کد مطلب : ۳۳۴۲۴
عاشورايي يا جناحي؟
حجت‌الاسلام سيد‌ابوالحسن نواب*
ماه محرم در پيش است؛ ماهي سياسي و محوري در حركت شيعه. اساسا اصل اسلام و اصل محرم با سياست در‌آميخته است بنابراين تبيين حركت امام حسين(ع) و زشتي‌ها و پلشتي‌هاي يزيد كار سياسي محسوب مي‌شود. بنابراين اين موضوعات بايد از طريق تريبون‌هاي مجالس عاشورا تبيين و تفسير شود. در اين ايام كه مجالس عزاداري تشكيل مي‌شود و تريبون‌هايي براي مداحان و وعاظ وجود دارد مكررا ديده شده تاكيد مي‌شود، مداحان نبايد در سخنراني‌هاي‌شان در مسائل سياسي دخالت كنند. اين گزاره درست نيست چرا كه با بيان اين جمله گويي گفته‌ايم كه عاشورا را مطرح نكنيد، بگوييم فلسفه قيام و اين نهضت بزرگ را مطرح نكنيد.
بايد بدانيم كه مسائل و موضع‌گيري‌هاي اصلي و محوري سياسي حتما بايد توسط مبلغان و وعاظ و مداحان مطرح شود. مداح بايد از ظلم‌ستيزي بگويد چرا كه درگيري با ظالم و ظلم‌ستيزي اصل حركت و نهضت عاشوراست. مبلغان و مداحان و وعاظ بايد بگويند كه اگر امام‌حسين نبود ما نه سياست، نه ديانت و نه قدرت امروز اسلام را داشتيم اما اين بدين‌معنا نيست كه ما امام حسين و قيام و نهضت ايشان و مجالس ارزشمند عاشورا را خرج مسائل ريز سياسي بكنيم. مداحان بايد بدانند كه اين كار بسيار خطرناكي است.
اينكه ما امام حسين و نهضت بزرگ او را براي اهداف پوچ جناحي، باندي، گروهي و براي كوبيدن اين و آن استفاده كنيم، درست نيست. نبايد تريبون‌هاي عاشورا را اينگونه سياسي كرد و استفاده و بهره‌برداري سياسي و جناحي از حركت و نهضت امام حسين نبايد مطرح شود.
نهضت امام حسين(ع) بايد در اندازه و در ظرفيت بزرگ خودش مطرح و استفاده شود. نهضت حسين بن علي بايد در جهان اسلام حركت‌‌آفرين باشد. اين نهضت بايد راه ما را نشان دهد و براي زندگي يك عمر راهنماي ما باشد. وقتي گفته مي‌شود «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا، هر روز عاشورا و هر‌جا كربلا است» يعني هر‌جا مظلومي بود بايد از مظلوم دفاع كنيم و بر ظالم بتازيم. اين روح و جوهر حركت و نهضت عاشوراست كه روح و جوهر سياست ما محسوب مي‌شود چون بايد سياست ما عين ديانت ما باشد.
معتقد نيستم كه مداح نبايد در سياست دخالت كند. بايد در چنين شرايطي گفته شود كه مداح در تريبوني كه در دست دارد نبايد در چه نوع سياستي دخالت كند؟ نبايد چه چيزي را در مجالس امام حسين مطرح كند و بايد چه چيزي بگويد؟
آنچه بايد مطرح شود مسائل كلي و اساسي و تبيين نهضت عاشورا و حركت سياسي اسلام است اما بايد از جزيي‌نگري و كوتاه‌نگري و جناحي‌نگري و نعوذ‌بالله استفاده از نهضت عاشورا براي اغراض سياسي خود پرهيز كند. خيلي از مداحان و وعاظ ممكن است مسائل سياسي را عميق و دقيق ندانند اما ممكن است تحريك يا تطميع شوند. برخي مواقع هم، چشم و هم‌چشمي‌هايي باعث مي‌شود از تريبون‌هايي كه در دست دارند، اينگونه استفاده كنند. اما استفاده از حركت عاشورا براي اغراض سياسي لوث كردن آن حركت بزرگ است. روح نهضت حسيني سياسي است و در تبيين آن شكي نيست. بايد استكبار‌ستيزي و استعمارستيزي در اين جلسات و مجالس مطرح شود و همين مصاديق است كه عاشورا را سياسي كرده اما در كارهاي جناحي و استفاده‌هاي موردي حتما نبايد از نهضت بزرگ عاشورا و مراسم حسيني مايه گذاشت.
*رييس دانشگاه اديان و مذاهب
بايد بدانيم كه مسائل و موضع‌گيري‌هاي اصلي و محوري سياسي حتما بايد توسط مبلغان و وعاظ و مداحان مطرح شود. مداح بايد از ظلم‌ستيزي بگويد چرا كه درگيري با ظالم و ظلم‌ستيزي اصل حركت و نهضت عاشوراست. مبلغان و مداحان و وعاظ بايد بگويند كه اگر امام‌حسين نبود ما نه سياست، نه ديانت و نه قدرت امروز اسلام را داشتيم اما اين بدين‌معنا نيست كه ما امام حسين و قيام و نهضت ايشان و مجالس ارزشمند عاشورا را خرج مسائل ريز سياسي بكنيم. مداحان بايد بدانند كه اين كار بسيار خطرناكي است.
اينكه ما امام حسين و نهضت بزرگ او را براي اهداف پوچ جناحي، باندي، گروهي و براي كوبيدن اين و آن استفاده كنيم، درست نيست. نبايد تريبون‌هاي عاشورا را اينگونه سياسي كرد و استفاده و بهره‌برداري سياسي و جناحي از حركت و نهضت امام حسين نبايد مطرح شود.
نهضت امام حسين(ع) بايد در اندازه و در ظرفيت بزرگ خودش مطرح و استفاده شود. نهضت حسين بن علي بايد در جهان اسلام حركت‌‌آفرين باشد. اين نهضت بايد راه ما را نشان دهد و براي زندگي يك عمر راهنماي ما باشد. وقتي گفته مي‌شود «كل يوم عاشورا و كل ارض كربلا، هر روز عاشورا و هر‌جا كربلا است» يعني هر‌جا مظلومي بود بايد از مظلوم دفاع كنيم و بر ظالم بتازيم. اين روح و جوهر حركت و نهضت عاشوراست كه روح و جوهر سياست ما محسوب مي‌شود چون بايد سياست ما عين ديانت ما باشد.
معتقد نيستم كه مداح نبايد در سياست دخالت كند. بايد در چنين شرايطي گفته شود كه مداح در تريبوني كه در دست دارد نبايد در چه نوع سياستي دخالت كند؟ نبايد چه چيزي را در مجالس امام حسين مطرح كند و بايد چه چيزي بگويد؟
آنچه بايد مطرح شود مسائل كلي و اساسي و تبيين نهضت عاشورا و حركت سياسي اسلام است اما بايد از جزيي‌نگري و كوتاه‌نگري و جناحي‌نگري و نعوذ‌بالله استفاده از نهضت عاشورا براي اغراض سياسي خود پرهيز كند. خيلي از مداحان و وعاظ ممكن است مسائل سياسي را عميق و دقيق ندانند اما ممكن است تحريك يا تطميع شوند. برخي مواقع هم، چشم و هم‌چشمي‌هايي باعث مي‌شود از تريبون‌هايي كه در دست دارند، اينگونه استفاده كنند. اما استفاده از حركت عاشورا براي اغراض سياسي لوث كردن آن حركت بزرگ است. روح نهضت حسيني سياسي است و در تبيين آن شكي نيست. بايد استكبار‌ستيزي و استعمارستيزي در اين جلسات و مجالس مطرح شود و همين مصاديق است كه عاشورا را سياسي كرده اما در كارهاي جناحي و استفاده‌هاي موردي حتما نبايد از نهضت بزرگ عاشورا و مراسم حسيني مايه گذاشت.
*رييس دانشگاه اديان و مذاهب
