اقبال در فضای شعر آیینی به سمت سبک هندی است

بیست و هفتمین نشست انجمن ادبی آیینی «ارادت» هشتم اسفند ماه در محل اندیشگاه رضوی ساختمان بنیاد بین المللی فرهنگی هنری امام رضا(ع) برگزار شد. در این محفل شعرخوانی، تعدادی از شاعران آیینی مشهد به قرائت اشعار خویش در زمینه های مختلف مذهبی پرداختند.
این جلسه با حضور مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان (احمد حیدری) و یاسر رحمانی (مدیرعامل کانون فرهنگی انوار الثقلین) و جمعی از شاعران آیینی برگزار شد.
حیدری این جلسه را با خوانش غزلی از استاد مرحوم شکوهی در وصف امیرالمونین (ع) آغاز کرد.
وی با بیان اینکه اقبال در فضای شعر آیینی به سمت سبک هندی است، گفت: سبک هندی از حدود قرن نهم آغاز شد و تا قرن سیزدهم هجری ادامه داشت اما این سبک در ایران از قرن یازدهم آغاز و تا حدود قرن دوازدهم دوام داشت، ولی در هند، افغانستان و پاکستان همچنان به حیات خود ادامه داد.
این منتقد و شاعر برجسته آیینی افزود: اغلب اشعار از سبک‌های دیگری چون خراسانی، عراقی و ... گرفته‌ شده و کمتر به سبک هندی پرداخته شده در صورتی که در این سبک مضمون پردازی در مدح اهل بیت(ع) بسیار پررنگ است  و شاعران می توانند در سروده های آیینی خود بسیار از آن استفاده کنند.

                               

مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان با اشاره به ویژگی های سبک هندی (اصفهانی) اظهارکرد: استفاده از لغات و اصطلاحات عامیانه و اصطلاحات غریب و دور از ذهن، مضمون پردازی، نازک خیالی و نکته سنجی در ابیات، به ندرت یافت شدن ابهام در کلام، استفاده از استعارات و کنایات بدیع، استفاده از آرایه حسن تعلیل، استفاده بیش از حد از اسلوب معادله و تمثیل، استفاده از تعبیرات و تشبیهات و کنایات دقیق و باریک و معانی پیچیده دشوار برخی از ویژگی های سبک هندی است.
این منتقد و شاعر برجسته آیینی با تاکید بر اینکه شعر آیینی نیازمند نازک خیالی و نکته سنجی در ابیات است، ادامه داد: سبک هندی با سبک عراقی تفاوت دارد یکی از تفاوت های آن این است که سبک هندی بیشتر با شاعرانی چون صائب تبریزی، بیدل دهلوی، کلیم کاشانی، وحشی بافقی، شاطرعباس، بابا فغانی شیرازی و... شناخته می شود و این شاعران از نامداران این سبک به شمار می روند.
وی با بیان اینکه سبک هندی تک بیت محور است و رعایت خط سیر عمودی در ابیات آن مدنظر نیست، بیان کرد: تصویر سازی ها در شعر بیشتر به سبک هندی نزدیک است همچنین این سبک غزل پیشتاز است و موضوع آن عشق زمینی است.
مسئول کانون شعر بسیج مداحان استان نبود شعر هندی موفق را در فضای شعر آیینی کشور نگران کننده دانست و تصریح کرد: کار اصلی سبک هندی مضمون پردازی است، در فضای مدح باید از این سبک استفاده کرد اما در فضای مرثیه باید از سبک عراقی بهره برد.
وی گفت: در سال های اخیر برخی شاعران همچون احمد بابایی و سهرابی و ... به سبک هندی بیشتر می پردازند باتوجه به اینکه استعداد های خوبی در این حوزه وجود دارد امیدواریم در زمینه مضمون پردازی در فضای اهل بیت(ع) شاهد پیشرفت بیشتری باشیم.
این منتقد و شاعر برجسته آیینی بیان کرد: تشبیهات مرکب در اشعار سبک هندی بسیار به چشم می خورد.
 
                      

 در ادامه جلسه یاسر رحمانی، مدیرعامل کانون فرهنگی انوار الثقلین نکات آموزشی را طبق جلسات گذشته مطرح کرد.
وی با بیان اینکه خوانش شعر آیینی در منتقل کردن منظور شاعر به مخاطب بسیار اهمیت دارد، گفت: بحث اجرا در شعر به دو دسته فصیح(درست خواندن) و بلیغ بودن(رساندن مفهوم صحیح) تقسیم می شود.
رییس بخش آموزش سازمان بسیج مداحان استان با بیان اینکه فصاحت شعر به ظاهر هر جمله باز می گردد، افزود: شاعر علاوه بر اینکه باید شعر خود را با لحن صحیح بخواند تا مخاطب متوجه احساس و منظورش شود، باید به سجاوندی جملات، تکیه گذاری درست و ... توجه کند.
رحمانی با اشاره به اینکه برخی شاعران با خوانش اشتباه شعر نمی توانند منظور صحیح خود را به مخاطب برسانند، تصریح کرد: مقصود از نقطه گذاری سجاوندی، به کار بردن علامتها و نشانه هایی است که خواندن و درنتیجه فهم درست مطالب را آسان و به رفع پاره ای از ابهام ها کمک می کند.
این شاعر آیینی اظهارکرد: یک شاعر باید بتواند تکیه درستی روی عبارات شعر قرار دهد، هر کلمه ای در شعر که بالای دو هجا وزن دارد باید بر روی یکی از هجاها فشار آوایی بیشتری وارد کرد که آن تکیه تعیین کننده معنای کلمه مورد نظر در شعر است.
مدیرعامل کانون فرهنگی انوار الثقلین خاطرنشان کرد: اگر تکیه گذاری روی عبارات شعر به درستی انجام نشود مستمع منظور صحیح شاعر را برداشت نمی کند چراکه شعر را می شنود و به صورت مکتوب نمی بیند.
وی گفت: تکیه در همه اسم ها، مضاف، مضاف الیه، صفت و موصوف در مقام خبر روی هجای آخر و در مقام مخاطب و در کلیه ی قیدها (زمان، مکان و حال) روی هجای اول قرار می گیرد.
لازم به یادآوری است این شب شعر آیینی سه شنبه های هر هفته از ساعت ۱۶ الی ۱۹ در ساختمان بنیاد بین المللی  فرهنگی هنری امام رضا(ع) برگزار می شود.