کد مطلب : ۳۳۵۸۰
حرکت‌های فرهنگی و اجتماعی در ماه محرم؛ زندگی با «نذر آب» جاری شد
اسلام در کنار دستورات متعدد اقتصادی که می‌تواند موجب محرومیت‌زدایی و تقسیم ثروت در جامعه به‌خصوص در بین محرومان شود یکی دیگر از جلوه‌های همکاری گروهی برای کمک به دیگران در راستای رفع مشکلاتشان را در «نذر» متبلور کرده است.
خیران و نذر کنندگان در اکثر استان‌های کشور به سمت شناسایی نیازها و کمبودهای جامعه در بین اقشار مختلف گرایش پیداکرده‌اند و می‌توان نذرهای جدیدی مانند اهدای کتاب، اهدای خون، اهدای آب، اهدای لوازم‌التحریر، جهیزیه و ... را مشاهده کرد.
این روزها هم‌زمان با ماه محرم در کنار برپایی مراسم‌های عزاداری در مقایسه با سال‌های گذشته شاهد افزایش گرایش مردم به نذرهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در راستای حل مشکلات جامعه هستیم که برخی از این نذرها در مناطق محروم و دورافتاده انجام می‌شود و برخی نیز با شناسایی افراد مستحق و متناسب با نیازهای عمومی صورت می‌گیرد.
حجت‌الاسلام محمد کریمی، یکی از کارشناسان مذهبی و فعالان اجتماعی در راستای کمک‌رسانی به محرومان است که طی سال‌های اخیر سعی کرده به‌گونه‌ای کمک‌های مردمی به سمت افرادی که به هر دلیل نیازی پاسخ داده نشده دارند سوق پیدا کند.
وی می‌گوید: این نیازها فقط بین قشرهای محروم و یا در روستاهای دورافتاده و کپرنشین نیست بلکه می‌توانند جنبه عمومی داشته باشد، در برخی از اقشار مرفه به‌شدت نیاز به کار فرهنگی احساس می‌شود.
وی می‌گوید: در جامعه ما هزینه‌های زیادی در ایام محرم و صفر در راستای ادای نذر می‌شود اما باید نذر را با توجه به شرایط موجود جامعه هدایت کنیم، اینکه در گذشته نذرها برای برپایی جلسات محرم بود و یا پخت غذا و پخش کردن بین عزاداران امر بسیار خوبی است اما با توجه به شرایط خاص اقتصادی که وجود دارد باید نیازهای جامعه را در مباحث فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در کنار هم ببینیم، مثلاً یک هیئت همه هزینه‌های خود را در ماه محرم صرف تهیه جهیزیه برای چند زوج کرده است و در عوض عزاداری‌ها را با پخش چایی و سینه‌زنی با معنویت بیشتر برگزار می‌کنند. این یعنی درک فرهنگ عاشورا در یک هیئت عزاداری.
وی بیان کرد: مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر خواستار مبارزه با آسیب‌های اجتماعی شده‌اند ما باید آسیب‌ها را در بخش‌های مختلف احصاء کنیم و همان‌طور که وقف‌ها را به سمت موقوفات جدید برده‌ایم نذرها را نیز دگرگون کنیم.
در این گزارش به برخی نذرهای فرهنگی و اجتماعی در استان‌های مختلف نگاهی داریم.
استان تهران: نذر هیئت دل‌سوختگان قمر بنی‌هاشم برای تأمین جهیزیه زوج‌های محروم
ازجمله این موارد نذر، اعطا جهیزیه به زوج‌های جوان است، که هیئتی‌های «دل‌سوختگان قمر بنی‌هاشم(ع)» با قدم گذاشتن در این مسیر و طی سالیان متمادی، امسال علاوه بر عزاداری در هیئت، با اعطا ۲۰ دست جهیزیه، شرایط زندگی ۲۰ زوج جوان را فراهم می‌کنند.
برای اینکه بیش‌ازپیش در خصوص این نذر فرهنگی و اجتماعی اطلاعات به دست بیاوریم، با رضا تاجیک، مدیر هیئت امناء هیئت «دل‌سوختگان قمر بنی‌هاشم(ع)» به گفتگو نشستیم.
تاجیک در این خصوص می‌گوید: با توجه به اینکه این هیئت در ۲۳ سال پیش و با حضور پرشور قشر جوان در ورامین تأسیس شد، سعی داشتیم، با استفاده از نیروی جوانی هیئتی‌ها، سعی در گسترش فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی داشته باشیم.
وی گفت: یکی از این فعالیت‌ها، اجرای طرح‌ها و نذرهای اجتماعی و فرهنگی است، قطعاً ازدواج و تسهیل شرایط آن در کاهش آسیب‌های اجتماعی تأثیر غیرقابل‌انکاری دارد، ازاین‌جهت و با توجه به وضعیت اقتصادی برخی افراد و نیز حفظ آبروی زوج‌های جوان، به فکر نذر جهیزیه و اعطای آن به زوج‌های جوان افتادیم.
وی همچنین به اجرای طرح هر هیئت یک جهیزیه اشاره کرد و گفت: در صورت اجرای این طرح می‌توان گره بسیاری از زندگی‌ها را باز کرد و این زندگی‌ها با یاد و عشق به سید الشهداء شکل خواهند گرفت.
استان اصفهان: بافت فرش در آران و کمک به قالی‌بافان
در اصفهان هم برخی مردم به سمت نذرهای خاص روی آورده‌اند. آران یکی از مراکز بافت فرش در کشور محسوب می‌شود و مردم برای رونق کار قالی‌بافان و البته تأمین نیاز مفروش شدن حرم‌های مطهر ائمه کار جدیدی را آغاز کرده‌اند.
هنر مهم بافت فرش که با هجوم بافته‌های خارجی و ماشینی در اصفهان رو به افول است در این ایام رونق دوباره‌ای یافته است، به‌نوعی که بافت دو هزار مترمربع فرش دستبافت نفیس آران و بیدگل برای مفروش کردن صحن حضرت زهرا(س) در نجف اشرف هم‌اکنون در حال انجام است.
عملاً با اجرای این طرح صدها نفر از قالی‌بافان مشغول به کار می‌شوند و از بیکاری رها خواهند شد و در کنار اینکه زندگی این افراد احیاء می‌شود یکی از نیازهای حرم‌های ائمه نیز تأمین خواهد شد.
خراسان جنوبی: امکانات هیئت را در اختیار زلزله‌زدگان گذاشتیم
اما در خراسان جنوبی هم یک هیئت کار جدیدی را آغاز کرده است، پس از زمین‌لرزه در کرمانشاه هیئت مهدی موعود(عج) تصمیم گرفت توان خود را برای کمک‌رسانی به زلزله‌زده‌ها به کار گیرد.
مدیر اجرایی هیئت مهدی موعود(عج) فردوس در این زمینه می‌گوید: حمام کانکس، دستگاه سیار پخت نان، چادر اسکان ۵۰۰ نفری ازجمله لوازمی بود که برای سفر هیئتی‌ها به اربعین فراهم کرده بودیم اما بعد از زلزله کرمانشاه، این امکانات را در مناطق زلزله‌زده و به‌ویژه روستاهای آن مستقر کردیم و برخی از جوانان هیئت ما نیز آستین همت را برای کمک به هم‌وطنان خود بالا زدند.
آبیار گفت: بسیاری از این امکانات چون حمام کانکس و دستگاه سیار پخت نان در روستای «ازگله» کرمانشاه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مدیر اجرایی هیئت مهدی موعود (عج) فردوس اظهار کرد: هیچ‌گاه محرومان و نیازمندان استان و شهرستان خود را فراموش نکردیم و سعی شده که برخی از نذورات و کمک‌های مردمی را به این مؤلفه مهم سمت‌وسو دهیم.
آبیار بیان کرد: به‌عنوان‌مثال در آستانه سال جدید تحصیلی هیئت مهدی موعود(عج) خراسان‌جنوبی با همکاری مردم و خیرین تصمیم گرفته است تمام لوازم تحصیل تعدادی از دانش آموزان نیازمند از هزینه لباس فرم تا لوازم‌التحریر را تأمین کند.
وی با اشاره به اینکه برای سال جدید تحصیلی تا به امروز نیازهای تعداد ۱۲ دانش‌آموز محروم را تأمین کرده‌ایم و این روند همچنان ادامه دارد، افزود: با تعداد دیگری از خیران برای تأمین جهیزیه تعدادی از نوعروسان نیازمند نیز گفت‌وگو کردیم.
خراسان رضوی: نذر کتاب برای افزایش سرانه مطالعه
در پایتخت مذهبی کشور یعنی شهر مشهد نیز حرکت‌های جدیدی شروع‌شده است که بیشتر در زمینه فرهنگی انجام می‌شود. یکی از نذرهایی که امسال در برخی از مساجد مشهد اجرا شد نذر کتاب بود. در این نذر ساکنان محله کتاب‌هایی را که خریداری کرده و خوانده بودند برای استفاده دیگران نذر می‌کردند.
این اقدام در یکی از مساجد مرکز مشهد به حدی با استقبال مواجه شد که دورتادور صحن اصلی مسجد قفسه‌بندی شده و کتاب‌های اهدایی برای استفاده دیگران به‌صورت فهرست بندی گذاشته‌شده است. جالب اینجاست که این کتابخانه متولی نداشته و مردم می‌توانند خودشان کتاب اهداء کرده و یا کتابی را به امانت ببرند و بازگردانند.
یکی از نمازگزاران این مسجد به خبرنگار ما می‌گوید: اینکه مردم کتاب‌هایشان را نذر مسجد می‌کنند اقدام جالبی است زیرا وقتی شما نمازتان تمام می‌شود ناخودآگاه به سمت قفسه کتاب‌ها می‌روید و دقایقی را مشغول مطالعه می‌شوید.
یکی دیگر از نذرهایی که امسال در مشهد ادا شد، نذر لوازم‌التحریر برای کودکان بی‌بضاعت بود که عده‌ای در حاشیه شهر مشهد آن را ادا کرده و هم‌زمان با سال تحصیلی لبخند را روی لبان دانش آموزان نشاندند.
امسال یکی از گروه‌های جهادی در بلوار طبرسی مشهد نذری‌های مالی محرم را جمع کرد تا برای کودکان نیازمند لوازم‌التحریر، کیف و کفش و لباس نو بخرند. گوشه حیاط خانه یکی از این بانیان، مکانی برای بسته‌بندی لوازم‌التحریر، بسته‌های مواد غذایی، لباس و کیف و کفش شده است. هرکدام از اهالی، گوشه‌ای از کار را به عهده گرفته‌اند؛ یکی فهرست بچه‌ها و نشانی خانه‌هایشان را گرفته، دیگری مسئول خرید است، چند خانم هم در حال بسته‌بندی و کادوکردن لوازم‌التحریر هستند.
مسئول این گروه جهادی، دلیل هزینه‌کردن نذری‌های محرم امسال برای کودکان را، هم‌زمانی دهه اول ماه محرم با آغاز مدارس ذکر می‌کند. این موضوع سبب شده نیت کنند تاجایی‌که توان دارند، کاری کنند که کودکی در منطقه آن‌ها به‌خاطر نداشتن کیف و کفش نو و لوازم‌التحریر، اشک به چشمانش نیاید.
خَیِّر دیگری که در کار فرش است امسال دست‌به‌کار جدیدی زده و تلاش کرده به‌جای توزیع غذای نذری در بین بافندگان مناطق محروم مشهد کلاف نخ توزیع کند تا آن‌ها نیز بتوانند درآمدی داشته باشند.
این خیر نذر کرده ١٠٠کلاف نخ بین ١٠٠بافنده نیازمند در حاشیه شهر و روستاهای مجاور مشهد اهدا کند. هدف از نذری خود را این‌طور روایت می‌کند: خیلی با خودم حساب‌وکتاب کردم. می‌خواستم هزار پرس پلوقیمه سفارش بدهم تا در همین مناطق حاشیه شهر مشهد در روز عاشورای حسینی توزیع شود، اما وقتی تعداد زیاد این نوع نذری‌ها را می‌بینم، گفتم نذر دیگری جز یک وعده‌غذا در نظر بگیرم تا ماحصل آن، سیر شدن فقط یک وعده نیازمندان نباشد و حداقل خرجی یک سال یک خانواده را تأمین کند.
او ادامه می‌دهد: ازآنجاکه شغلم خریدوفروش فرش دستبافت است و نشانی خیلی از بافندگان قالی در حاشیه شهر و روستاهای مجاور مشهد را داشتم، تصمیم گرفتم به ١٠٠بافنده نیازمند، ١٠٠کلاف نخ ببخشم. که خرج زندگی‌شان از دار قالی تأمین شد.
استان سمنان: نذر آب
دیگر نذورات مهم در استان سمنان که سومین استان خشک کشور نیز محسوب می‌شود نذر آب است به این طریق که مردم هزینه یک بطری آب‌معدنی را ماهانه در حسابی واریز می‌کنند که پول‌های آن صرف تهیه آب از طریق حفر چاه، لایروبی قنوات، تانکر آب‌رسانی و ... می‌شود این نذر نوعی نذر زندگی است چراکه در همین استان سمنان هستند ده‌ها روستایی که به دلیل خشک‌سالی به خرابه‌ای بدل شده‌اند.
نذر آب را می‌توان با نذر خون مقایسه کردن افرادی که سالانه با حضور در دفاتر انتقال خون استان سمنان به اهدای زندگی می‌پردازند. همان‌طور که صالحی فرد مدیرکل انتقال خون استان سمنان می‌گوید: طی چهارماهه نخست سال جاری ۱۴ نفر به مراکز اهدای خون در استان سمنان مراجعه کردند و از این تعداد تنها ۱۱ هزار نفر موفق به اهدای خون شدند که این مقداری کم است.
وی بابیان اینکه پلاکت، بند ناف، مغز استخوان و ... می‌توانند در زمره موقوفات و نذورات مهم مردم باشد که به بیماران متعددی زندگی می‌بخشد، می‌گوید: شاخص جهانی اهدای خون ۲۷ در هزار نفر است اما این شاخص در استان سمنان ۴۶ به هزار نفر را شامل می‌شود که طبق برآوردها انتظار می‌رود اهدای خون در سال جاری به رشد هفت‌درصدی برسد هرچند در محرم این میزان افزایش‌یافته اما ما معتقد هستیم باید در تمام طول سال این اتفاق بیفتد تا انتظارات ما برآورده شود درباره نذر خون همچنین باید گفت همه افراد ۱۸ تا ۶۰ سال می‌توانند خون دهند.
اعتیاد و مسائل اجتماعی از مسائلی هستند که این روزها جامعه را تهدید می‌کنند و زیرساخت‌های دولتی و اعتبارات این حوزه هم نمی‌توانند به‌تنهایی جلوی چنین مواردی را بگیرند، پس نیاز است که خیران و نیک اندیشان با ورود حکیمانه به مقوله موقوفات و نذورات حوزه اجتماعی و فرهنگی به اعتیاد نیز نگاهی تازه داشته باشند.
علیرضا معصومی، مدرس جامعه‌شناسی دانشگاه درباره اهمیت این نوع نذورات اجتماعی، می‌گوید: جامعه در بستر سالم رشد می‌کند یعنی اگر می‌خواهیم با وقفی (مثلاً در حوزه اهل‌بیت(ع) و محرم) در نزد خدای متعال اجری کسب کنیم، اگر این وقف در بستر جامعه‌ای سالم رخ ندهد چه فایده‌ای می‌تواند داشته باشد؟ چه مردمی می‌خواهند از آن استفاده کنند؟ لذا ابتدا باید به اصلاح جامعه پرداخت که اعتیاد و طلاق و ... می‌تواند ازاین‌دست مسائل باشد.
وی می‌گوید: در سال جاری شاهد بسته شدن دو مرکز مشاوره طلاق در استان سمنان فقط به خاطر عدم پرداخت اجاره ملک آن‌هم در اندازه ماهی ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان بودیم که حداقل می‌توانست در این ماه‌های تعطیلی جلوی یک طلاق را در استان سمنان بگیرد مگر این نیست که همه اعتبارات میلیاردی حوزه فرهنگ به خاطر همین است که جلوی فقط و فقط طلاق هم گرفته شود! لذا باید خیران به این حوزه ورود کنند.
استان سیستان و بلوچستان: دکتری که کفاش می‌شود/ نذر بازی کردن با بچه‌ها
اما این روزها علاوه بر نذرهای معمول نذرهای جدیدی ازجمله نذرهای فرهنگی مرسوم شده که بسیار هم جالب‌توجه است.
یکی از این افراد که عضو هیئت‌علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان است چند سالی است که با پذیرایی از زائران حسینی اهل پاکستان در سیستان و بلوچستان کار خود را شروع کرده است. این فرد که در بین دوستان هیئتی به «دکتر کفاش» معروف است اظهار داشت: پس از اینکه کار استقبال مردمی از زائران پاکستانی اربعین حسینی در استان شروع شد با خودم فکر کردم که چه خدمتی می‌توانم به این عزیزان انجام بدهم.
وی که تمایلی برای گفتن نامش ندارد، می‌افزاید: مدت‌ها ذهنم مشغول بود تا اینکه یک روز که به زائرسرای امام رضا(ع) زاهدان رفته بود متوجه شدم که عده‌ای از مردم برای زائران کفش آورده بودند، همین موضوع باعث شد که تصمیم بگیرم از مهارت کفاشی خودم استفاده کنم.
وی ادامه داد: در کودکی در تابستان‌ها حرفه‌های مختلفی را یاد گرفته بودم که یکی از آن‌ها کفاشی بود به همین دلیل سعی کردم تا از این تخصص خودم به بهترین نحو و در بهترین جا برای خدمت به زائران اباعبدالله الحسین (ع) استفاده کنم.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان گفت: البته بعدازاین اتفاق با تعدادی دیگر از دوستان تصمیم‌های دیگری هم گرفتیم به‌عنوان‌مثال با تشکیل یک گروه از دوستان متخصص زمانی را وقف رسیدگی به مشکلات استان و ارائه راهکار به مسئولان کردیم.
وی خاطرنشان کرد: همین‌طور مدتی است که با تعدادی از دوستان با مراجعه به مناطق حاشیه شهر زاهدان دانش آموزان مستعد را شناسایی کرده‌ایم و برای پیشرفت آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنیم.
اما از این موضوع جالب‌تر خانمی بود که در زائرسرای امام رضا (ع) نذر عجیب و جالبی داشت و آن «بازی کردن با بچه‌ها بود» این خانم نذر کرده بود که در ایام محرم و برای کمک و میزبانی از زائران پاکستانی اربعین حسینی از فرزندان خردسال آن‌ها نگهداری کند و با آن‌ها بازی کند.
این فرد اظهار داشت: من دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی هستم، همین‌طور علاقه زیادی به کودکان هم دارم این موضوع باعث شد که در این زمینه فعالیت کنم. یک روز که برای خدمت‌رسانی به این زائران به زائرسرای امام رضا(ع) رفته بود دختربچه خردسالی به ما نزدیک شد و با چشمان زیبایش ما را تماشا می‌کرد در همین حال بود که من به او نزدیک شدم و باهم شروع به بازی کردیم.
وی گفت: این موضوع باعث شد تا فکری به ذهنم برسد و با همکاری ستاد مردمی اربعین سیستان و بلوچستان جایی را برای بازی بچه‌ها در نظر بگیریم. بعدازآن با تعداد دیگری از دوستان این کار را ادامه دادیم که خوشبختانه اثرات بسیار خوبی هم داشت.
وی خاطرنشان کرد: البته این موضوع باعث شد تا در ایام غیر از محرم هم شبیه این کار را انجام بدهیم و با تهیه اسباب‌بازی برای کودکان حاشیه شهر و کودکان کار در حد بضاعت خودمان دل آن‌ها را شاد کنیم.
استان قم: نذری برای احیای طبیعت
اما در استانی مانند قم نیز برخی از نذرها شکل جدیدی به خود گرفته‌اند، احمد بحری، محیط‌بان باسابقه قمی که از سال ۸۵ کار حفاظت از محیط‌زیست را در مناطق حفاظت‌شده استان قم آغاز کرده است، حالا به کار فیزیکی خود قناعت نکرده و تلاش می‌کند که با استفاده از ابزار صفحه اینستاگرام خود، نگهداری از محیط‌زیست را به‌عنوان یک ضرورت در جامعه ترویج دهد و با راه‌اندازی جنبشی بانام «نذر طبیعت» تلاش می‌کند تا برای گونه‌های حیات‌وحش در معرض آسیب قدمی برداشته باشد و با جمع‌آوری کمک‌های مردمی از نابودی و انقراض بسیاری از این گونه‌ها جلوگیری کند.
خیلی از مردم علاقه‌مند به کمک بودند اما این ایده به ذهنشان نرسیده بود که می‌توانند در طبیعت هم نذر خود را ادا کنند.
بحری ایده راه‌اندازی این پویش را حاصل همراهی‌های خود مردم دانسته و می‌گوید: در چند سال اخیر که در فضای مجازی و به‌خصوص اینستاگرام فعال بودم از وضعیت محیط‌زیست کشور اطلاع‌رسانی می‌کردم، مثلاً علوفه‌های که رایگان در شهرهای مختلف توزیع و آبشخورهایی که ساخته می‌شد را از طریق صفحه خود در اینستاگرام به اطلاع مردم می‌رساندم که همین باعث شده بود تعدادی از مردم برای کمک در تأمین علوفه یا ساخت آبشخور اعلام آمادگی کنند.
مثلاً مطلبی در صفحه اینستاگرامم منتشر کردم که توله خرسی که مادرش را از دست داده بود توسط محیط‌بانان استان گیلان در حال تیمار بود بعدازآن فردی اعلام کرد که می‌خواهد شیر خشک این توله خرس را تأمین کند، یا خانمی برای تأمین علوفه موردنیاز مناطق آسیب‌پذیر اعلام آمادگی کرد، بحری این کمک‌های مردمی را جرقه‌ای برای راه‌اندازی این پویش بیان کرده و می‌افزاید: به‌مرور که این کمک‌ها به‌صورت پیام خصوصی می‌آمد به ذهنم رسید که اگر این مسئله به‌صورت فراخوان اعلام شود کمک‌هایی بیشتری جذب خواهد شد.
این محیط‌بان معتقد است خیلی از مردم علاقه‌مند به کمک بودند اما این ایده به ذهنشان نرسیده بود که می‌توانند در طبیعت هم نذر خود را ادا کنند، خیلی از مخاطبان با همین پست‌ها به این نتیجه رسیدند که حیوانات در برخی از مناطق حتی ممکن است نیازمندتر از انسان‌ها باشند و می‌توانند بخشی از نذرهای خود را در این راه خرج کنند.
حالا آن‌طور که وی می‌گوید بعد از فراخوان نذر طبیعت در فضاهای مجازی استقبال مردم قابل‌توجه بوده است، وی هدف از انتخاب این نام را هم داشتن دست‌مایه مذهبی و اعتقادی دانسته و می‌گوید: به این طریق کسانی که به نذر و این امور خیرخواهانه معتقدند متوجه می‌شوند که می‌توانند طبیعت را هم به‌عنوان وسیله و راهی برای ادای نذر خود در نظر داشته باشند.
بحری نیاز به حمایت از حیات‌وحش کشور را بسیار مهم و حیاتی ارزیابی کرده و اعتقاد دارد خیلی‌ها تا به امروز به طبیعت توجه کرده‌اند و بعضاً از گونه‌های اهلی حمایت هم کرده‌اند، اما طبیعت وحشی و گونه‌های مختلفی از حیوانات وحشی مانند آهوها و بزهای کوهی و این‌گونه از حیوانات به علوفه و آبشخور نیاز دارند و به‌خصوص در استان‌هایی که با مشکل کم‌آبی و خشکی دست‌به‌گریبان هستند در وضعیت بدی به سر می‌برند.
به گفته این محیط‌بان کم‌آبی‌های موجود و اوضاع اقلیمی استان‌های خشک مانند هرمزگان و قم که ذخیره آبی ندارند وضعیت را برای گونه‌های وحشی آن زیست‌بوم‌ها به‌خصوص در تابستان‌ها بسیار سخت کرده است، در این نواحی بهتر است که مخازن بزرگی ایجاد شود که در زمستان از آب باران پر شود تا بتوان این حیوانات را به‌وسیله این آبشخورها در فصول دیگر سال سیراب کرد.
استان کرمان: نذر آب به محرومان زندگی می‌دهد
اما کرمان که دومین استان خشک کشور است نیاز جدی به تأمین آب در برخی از مناطق محروم دارد، خشک‌سالی و کم‌آبی این روزها تأمین آب شرب را نیز در برخی از روستاهای دورافتاده شرق و جنوب کرمان مشکل‌تر از همیشه کرده است و مردم برای تأمین آب شرب باید روزها منتظر بمانند تا تانکر آب سیار به روستاهایشان مراجعه کنند تا بتوانند گلویی تر کنند. در چنین شرایطی یکی از نذرهای مهمی که در کرمان بیشتر از گذشته به چشم می‌خورد تأمین هزینه خرید آب‌معدنی یا منبع آب و ارسال به روستاهای دورافتاده‌ای است که اکثراً کپری و فاقد کوچک‌ترین امکاناتی هستند.
قصه بی‌آبی در روستاهای قلعه گنج، منوجان، رودبار، کهنوج، ریگان و فهرج آن‌قدر تلخ شده که برخی از روستاییان آب موردنیازشان را از چاه‌های آب غیربهداشتی تأمین می‌کنند به همین دلیل کمپین‌های نذر آب این روزها بیش از هر زمان دیگر در قالب سمن‌های مردمی و یا هلال‌احمر در حال فعالیت هستند.
محمد عزیزی یکی از فعالان سازمان‌های مردم‌نهاد کرمان است که می‌گوید: ما تلاش می‌کنیم در قالب کمپین‌های نذر آب مشکل مردم را به حداقل برسانیم که مشکل مردم روستاهای دورافتاده با این نذرهای به‌صورت مقطعی حل می‌شود. وی می‌افزاید که این نذرها تنها به آب اختصاص ندارد در نزدیکی آغاز مدارس برخی از مردم نیز اقدام به تحویل دفتر، لوازم‌التحریر و لباس و حتی اسباب‌بازی می‌کنند و ما هم سعی می‌کنیم این اقلام به بین نیازمندترین مردم تقسیم شود.
عزیزی می‌گوید: برخی از این بچه‌ها تاکنون کفش به پا نکرده‌اند و وقتی کفش‌ها و لباس‌های شکیل را تحویل آن‌ها می‌دهیم مثل این است که دنیا را به آن‌ها داده‌ایم.
وی می‌گوید: بسیاری از مردم کرمان و حتی استان‌های دیگر برای شرکت در نذر آب در استان کرمان و استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی همکاری می‌کنند و حداقل می‌توانیم مهم‌ترین نیاز این افراد یعنی آب را تأمین کنیم.
رضا فلاح، مدیرعامل هلال‌احمر استان کرمان نیز با اشاره به استقبال مردم برای نذر آب در استان کرمان بیان کرد: راه‌های قانونی و مشخصی برای این نذر در نظر گرفته‌شده است و استقبال مردم نیز قابل‌توجه است و ما نیز سعی می‌کنیم کمک‌های مردم را به دست محرومان برسانیم.
فلاح همچنین به استقرار صندوق‌های جمع‌آوری نذر آب در مساجد و مکان‌های مذهبی نیز اشاره کرد و بیان کرد: از مردم می‌خواهیم با درک مشکلات مردم سعی در هدایت نذرهایشان به سمت مستمندان و محرومان داشته باشند.
یکی دیگر از نذرهای مردمی اعزام کودکان کار و خیابانی به مشهد مقدس است، یک نفر از خیران در این خصوص گفت: ما با کمک چند نفر از همشهری‌ها سعی کرده‌ایم این کودکان را ساماندهی کنیم چون کمک مالی به این افراد عاید این کودکان نمی‌شود و بعضاً خرج اعتیاد والدینشان می‌شود، به همین دلیل تصمیم گرفتیم تعدادی از این افراد را با کمک مردمی به مکان‌های زیارتی بفرستیم و شرایط بهتر زندگی را برای آن‌ها مهیا کنیم.
اما یکی دیگر از نذرهای هدفمند و مطلوب مردم کمک‌های متخصصان در رشته‌های مختلف به محرومان است، اگر کمی کنکاش کنید می‌توانید به افرادی در رشته‌های مختلف برسید که خدماتشان را برای محرومیت‌زدایی به سایرین ارائه می‌کنند. ازاین‌دست افراد می‌توان به پزشکان و پرستارانی اشاره کرد که با حضور در روستاهای محروم جنوب کرمان که هیچ امکان درمانی ندارند خدمات تخصصی را ارائه می‌دهند.
خیران و نذر کنندگان در اکثر استان‌های کشور به سمت شناسایی نیازها و کمبودهای جامعه در بین اقشار مختلف گرایش پیداکرده‌اند و می‌توان نذرهای جدیدی مانند اهدای کتاب، اهدای خون، اهدای آب، اهدای لوازم‌التحریر، جهیزیه و ... را مشاهده کرد.
این روزها هم‌زمان با ماه محرم در کنار برپایی مراسم‌های عزاداری در مقایسه با سال‌های گذشته شاهد افزایش گرایش مردم به نذرهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی در راستای حل مشکلات جامعه هستیم که برخی از این نذرها در مناطق محروم و دورافتاده انجام می‌شود و برخی نیز با شناسایی افراد مستحق و متناسب با نیازهای عمومی صورت می‌گیرد.
حجت‌الاسلام محمد کریمی، یکی از کارشناسان مذهبی و فعالان اجتماعی در راستای کمک‌رسانی به محرومان است که طی سال‌های اخیر سعی کرده به‌گونه‌ای کمک‌های مردمی به سمت افرادی که به هر دلیل نیازی پاسخ داده نشده دارند سوق پیدا کند.
وی می‌گوید: این نیازها فقط بین قشرهای محروم و یا در روستاهای دورافتاده و کپرنشین نیست بلکه می‌توانند جنبه عمومی داشته باشد، در برخی از اقشار مرفه به‌شدت نیاز به کار فرهنگی احساس می‌شود.
وی می‌گوید: در جامعه ما هزینه‌های زیادی در ایام محرم و صفر در راستای ادای نذر می‌شود اما باید نذر را با توجه به شرایط موجود جامعه هدایت کنیم، اینکه در گذشته نذرها برای برپایی جلسات محرم بود و یا پخت غذا و پخش کردن بین عزاداران امر بسیار خوبی است اما با توجه به شرایط خاص اقتصادی که وجود دارد باید نیازهای جامعه را در مباحث فرهنگی و اجتماعی و اقتصادی در کنار هم ببینیم، مثلاً یک هیئت همه هزینه‌های خود را در ماه محرم صرف تهیه جهیزیه برای چند زوج کرده است و در عوض عزاداری‌ها را با پخش چایی و سینه‌زنی با معنویت بیشتر برگزار می‌کنند. این یعنی درک فرهنگ عاشورا در یک هیئت عزاداری.
وی بیان کرد: مقام معظم رهبری در سال‌های اخیر خواستار مبارزه با آسیب‌های اجتماعی شده‌اند ما باید آسیب‌ها را در بخش‌های مختلف احصاء کنیم و همان‌طور که وقف‌ها را به سمت موقوفات جدید برده‌ایم نذرها را نیز دگرگون کنیم.
در این گزارش به برخی نذرهای فرهنگی و اجتماعی در استان‌های مختلف نگاهی داریم.
استان تهران: نذر هیئت دل‌سوختگان قمر بنی‌هاشم برای تأمین جهیزیه زوج‌های محروم
ازجمله این موارد نذر، اعطا جهیزیه به زوج‌های جوان است، که هیئتی‌های «دل‌سوختگان قمر بنی‌هاشم(ع)» با قدم گذاشتن در این مسیر و طی سالیان متمادی، امسال علاوه بر عزاداری در هیئت، با اعطا ۲۰ دست جهیزیه، شرایط زندگی ۲۰ زوج جوان را فراهم می‌کنند.
برای اینکه بیش‌ازپیش در خصوص این نذر فرهنگی و اجتماعی اطلاعات به دست بیاوریم، با رضا تاجیک، مدیر هیئت امناء هیئت «دل‌سوختگان قمر بنی‌هاشم(ع)» به گفتگو نشستیم.
تاجیک در این خصوص می‌گوید: با توجه به اینکه این هیئت در ۲۳ سال پیش و با حضور پرشور قشر جوان در ورامین تأسیس شد، سعی داشتیم، با استفاده از نیروی جوانی هیئتی‌ها، سعی در گسترش فعالیت‌های فرهنگی و مذهبی داشته باشیم.
وی گفت: یکی از این فعالیت‌ها، اجرای طرح‌ها و نذرهای اجتماعی و فرهنگی است، قطعاً ازدواج و تسهیل شرایط آن در کاهش آسیب‌های اجتماعی تأثیر غیرقابل‌انکاری دارد، ازاین‌جهت و با توجه به وضعیت اقتصادی برخی افراد و نیز حفظ آبروی زوج‌های جوان، به فکر نذر جهیزیه و اعطای آن به زوج‌های جوان افتادیم.
وی همچنین به اجرای طرح هر هیئت یک جهیزیه اشاره کرد و گفت: در صورت اجرای این طرح می‌توان گره بسیاری از زندگی‌ها را باز کرد و این زندگی‌ها با یاد و عشق به سید الشهداء شکل خواهند گرفت.
استان اصفهان: بافت فرش در آران و کمک به قالی‌بافان
در اصفهان هم برخی مردم به سمت نذرهای خاص روی آورده‌اند. آران یکی از مراکز بافت فرش در کشور محسوب می‌شود و مردم برای رونق کار قالی‌بافان و البته تأمین نیاز مفروش شدن حرم‌های مطهر ائمه کار جدیدی را آغاز کرده‌اند.
هنر مهم بافت فرش که با هجوم بافته‌های خارجی و ماشینی در اصفهان رو به افول است در این ایام رونق دوباره‌ای یافته است، به‌نوعی که بافت دو هزار مترمربع فرش دستبافت نفیس آران و بیدگل برای مفروش کردن صحن حضرت زهرا(س) در نجف اشرف هم‌اکنون در حال انجام است.
عملاً با اجرای این طرح صدها نفر از قالی‌بافان مشغول به کار می‌شوند و از بیکاری رها خواهند شد و در کنار اینکه زندگی این افراد احیاء می‌شود یکی از نیازهای حرم‌های ائمه نیز تأمین خواهد شد.
خراسان جنوبی: امکانات هیئت را در اختیار زلزله‌زدگان گذاشتیم
اما در خراسان جنوبی هم یک هیئت کار جدیدی را آغاز کرده است، پس از زمین‌لرزه در کرمانشاه هیئت مهدی موعود(عج) تصمیم گرفت توان خود را برای کمک‌رسانی به زلزله‌زده‌ها به کار گیرد.
مدیر اجرایی هیئت مهدی موعود(عج) فردوس در این زمینه می‌گوید: حمام کانکس، دستگاه سیار پخت نان، چادر اسکان ۵۰۰ نفری ازجمله لوازمی بود که برای سفر هیئتی‌ها به اربعین فراهم کرده بودیم اما بعد از زلزله کرمانشاه، این امکانات را در مناطق زلزله‌زده و به‌ویژه روستاهای آن مستقر کردیم و برخی از جوانان هیئت ما نیز آستین همت را برای کمک به هم‌وطنان خود بالا زدند.
آبیار گفت: بسیاری از این امکانات چون حمام کانکس و دستگاه سیار پخت نان در روستای «ازگله» کرمانشاه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
مدیر اجرایی هیئت مهدی موعود (عج) فردوس اظهار کرد: هیچ‌گاه محرومان و نیازمندان استان و شهرستان خود را فراموش نکردیم و سعی شده که برخی از نذورات و کمک‌های مردمی را به این مؤلفه مهم سمت‌وسو دهیم.
آبیار بیان کرد: به‌عنوان‌مثال در آستانه سال جدید تحصیلی هیئت مهدی موعود(عج) خراسان‌جنوبی با همکاری مردم و خیرین تصمیم گرفته است تمام لوازم تحصیل تعدادی از دانش آموزان نیازمند از هزینه لباس فرم تا لوازم‌التحریر را تأمین کند.
وی با اشاره به اینکه برای سال جدید تحصیلی تا به امروز نیازهای تعداد ۱۲ دانش‌آموز محروم را تأمین کرده‌ایم و این روند همچنان ادامه دارد، افزود: با تعداد دیگری از خیران برای تأمین جهیزیه تعدادی از نوعروسان نیازمند نیز گفت‌وگو کردیم.
خراسان رضوی: نذر کتاب برای افزایش سرانه مطالعه
در پایتخت مذهبی کشور یعنی شهر مشهد نیز حرکت‌های جدیدی شروع‌شده است که بیشتر در زمینه فرهنگی انجام می‌شود. یکی از نذرهایی که امسال در برخی از مساجد مشهد اجرا شد نذر کتاب بود. در این نذر ساکنان محله کتاب‌هایی را که خریداری کرده و خوانده بودند برای استفاده دیگران نذر می‌کردند.
این اقدام در یکی از مساجد مرکز مشهد به حدی با استقبال مواجه شد که دورتادور صحن اصلی مسجد قفسه‌بندی شده و کتاب‌های اهدایی برای استفاده دیگران به‌صورت فهرست بندی گذاشته‌شده است. جالب اینجاست که این کتابخانه متولی نداشته و مردم می‌توانند خودشان کتاب اهداء کرده و یا کتابی را به امانت ببرند و بازگردانند.
یکی از نمازگزاران این مسجد به خبرنگار ما می‌گوید: اینکه مردم کتاب‌هایشان را نذر مسجد می‌کنند اقدام جالبی است زیرا وقتی شما نمازتان تمام می‌شود ناخودآگاه به سمت قفسه کتاب‌ها می‌روید و دقایقی را مشغول مطالعه می‌شوید.
یکی دیگر از نذرهایی که امسال در مشهد ادا شد، نذر لوازم‌التحریر برای کودکان بی‌بضاعت بود که عده‌ای در حاشیه شهر مشهد آن را ادا کرده و هم‌زمان با سال تحصیلی لبخند را روی لبان دانش آموزان نشاندند.
امسال یکی از گروه‌های جهادی در بلوار طبرسی مشهد نذری‌های مالی محرم را جمع کرد تا برای کودکان نیازمند لوازم‌التحریر، کیف و کفش و لباس نو بخرند. گوشه حیاط خانه یکی از این بانیان، مکانی برای بسته‌بندی لوازم‌التحریر، بسته‌های مواد غذایی، لباس و کیف و کفش شده است. هرکدام از اهالی، گوشه‌ای از کار را به عهده گرفته‌اند؛ یکی فهرست بچه‌ها و نشانی خانه‌هایشان را گرفته، دیگری مسئول خرید است، چند خانم هم در حال بسته‌بندی و کادوکردن لوازم‌التحریر هستند.
مسئول این گروه جهادی، دلیل هزینه‌کردن نذری‌های محرم امسال برای کودکان را، هم‌زمانی دهه اول ماه محرم با آغاز مدارس ذکر می‌کند. این موضوع سبب شده نیت کنند تاجایی‌که توان دارند، کاری کنند که کودکی در منطقه آن‌ها به‌خاطر نداشتن کیف و کفش نو و لوازم‌التحریر، اشک به چشمانش نیاید.
خَیِّر دیگری که در کار فرش است امسال دست‌به‌کار جدیدی زده و تلاش کرده به‌جای توزیع غذای نذری در بین بافندگان مناطق محروم مشهد کلاف نخ توزیع کند تا آن‌ها نیز بتوانند درآمدی داشته باشند.
این خیر نذر کرده ١٠٠کلاف نخ بین ١٠٠بافنده نیازمند در حاشیه شهر و روستاهای مجاور مشهد اهدا کند. هدف از نذری خود را این‌طور روایت می‌کند: خیلی با خودم حساب‌وکتاب کردم. می‌خواستم هزار پرس پلوقیمه سفارش بدهم تا در همین مناطق حاشیه شهر مشهد در روز عاشورای حسینی توزیع شود، اما وقتی تعداد زیاد این نوع نذری‌ها را می‌بینم، گفتم نذر دیگری جز یک وعده‌غذا در نظر بگیرم تا ماحصل آن، سیر شدن فقط یک وعده نیازمندان نباشد و حداقل خرجی یک سال یک خانواده را تأمین کند.
او ادامه می‌دهد: ازآنجاکه شغلم خریدوفروش فرش دستبافت است و نشانی خیلی از بافندگان قالی در حاشیه شهر و روستاهای مجاور مشهد را داشتم، تصمیم گرفتم به ١٠٠بافنده نیازمند، ١٠٠کلاف نخ ببخشم. که خرج زندگی‌شان از دار قالی تأمین شد.
استان سمنان: نذر آب
دیگر نذورات مهم در استان سمنان که سومین استان خشک کشور نیز محسوب می‌شود نذر آب است به این طریق که مردم هزینه یک بطری آب‌معدنی را ماهانه در حسابی واریز می‌کنند که پول‌های آن صرف تهیه آب از طریق حفر چاه، لایروبی قنوات، تانکر آب‌رسانی و ... می‌شود این نذر نوعی نذر زندگی است چراکه در همین استان سمنان هستند ده‌ها روستایی که به دلیل خشک‌سالی به خرابه‌ای بدل شده‌اند.
نذر آب را می‌توان با نذر خون مقایسه کردن افرادی که سالانه با حضور در دفاتر انتقال خون استان سمنان به اهدای زندگی می‌پردازند. همان‌طور که صالحی فرد مدیرکل انتقال خون استان سمنان می‌گوید: طی چهارماهه نخست سال جاری ۱۴ نفر به مراکز اهدای خون در استان سمنان مراجعه کردند و از این تعداد تنها ۱۱ هزار نفر موفق به اهدای خون شدند که این مقداری کم است.
وی بابیان اینکه پلاکت، بند ناف، مغز استخوان و ... می‌توانند در زمره موقوفات و نذورات مهم مردم باشد که به بیماران متعددی زندگی می‌بخشد، می‌گوید: شاخص جهانی اهدای خون ۲۷ در هزار نفر است اما این شاخص در استان سمنان ۴۶ به هزار نفر را شامل می‌شود که طبق برآوردها انتظار می‌رود اهدای خون در سال جاری به رشد هفت‌درصدی برسد هرچند در محرم این میزان افزایش‌یافته اما ما معتقد هستیم باید در تمام طول سال این اتفاق بیفتد تا انتظارات ما برآورده شود درباره نذر خون همچنین باید گفت همه افراد ۱۸ تا ۶۰ سال می‌توانند خون دهند.
اعتیاد و مسائل اجتماعی از مسائلی هستند که این روزها جامعه را تهدید می‌کنند و زیرساخت‌های دولتی و اعتبارات این حوزه هم نمی‌توانند به‌تنهایی جلوی چنین مواردی را بگیرند، پس نیاز است که خیران و نیک اندیشان با ورود حکیمانه به مقوله موقوفات و نذورات حوزه اجتماعی و فرهنگی به اعتیاد نیز نگاهی تازه داشته باشند.
علیرضا معصومی، مدرس جامعه‌شناسی دانشگاه درباره اهمیت این نوع نذورات اجتماعی، می‌گوید: جامعه در بستر سالم رشد می‌کند یعنی اگر می‌خواهیم با وقفی (مثلاً در حوزه اهل‌بیت(ع) و محرم) در نزد خدای متعال اجری کسب کنیم، اگر این وقف در بستر جامعه‌ای سالم رخ ندهد چه فایده‌ای می‌تواند داشته باشد؟ چه مردمی می‌خواهند از آن استفاده کنند؟ لذا ابتدا باید به اصلاح جامعه پرداخت که اعتیاد و طلاق و ... می‌تواند ازاین‌دست مسائل باشد.
وی می‌گوید: در سال جاری شاهد بسته شدن دو مرکز مشاوره طلاق در استان سمنان فقط به خاطر عدم پرداخت اجاره ملک آن‌هم در اندازه ماهی ۶۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان بودیم که حداقل می‌توانست در این ماه‌های تعطیلی جلوی یک طلاق را در استان سمنان بگیرد مگر این نیست که همه اعتبارات میلیاردی حوزه فرهنگ به خاطر همین است که جلوی فقط و فقط طلاق هم گرفته شود! لذا باید خیران به این حوزه ورود کنند.
استان سیستان و بلوچستان: دکتری که کفاش می‌شود/ نذر بازی کردن با بچه‌ها
اما این روزها علاوه بر نذرهای معمول نذرهای جدیدی ازجمله نذرهای فرهنگی مرسوم شده که بسیار هم جالب‌توجه است.
یکی از این افراد که عضو هیئت‌علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان است چند سالی است که با پذیرایی از زائران حسینی اهل پاکستان در سیستان و بلوچستان کار خود را شروع کرده است. این فرد که در بین دوستان هیئتی به «دکتر کفاش» معروف است اظهار داشت: پس از اینکه کار استقبال مردمی از زائران پاکستانی اربعین حسینی در استان شروع شد با خودم فکر کردم که چه خدمتی می‌توانم به این عزیزان انجام بدهم.
وی که تمایلی برای گفتن نامش ندارد، می‌افزاید: مدت‌ها ذهنم مشغول بود تا اینکه یک روز که به زائرسرای امام رضا(ع) زاهدان رفته بود متوجه شدم که عده‌ای از مردم برای زائران کفش آورده بودند، همین موضوع باعث شد که تصمیم بگیرم از مهارت کفاشی خودم استفاده کنم.
وی ادامه داد: در کودکی در تابستان‌ها حرفه‌های مختلفی را یاد گرفته بودم که یکی از آن‌ها کفاشی بود به همین دلیل سعی کردم تا از این تخصص خودم به بهترین نحو و در بهترین جا برای خدمت به زائران اباعبدالله الحسین (ع) استفاده کنم.
این عضو هیئت‌علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان گفت: البته بعدازاین اتفاق با تعدادی دیگر از دوستان تصمیم‌های دیگری هم گرفتیم به‌عنوان‌مثال با تشکیل یک گروه از دوستان متخصص زمانی را وقف رسیدگی به مشکلات استان و ارائه راهکار به مسئولان کردیم.
وی خاطرنشان کرد: همین‌طور مدتی است که با تعدادی از دوستان با مراجعه به مناطق حاشیه شهر زاهدان دانش آموزان مستعد را شناسایی کرده‌ایم و برای پیشرفت آن‌ها برنامه‌ریزی می‌کنیم.
اما از این موضوع جالب‌تر خانمی بود که در زائرسرای امام رضا (ع) نذر عجیب و جالبی داشت و آن «بازی کردن با بچه‌ها بود» این خانم نذر کرده بود که در ایام محرم و برای کمک و میزبانی از زائران پاکستانی اربعین حسینی از فرزندان خردسال آن‌ها نگهداری کند و با آن‌ها بازی کند.
این فرد اظهار داشت: من دارای مدرک کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی هستم، همین‌طور علاقه زیادی به کودکان هم دارم این موضوع باعث شد که در این زمینه فعالیت کنم. یک روز که برای خدمت‌رسانی به این زائران به زائرسرای امام رضا(ع) رفته بود دختربچه خردسالی به ما نزدیک شد و با چشمان زیبایش ما را تماشا می‌کرد در همین حال بود که من به او نزدیک شدم و باهم شروع به بازی کردیم.
وی گفت: این موضوع باعث شد تا فکری به ذهنم برسد و با همکاری ستاد مردمی اربعین سیستان و بلوچستان جایی را برای بازی بچه‌ها در نظر بگیریم. بعدازآن با تعداد دیگری از دوستان این کار را ادامه دادیم که خوشبختانه اثرات بسیار خوبی هم داشت.
وی خاطرنشان کرد: البته این موضوع باعث شد تا در ایام غیر از محرم هم شبیه این کار را انجام بدهیم و با تهیه اسباب‌بازی برای کودکان حاشیه شهر و کودکان کار در حد بضاعت خودمان دل آن‌ها را شاد کنیم.
استان قم: نذری برای احیای طبیعت
اما در استانی مانند قم نیز برخی از نذرها شکل جدیدی به خود گرفته‌اند، احمد بحری، محیط‌بان باسابقه قمی که از سال ۸۵ کار حفاظت از محیط‌زیست را در مناطق حفاظت‌شده استان قم آغاز کرده است، حالا به کار فیزیکی خود قناعت نکرده و تلاش می‌کند که با استفاده از ابزار صفحه اینستاگرام خود، نگهداری از محیط‌زیست را به‌عنوان یک ضرورت در جامعه ترویج دهد و با راه‌اندازی جنبشی بانام «نذر طبیعت» تلاش می‌کند تا برای گونه‌های حیات‌وحش در معرض آسیب قدمی برداشته باشد و با جمع‌آوری کمک‌های مردمی از نابودی و انقراض بسیاری از این گونه‌ها جلوگیری کند.
خیلی از مردم علاقه‌مند به کمک بودند اما این ایده به ذهنشان نرسیده بود که می‌توانند در طبیعت هم نذر خود را ادا کنند.
بحری ایده راه‌اندازی این پویش را حاصل همراهی‌های خود مردم دانسته و می‌گوید: در چند سال اخیر که در فضای مجازی و به‌خصوص اینستاگرام فعال بودم از وضعیت محیط‌زیست کشور اطلاع‌رسانی می‌کردم، مثلاً علوفه‌های که رایگان در شهرهای مختلف توزیع و آبشخورهایی که ساخته می‌شد را از طریق صفحه خود در اینستاگرام به اطلاع مردم می‌رساندم که همین باعث شده بود تعدادی از مردم برای کمک در تأمین علوفه یا ساخت آبشخور اعلام آمادگی کنند.
مثلاً مطلبی در صفحه اینستاگرامم منتشر کردم که توله خرسی که مادرش را از دست داده بود توسط محیط‌بانان استان گیلان در حال تیمار بود بعدازآن فردی اعلام کرد که می‌خواهد شیر خشک این توله خرس را تأمین کند، یا خانمی برای تأمین علوفه موردنیاز مناطق آسیب‌پذیر اعلام آمادگی کرد، بحری این کمک‌های مردمی را جرقه‌ای برای راه‌اندازی این پویش بیان کرده و می‌افزاید: به‌مرور که این کمک‌ها به‌صورت پیام خصوصی می‌آمد به ذهنم رسید که اگر این مسئله به‌صورت فراخوان اعلام شود کمک‌هایی بیشتری جذب خواهد شد.
این محیط‌بان معتقد است خیلی از مردم علاقه‌مند به کمک بودند اما این ایده به ذهنشان نرسیده بود که می‌توانند در طبیعت هم نذر خود را ادا کنند، خیلی از مخاطبان با همین پست‌ها به این نتیجه رسیدند که حیوانات در برخی از مناطق حتی ممکن است نیازمندتر از انسان‌ها باشند و می‌توانند بخشی از نذرهای خود را در این راه خرج کنند.
حالا آن‌طور که وی می‌گوید بعد از فراخوان نذر طبیعت در فضاهای مجازی استقبال مردم قابل‌توجه بوده است، وی هدف از انتخاب این نام را هم داشتن دست‌مایه مذهبی و اعتقادی دانسته و می‌گوید: به این طریق کسانی که به نذر و این امور خیرخواهانه معتقدند متوجه می‌شوند که می‌توانند طبیعت را هم به‌عنوان وسیله و راهی برای ادای نذر خود در نظر داشته باشند.
بحری نیاز به حمایت از حیات‌وحش کشور را بسیار مهم و حیاتی ارزیابی کرده و اعتقاد دارد خیلی‌ها تا به امروز به طبیعت توجه کرده‌اند و بعضاً از گونه‌های اهلی حمایت هم کرده‌اند، اما طبیعت وحشی و گونه‌های مختلفی از حیوانات وحشی مانند آهوها و بزهای کوهی و این‌گونه از حیوانات به علوفه و آبشخور نیاز دارند و به‌خصوص در استان‌هایی که با مشکل کم‌آبی و خشکی دست‌به‌گریبان هستند در وضعیت بدی به سر می‌برند.
به گفته این محیط‌بان کم‌آبی‌های موجود و اوضاع اقلیمی استان‌های خشک مانند هرمزگان و قم که ذخیره آبی ندارند وضعیت را برای گونه‌های وحشی آن زیست‌بوم‌ها به‌خصوص در تابستان‌ها بسیار سخت کرده است، در این نواحی بهتر است که مخازن بزرگی ایجاد شود که در زمستان از آب باران پر شود تا بتوان این حیوانات را به‌وسیله این آبشخورها در فصول دیگر سال سیراب کرد.
استان کرمان: نذر آب به محرومان زندگی می‌دهد
اما کرمان که دومین استان خشک کشور است نیاز جدی به تأمین آب در برخی از مناطق محروم دارد، خشک‌سالی و کم‌آبی این روزها تأمین آب شرب را نیز در برخی از روستاهای دورافتاده شرق و جنوب کرمان مشکل‌تر از همیشه کرده است و مردم برای تأمین آب شرب باید روزها منتظر بمانند تا تانکر آب سیار به روستاهایشان مراجعه کنند تا بتوانند گلویی تر کنند. در چنین شرایطی یکی از نذرهای مهمی که در کرمان بیشتر از گذشته به چشم می‌خورد تأمین هزینه خرید آب‌معدنی یا منبع آب و ارسال به روستاهای دورافتاده‌ای است که اکثراً کپری و فاقد کوچک‌ترین امکاناتی هستند.
قصه بی‌آبی در روستاهای قلعه گنج، منوجان، رودبار، کهنوج، ریگان و فهرج آن‌قدر تلخ شده که برخی از روستاییان آب موردنیازشان را از چاه‌های آب غیربهداشتی تأمین می‌کنند به همین دلیل کمپین‌های نذر آب این روزها بیش از هر زمان دیگر در قالب سمن‌های مردمی و یا هلال‌احمر در حال فعالیت هستند.
محمد عزیزی یکی از فعالان سازمان‌های مردم‌نهاد کرمان است که می‌گوید: ما تلاش می‌کنیم در قالب کمپین‌های نذر آب مشکل مردم را به حداقل برسانیم که مشکل مردم روستاهای دورافتاده با این نذرهای به‌صورت مقطعی حل می‌شود. وی می‌افزاید که این نذرها تنها به آب اختصاص ندارد در نزدیکی آغاز مدارس برخی از مردم نیز اقدام به تحویل دفتر، لوازم‌التحریر و لباس و حتی اسباب‌بازی می‌کنند و ما هم سعی می‌کنیم این اقلام به بین نیازمندترین مردم تقسیم شود.
عزیزی می‌گوید: برخی از این بچه‌ها تاکنون کفش به پا نکرده‌اند و وقتی کفش‌ها و لباس‌های شکیل را تحویل آن‌ها می‌دهیم مثل این است که دنیا را به آن‌ها داده‌ایم.
وی می‌گوید: بسیاری از مردم کرمان و حتی استان‌های دیگر برای شرکت در نذر آب در استان کرمان و استان‌های سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی همکاری می‌کنند و حداقل می‌توانیم مهم‌ترین نیاز این افراد یعنی آب را تأمین کنیم.
رضا فلاح، مدیرعامل هلال‌احمر استان کرمان نیز با اشاره به استقبال مردم برای نذر آب در استان کرمان بیان کرد: راه‌های قانونی و مشخصی برای این نذر در نظر گرفته‌شده است و استقبال مردم نیز قابل‌توجه است و ما نیز سعی می‌کنیم کمک‌های مردم را به دست محرومان برسانیم.
فلاح همچنین به استقرار صندوق‌های جمع‌آوری نذر آب در مساجد و مکان‌های مذهبی نیز اشاره کرد و بیان کرد: از مردم می‌خواهیم با درک مشکلات مردم سعی در هدایت نذرهایشان به سمت مستمندان و محرومان داشته باشند.
یکی دیگر از نذرهای مردمی اعزام کودکان کار و خیابانی به مشهد مقدس است، یک نفر از خیران در این خصوص گفت: ما با کمک چند نفر از همشهری‌ها سعی کرده‌ایم این کودکان را ساماندهی کنیم چون کمک مالی به این افراد عاید این کودکان نمی‌شود و بعضاً خرج اعتیاد والدینشان می‌شود، به همین دلیل تصمیم گرفتیم تعدادی از این افراد را با کمک مردمی به مکان‌های زیارتی بفرستیم و شرایط بهتر زندگی را برای آن‌ها مهیا کنیم.
اما یکی دیگر از نذرهای هدفمند و مطلوب مردم کمک‌های متخصصان در رشته‌های مختلف به محرومان است، اگر کمی کنکاش کنید می‌توانید به افرادی در رشته‌های مختلف برسید که خدماتشان را برای محرومیت‌زدایی به سایرین ارائه می‌کنند. ازاین‌دست افراد می‌توان به پزشکان و پرستارانی اشاره کرد که با حضور در روستاهای محروم جنوب کرمان که هیچ امکان درمانی ندارند خدمات تخصصی را ارائه می‌دهند.
مرجع : مهر
