات و كمك‌هاي مردمي تامين مي‌شود. موكب‌ها در طول مسير چه در داخل خاك ايران و چه در داخل خاك عراق با كمك مردم برپا مي‌شود و در بعضي مواقع كه لازم باشد هم دستگاه‌ها و نهادها كمك مي‌كنند اما كمك اصلي با مردم است.
با توجه به اينكه منطقه ناايمن است فكر مي‌كنيد ايران در تامين امنيت محل پياده‌روي زوار براي اجراي آيين مذهبي اربعين چقدر تاثيرگذار بوده است؟
ايران جداي از بحث تامين امنيت راهپيمايي اربعين همواره نقش كليدي و مهمي در امنيت منطقه داشته و دارد. در واقع ايران نقش بسيار برجسته مستشاري از طريق سپاه قدس داشته و اقدامات موثري براي تامين امنيت در منطقه انجام داده است. در منطقه‌اي كه به‌شدت از سوي گروه‌هاي تروريستي ناامن شده‌بود و حتي اين گروه‌هاي تروريستي تا دروازه‌هاي بغداد پيش آمدند و برنامه داشتند عتبات عاليات، نجف و كربلا حتي كاظمين و سامرا را تصرف كنند و قبور مطهر ائمه(ع) را خراب كنند كما‌اينكه در كاظمين اين حركت را انجام دادند ايران توانست نقش موثري ايفا كند و در نابودي گروه‌هاي تروريستي نقش مهمي داشت. بنابراين نقشي كه ايران در سركوب تروريست‌ها؛ هم در عراق هم در سوريه و هم در مناطق ديگر دارد نقش بزرگي است و بالطبع در تامين امنيت مردم منطقه تاثيرگذار خواهد بود.
در خصوص تامين امنيت مراسم اربعين هم مرتب رايزني‌هايي ميان مسوولان جمهوري اسلامي و مسوولان عراقي اتفاق افتاده و دايما با هم مشاركت دارند، كمك مي‌كنند؛ هم كمك فكري و هم كمك‌هاي ديگري كه لازم باشد. خوشبختانه دولت مركزي عراق هم دولت قدرتمندي است. به خصوص اخيرا هم توانسته داعش را سركوب كند. مقامات عراقي در جهت تامين امنيت كفايت لازم را دارند و كمك‌هايي هم از ايران خواسته‌اند و خوشبختانه به نحو مطلوبي امنيت راهپيمايي تاكنون تامين شده است.
فكر مي‌كنيد برگزاري آرام و امن چنين راهپيمايي با اين ميزان از جمعيت يك دستاورد بين‌المللي براي ايران محسوب شود؟
نبايد مراسم اربعين را به عنوان مراسمي ايراني تبليغ و القا كنيم. اين مراسمي فراكشوري و حتي مي‌توان گفت فرامذهبي است. درست است كه عمده شركت‌كنندگان شيعيان هستند ولي در ميان صفوف ميليوني زايران، برادران و خواهران سني و چه‌بسا غيرمسلمانان عاشق امام حسين(ع) نيز حضور دارند چون مكتب امام حسين(ع) مكتبي است انساني و فراتر از مذهب و دين، گرچه زير بيرق اسلام و تشيع قرار دارد. لذا اين راهپيمايي براي وحدت و همدلي مسلمانان در برابر تفرقه‌افكني‌ها و توطئه‌هاي كشورهايي است كه شب و روز تلاش مي‌كنند بين كشورهاي اسلامي و فرق اسلامي و ملت‌هاي مسلمان شكاف ايجاد كنند خصوصا رژيم صهيونيستي كه بقاي اين رژيم نامشروع در تفرقه جهان اسلام است. طبعا اين راهپيمايي ميليوني نماد خوبي از قدرت اجتماعي و مردمي جهان اسلام است و جمهوري اسلامي ايران، هم مردم و هم حكومت به سهم خودشان نقش برجسته‌اي در اين راهپيمايي دارند و اين موضوع باعث مي‌شود جمهوري اسلامي ايران به عنوان بازيگر مثبت در عرصه سياسي جهاني و منطقه مطرح شود.
پيام سياسي اين راهپيمايي را چه مي‌دانيد؟
پيام راهپيمايي اربعين حركت منسجم انساني در مبارزه با ظلم و ستم است و اين پيام اگر به درستي به جهان منتقل شود حتما پيام الهام‌بخشي در جهت اهداف انسان‌دوستانه خواهد بود.
به نظر شما برگزاري اين آيين مذهبي با امنيت كامل چقدر در تقويت موقعيت جمهوري اسلامي ايران در منطقه تاثيرگذار است؟
خوشبختانه موقعيت ايران در منطقه موقعيت تثبيت شده و قدرتمندي است و حتما اين موضوع به تثبيت بيشتر موقعيت ايران در منطقه كمك خواهد‌كرد. البته باز هم تاكيد مي‌كنم كه اين مراسم را به عنوان يك مراسم صرفا ايراني نبايد ديد. ايران هم در كنار عراق و ديگر كشورها در اين همايش بزرگ مذهبي و انساني نقش و وظيفه خود را ايفا مي‌كند.
مرجع : اعتماد
