کد مطلب : ۳۲۳۶۰
جزئیات خلق تابلوی ماجرای شهادت حضرت علیاکبر(ع) به سبک قهوه‌خانه‌ای
«نقاشی قهوه‌خانه‌ای» از سبک‌های نقاشی ایرانی با درون‌مایه‌های رزمی، بزمی و مذهبی است که در اواخر دوره قاجار در ایران رواج یافت. این نقاشی‌ها به صورت پرده در قهوه‌خانه‌ها نصب می‌شد و نقالاّن به روایت تصاویر نقش‌بسته بر آن می‌پرداختند.
منصور وفایی پیشکسوت «نقاشی قهوه‌خانه‌ای» و آخرین بازمانده از نسل نقاشان این سبک است. وی اخیراً ماجرای نبرد و شهادت حضرت علیاکبر را در سبک قهوه‌خانه‌ای به تصویر کشیده است. این تابلو دارای پنج فراز مختلف است.
در فراز اول که در گوشه بالای سمت چپ پرده نقش شده؛ علی‌اکبرِ جوان، اذنِ میدان را از پدر می‌طلبد؛ او در حالی که رزم‌جامه پوشیده است بر قرآنی که پدر در دست دارد بوسه می‌زند.
درفراز دوم که در وسط پرده نقش شده؛ برخلاف اصولِ جنگِ جوانمردانه، جمعی از اشقیاء اطراف حضرت علیاکبر را احاطه می‌کنند با این حال او دلاورانه می‌جنگد و تعداد زیادی از اشقیاء را به هلاکت می‌رساند؛ سرانجام بر اثر ضربت شمشیری که بر سرش اصابت می‌کند به شهادت می‌رسد.
در فراز سوم که در گوشه بالای سمت راست پرده نقش شده؛ امام حسین(ع) بر بالین فرزند جوانش حاضر میشود.
در فراز چهارم که در گوشه پایین سمت راست پرده نقش شده؛ حضرت زینب(س) پس از اطلاع از شهادت برادرزاده‌اش زاری سر می‌دهد.
در فراز پنجم که در گوشه پایین سمت چپ پرده نقش شده؛ امام سجاد(ع) در بستر بیماری از شهادت برادرزاده‌اش مطلع میشود.
وفایی درباره نقاشی تابلوی «دلاور صحرای کربلا حضرت علیاکبر(ع)» به خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا گفت: این تابلو با تکنیک رنگ‌روغن روی بوم و در ابعاد 130×210 نقاشی شده است؛ البته هنوز جزئیاتی از آن باقی مانده است و تصمیم دارم طی سال آینده در روز ولادت حضرت علیاکبر(ع) و یا در ایام محرم از آن رونمایی کنم؛ درباره محل رونمایی از آن هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌ام اما احتمالاً در حوزه هنری از آن رونمایی می‌کنیم.
وی بیان کرد: در سال‌های اخیر اساتیدی همچون عباس بلوکی‌فر، علیاکبر لَرنی و محمد فراهانی در سبک قهوه‌خانه‌ای فعالیت می‌کردند اما در حال حاضر تمامی آنها از دنیا رفته‌اند و من تنها کسی هستم که در این سبک، قلم می‌زند.
این نقاش پیشکسوت درباره علل کم‌توجهی به سبک قهوه‌خانه‌ای گفت: عدم آگاهی مسئولین موجب بروز این معضل شده است؛ مسئولین فرهنگی کشور اطلاع ندارند که این سبک نقاشی به سه دلیل نباید فراموش شود؛ اول این که روایت‌کننده وقایع مهم صدر اسلام به خصوص واقعه عاشوراست؛ دوم این که روایت‌گرِ آداب و رسوم ایرانیان مثل مجالس عروسی و ولیمه حجاج است و سوم این که فرهنگ و ادبیات فارسی را ترویج می‌دهد که نقاشی‌های مدرن توان این کار را ندارند.
وفایی با بیان این که «هنر نقالی» که اکنون در سازمان ملل متحد به عنوان هنر معنوی شناخته شده است به خاطر روایت آثار ما به این جایگاه رسیده است؛ گفت: با این حال مسئولین به این هنر مهم که گویای سه جنبه فرهنگ ایرانی-اسلامی است توجهی ندارند و نقاشی‌های مدرن که برگرفته از فرهنگ غربی است را مورد توجه قرار می‌دهند. به خاطر دارم زمانی که آقای صنیع‌خاتم مدیریت مرکز هنرهای تجسمی را بر عهده داشت عده‌ای از نقاشان، آثار مدرن خود را برای نمایش به اروپا بردند؛ در آنجا صاحب یک گالری به آنها گفته بود: «ما خودمان چنین آثاری را در اینجا داریم؛ پس شما از خودتان چه دارید؟!» مفهوم این جمله این است که ما باید فرهنگ خودمان را به تصویر درآوریم نه فرهنگ غربی‌ها را.
منصور وفایی پیشکسوت «نقاشی قهوه‌خانه‌ای» و آخرین بازمانده از نسل نقاشان این سبک است. وی اخیراً ماجرای نبرد و شهادت حضرت علیاکبر را در سبک قهوه‌خانه‌ای به تصویر کشیده است. این تابلو دارای پنج فراز مختلف است.
در فراز اول که در گوشه بالای سمت چپ پرده نقش شده؛ علی‌اکبرِ جوان، اذنِ میدان را از پدر می‌طلبد؛ او در حالی که رزم‌جامه پوشیده است بر قرآنی که پدر در دست دارد بوسه می‌زند.
درفراز دوم که در وسط پرده نقش شده؛ برخلاف اصولِ جنگِ جوانمردانه، جمعی از اشقیاء اطراف حضرت علیاکبر را احاطه می‌کنند با این حال او دلاورانه می‌جنگد و تعداد زیادی از اشقیاء را به هلاکت می‌رساند؛ سرانجام بر اثر ضربت شمشیری که بر سرش اصابت می‌کند به شهادت می‌رسد.
در فراز سوم که در گوشه بالای سمت راست پرده نقش شده؛ امام حسین(ع) بر بالین فرزند جوانش حاضر میشود.
در فراز چهارم که در گوشه پایین سمت راست پرده نقش شده؛ حضرت زینب(س) پس از اطلاع از شهادت برادرزاده‌اش زاری سر می‌دهد.
در فراز پنجم که در گوشه پایین سمت چپ پرده نقش شده؛ امام سجاد(ع) در بستر بیماری از شهادت برادرزاده‌اش مطلع میشود.
وفایی درباره نقاشی تابلوی «دلاور صحرای کربلا حضرت علیاکبر(ع)» به خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا گفت: این تابلو با تکنیک رنگ‌روغن روی بوم و در ابعاد 130×210 نقاشی شده است؛ البته هنوز جزئیاتی از آن باقی مانده است و تصمیم دارم طی سال آینده در روز ولادت حضرت علیاکبر(ع) و یا در ایام محرم از آن رونمایی کنم؛ درباره محل رونمایی از آن هنوز تصمیم قطعی نگرفته‌ام اما احتمالاً در حوزه هنری از آن رونمایی می‌کنیم.
وی بیان کرد: در سال‌های اخیر اساتیدی همچون عباس بلوکی‌فر، علیاکبر لَرنی و محمد فراهانی در سبک قهوه‌خانه‌ای فعالیت می‌کردند اما در حال حاضر تمامی آنها از دنیا رفته‌اند و من تنها کسی هستم که در این سبک، قلم می‌زند.
این نقاش پیشکسوت درباره علل کم‌توجهی به سبک قهوه‌خانه‌ای گفت: عدم آگاهی مسئولین موجب بروز این معضل شده است؛ مسئولین فرهنگی کشور اطلاع ندارند که این سبک نقاشی به سه دلیل نباید فراموش شود؛ اول این که روایت‌کننده وقایع مهم صدر اسلام به خصوص واقعه عاشوراست؛ دوم این که روایت‌گرِ آداب و رسوم ایرانیان مثل مجالس عروسی و ولیمه حجاج است و سوم این که فرهنگ و ادبیات فارسی را ترویج می‌دهد که نقاشی‌های مدرن توان این کار را ندارند.
وفایی با بیان این که «هنر نقالی» که اکنون در سازمان ملل متحد به عنوان هنر معنوی شناخته شده است به خاطر روایت آثار ما به این جایگاه رسیده است؛ گفت: با این حال مسئولین به این هنر مهم که گویای سه جنبه فرهنگ ایرانی-اسلامی است توجهی ندارند و نقاشی‌های مدرن که برگرفته از فرهنگ غربی است را مورد توجه قرار می‌دهند. به خاطر دارم زمانی که آقای صنیع‌خاتم مدیریت مرکز هنرهای تجسمی را بر عهده داشت عده‌ای از نقاشان، آثار مدرن خود را برای نمایش به اروپا بردند؛ در آنجا صاحب یک گالری به آنها گفته بود: «ما خودمان چنین آثاری را در اینجا داریم؛ پس شما از خودتان چه دارید؟!» مفهوم این جمله این است که ما باید فرهنگ خودمان را به تصویر درآوریم نه فرهنگ غربی‌ها را.
مرجع : تسنیم
