ورود برخی کلمات به شعر آیینی مجاز نیست

بیست و سومین نشست انجمن ادبی آیینی «ارادت» مقارن با شب شهادت حضرت فاطمه(س) دهم بهمن ماه در ساختمان بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) برگزار شد. در این محفل شعرخوانی، تعدادی از شاعران آیینی مشهد به قرائت اشعار خویش در زمینه های مختلف مذهبی پرداختند و همچنین شعرهایی در وصف حضرت زهرا(س) و حضرت رضا(ع) خوانده شد.

این جلسه با حضور مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان (احمد حیدری) و معاون بنیاد فرهنگی هنری بین المللی امام رضا(ع)، رحمانی(شاعر و منتقد مشهدی) و جمعی از شاعران آیینی برگزار شد.
معاون فرهنگی بنیاد بین المللی امام رضا(ع) ضمن تسلیت ایام شهادت حضرت فاطمه(س) جلسه را با خوانش شعری در وصف آن حضرت آغاز کرد  و اظهار داشت: آنچه در شعر آئینی نیاز مسلم است، موضوع آموزش می باشد زیرا اشعار آئینی مبتنی بر آموزه های علمی، اخلاقی و تاریخی است و جلسه شعر آئینی زمانی موثر و مفید خواهد بود که این آموزش ها را داشته باشد یا به عبارت دیگر جلساتی خوب است که در حوزه آموزش نیز فعال باشد چرا که اگر شاعر آئینی مقتل شناس نباشد دچار ضعف بزرگی می شود.

 

سپس یکی از شاعران آیینی شعری در توصیف زیارت حرم مطهر رضوی توسط یک خانواده روستایی قرائت کرد و اعضای نشست شروع به نقد و بررسی شعر وی کردند.
حجت الاسلام سیدی در نقد بخشی از این شعر آیینی به نحوه بیان موضوعات و مفاهیم در شعر آیینی پرداخت و اظهار داشت: شاعران جوان باید دقت داشته باشند تا تحت عنوان سرودن شعر «محاوره» از به کار بردن اصطلاحات ناهمگون و نامناسب در آثار خود خودداری کنند زیرا نمی توانیم تمام کلمات را به راحتی در اشعار آئینی استفاده کنیم و باید شان و جایگاه شعر آئینی و اهل بیت(ع) حفظ شود.
وی در قالب مثالی تصریح کرد: ما نباید با به کار بردن اصطلاحات نامانوس و نامناسب موجب مخدوش شدن چهره قهرمان اثر شویم لذا ضرورت ندارد تمام حقایق در آثار هنری جهت تاثیرگذاری مناسب بر مخاطب بیان شود، شعر آیینی نیز از این امر مستثنی نیست، لذا باید با کمترین و درست ترین کلمات بالاترین معناها را منتقل کرد.
معاون فرهنگی بنیاد بین المللی امام رضا(ع) با بیان اینکه ورود تمام کلمات به شعر آیینی مجاز نیست، تاکید کرد:  بلکه باید در شعر چیزی گفته شود که اتفاق شاعرانه ای در پی داشته باشد، لذا در شعر آئینی نباید به گونه ای اثری خلق شود که ایجاد شبه کند لذا برای سرودن شعر آیینی باید در به کار بردن اصطلاحات دقت شود، به طور مثال به کار بردن اصطلاح  «دو زاری‌تان جا بیفتد» برای شعر آیینی مناسب نیست  و یک کلمه غریبه است اما برای یک شعر طنز نه تنها مناسب بوده و مورد تشویق نیز قرار می گیرد.
در ادامه رحمانی یکی از شعرای آئینی نیز در خصوص وجه تسمیه دهه فاطمیه بیان کرد: با توجه به اینکه نسبت به دهه فاطمیه اختلافات بسیاری وجود دارد و برخی از افراد نسبت به تقدم و تاخر اتفاقات در این دهه دچار مشکل هستند، براساس جمع مقاتل و با توجه به اقوالی که وجود داشت، مجموعه ای را به عنوان «روز شمار فاطمیه» استخراج کردیم.
وی افزود: در مورد وجه تسمیه نام فاطمه، امام صادق(ع) می فرمایند:«نام فاطمه به علت اینکه ایشان و شیعیان‌شان از آتش جهنم جدا شدند، به ایشان نسبت داده شده است»؛ همچنین در مورد لقب «زهرا» که به معنای نورانی و نوربخش در اصطلاح است، امام صادق(ع) می فرمایند:«مادر ما را زهرا نامیدند، چون روزی سه مرتبه برای علی(ع) نور افشانی می کردند»؛ کنیه دیگر آن حضرت «حانیه» است  که آن نیز به معنای دلسوز خانه، همسر و فرزندان است.
این شاعر آئینی با اشاره به فضائل اخلاقی حضرت فاطمه(س) گفت: رسول اکرم(ص) می فرمایند:« لوکان الحسن شخصا لکان الفاطمه بل هی الاعظم ...» به این معنا که اگر خوبی ها و فضائل اخلاقی بخواهد در قالب یک کالبد انسانی بروز ظاهری داشته باشند، آن شخص حضرت فاطمه(س) است و همانا فاطمه(س) بهترین عنصر زمین به لحاظ لطافت، کرامت و شرافت است.
وی در ادامه به برخی از اتفاقات «روز شمار فاطمیه» اشاره و بیان کرد: دوشنبه 28 صفر سال یازده هجری مصادف با شهادت رسول اکرم(ص) است و از روز سه شنبه 29 صفر بیعت اجباری عمومی از مردم مدینه شروع شد، در همین روز امیر المومنین(ع) به مسجد مدینه رفته و احتجاج می کنند؛ در نیمه شب سه شنبه حضرت به خاک سپرده می شود و چهارشنبه اولین روز جمع آوری قرآن پراکنده توسط امیرالمومنین(ع) است.
رحمانی اضافه کرد: تعدادی از مسلمانان که هم پیمان امیرالمومنان(ع) بودند در روز 30 صفر در منزل ایشان تحصن کردند که تا جمعه دوم ربیع یعنی سومین روز جمع آوری بیعت و تحصن ادامه پیدا کرد و نخستین حمله منزل امام علی(ع) در روز دوم ربیع انجام می شود که موجب  شکستن تحصن می گردد تا اینکه در روز دوشنبه پنجم ربیع الاول تمام املاک حضرت فاطمه(س) مسدود می شود.
شایان ذکر است، پایان بخش این نشست مداحی و مرثیه خوانی به مناسبت شب شهادت بی بی فاطمه(س) بود.