کد مطلب : ۳۵۲۹۴
مداح محوری عامل اصلی فرهنگ مسجدگریزی هیئت‌های مذهبی شده است
«سید مرتضی میرتبار» در گفتگو با خبرنگار آرمان هیأت به آسیب شناسی صورت گرفته در خصوص نسبت هیئت و مسجد پرداخت و گفت: باوجود همه مزیت‌های که هیئت‌های مذهبی دارند، یکی از آسیب‌های مهم در این زمینه جدایی هیئت‌ها از مسجد است. در حالی که مساجد پایگاه و بنای اصلی تشییع هستند، بنابراین باید همه مراسم‌های مذهبی در این مکان برگزار شود. زیرا جدا سازی این دو سبب برخی انحرافات در جامعه می شود؛ از این رو مناسبت‌ترین روش این است که هیئت‌های مذهبی در مساجد مستقر شوند و از این فضای معنوی برای مراسم‌ها و برنامه‌های خود بهره بگیرند.
مدیر گروه فرهنگ دینی مرکز پژوهشی مبنا افزود: حتی حسینیه‌ها هم باید به سمت مساجد سوق داده شوند و مساجد سنگ بنای این محافل باشند. باتوجه به پژوهش‌های صورت گرفته در این زمینه، پیش بینی م شود، هر چه در این خصوص جلوتر می‌رویم ، فاصله میان مسجد و هیئت‌های مذهبی روز به روز افزایش می‌یابد. معتقدیم اگر این فاصله افزایش یابد، در سال‌های آینده به مرور آمارهای انجام مناسک عبادی کاهش خواهد یافت و مناسک مناسبتی در منازل و حسینیه‌ها افزایش خواهد یافت، و این کار سبب می‌شود تا میان جوانان مذهبی و رابطه آن‌ها میان مساجد شکاف ایجاد شود.
مداح محوری عامل اصلی فرهنگ مسجدگریزی هیئت‌های مذهبی شده است
وی با بیان اینکه گاهی شاهد هستیم میان مساجد و هیئت‌های مذهبی فاصله‌های زیادی رخ می‌دهد، خاطرنشان کرد: در این خصوص باید به شیوه دیگر به مسئله نگاه کرد، محیط بیرونی این جریان را هم مدنظر قرار داد، از جمله این موارد این است که باید بدانیم کارگزاران این دو مکان مقدس چه کسانی هستند و چه دیدگاهی دارند؟ هم‌اینک سبک‌های نوین مداحی، مدرن شده و از سویی دیگر مساجد ساختار سنتی خود را حفظ کرده‌اند، این کار باعث بروز چنین مشکلاتی شده است، همچنین مداح محوری از جمله عوامل اصلی فرهنگ مسجدگریزی، هیئت‌های مذهبی به شمار می‌آید، به نوعی در این زمینه ناکارآمدی و ضعف گفتمان‌سازی روحانیت را شاهد هستیم، و این کار باعث می‌شود، هیئت‌های مذهبی برای خودشان پایگاهی، جدا از مسجد در نظر بگیرند. نباید به گونه‌ای باشد که مساجد تنها برای عبادات و هیئت‌ها برای اجرای مراسسم‌های عزاداری تلقی شوند، این موضوع سبب شده تا برخی موارد در هیئت‌های مذهبی شاهد عدم شناخت کافی از مناسک دینی را شاهد باشیم.
میرتبار با بیان اینکه نگاه و کارکردی که مساجد دارند، کارکرد اخلاقی براساس آموزه های دینی است و به همین دلیل شاهد فاصله هیئت و مسجد شده‌ایم، خاطرنشان کرد: البته از سوی دیگر شاهد انتقال این گفتمان در میان روحانیان در مساجد با هیئت‌های مذهبی نیستیم و از سویی دیگر شاهد قدرت یابی مداحان هستیم، همچنین سایر عوامل بیرونی به این موضوع دامن زده‌اند تا این فاصله شکل گیرد.
مسجد معیار همه امور اسلامی است
«مدیر گروه فرهنگ دینی مرکز پژوهشی مبنا» بر تمدن سازی اسلامی در مساجد تأکید کرد و یادآور شد: از زمانی که پیامبر اکرم (ص) دین مبین اسلام را در شهر مدینه منوره به عنوان حکومت اسلامی ایجاد کردند، از همان روز مرکزی به عنوان یکپارچگی در جامعه اسلامی ایجاد شد و مساجد معیار همه امور اسلامی شناخته شدند.
جداسازی هیئت از مسجد سبب انحراف برخی مسائل در جامعه می شود
وی تصریح کرد: همچنین سابقه تاریخی،گروهای انحرافی متعدد نشان می دهد، هر زمان از مساجد فاصله گرفته و برای خود مکانی خارج از این مرکز در نظر داشتیم، انحراف دین شکل گرفته و فرقه‌سازی به عنوان مصداق بارز آن رونق یافته است؛ بنابراین اصل مهم در تمدن اسلامی، مسجد است، از این رو هیئت‌های مذهبی اگر از کارکردهای مسجد فاصله گیرند، به حاشیه خواهند رفت.
حاکمیت نباید در حوزه سیاستگذاری هیئت ها و مساجد دخالت کند
وی در حوزه سیاستگذاری برای کاهش فاصله هیئت و مسجد گفت: در این زمینه سیاستگذاری به دو قسمت تقسیم می‌شود، یکی از آن‌ها این است که گاهی برخی نهادها دولتی و مردمی در حاکمیت به موضوع سیاستگذاری می‌پردازند و برای هیئت‌ها خط مشی تعیین می‌کنند، در حالی که حاکمیت باید از بدنه هیئت خودش را دور کند و تنها یک حامی باشد و نباید در امور هیئت‌ها دخالت کرد. زمان نشان داده که این مردم هستند که بیداری جامعه را رقم می‌زنند و مسیرش را معلوم می‌کنند، بنابراین باید نخبگان دین این فاصله میان مردم و حاکمیت را پیاده سازی کنند. همچنین سازمان‌های متولی همچون حوزه علمیه، سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، نهادهای رهبری در حوزه دینی که در جامعه حضور دارند، باید تمام تلاش‌شان را بر مبنای بازگشت به آن گفتمان اخلاقی و عقلی در سطح کشور به کار بگیرند تا هیئت‌ها به مساجد برگردند و اگر این کار رخ دهد، به یقین ما انتقال گفتمان از فیضیه را به بدنه حسینیه‌ها شاهد خواهیم بود. و این امر، هدف اصلی شکوفایی و افزایش کارکرد مساجد خواهد شد و از سوی دیگر مانعی برای بسیاری از انحرافات دینی می‌شود.
کارکرد مساجد در حال کاهش و کارکرد هیئت‌های عزاداری در حال افزایش است
میرتبار با اشاره به بررسی وضعیت مساجد و هیئت‌های عزاداری، اظهار کرد: براساس پژوهشی که بدست آورده‌ایم و به دنبال سنجش دین و دینداری در کشور پرداخته‌ایم. پیش بینی ما این است که چون شاهد تغییر گونه‌ای از دینداری در جامعه هستیم، دینداری عقل محورانه و اخلاقی به سمت عاطفه گرایانه پیش می‌رود، وقتی این اتفاق رخ دهد، همیشه کارکرد مسجد کاهش و به مرور ضعیف‌تر خواهد شد و از سویی دیگر کارکردهای هیئت‌های مذهبی افزایش می‌یابد و همچنین آیین سوگواری بیشتر خواهد شد و این کار سبب می‌شود تا این دو، مقابل هم قرار گیرند. آمارها نشان می‌دهد که استقبال مردم از محافل مذهبی افزایش یافته و هیئت‌ها رونق بیشتر گرفته‌اند، همچنین نگرش‌های انحرافی در آن بیشتر شده و از سویی دیگر کارکردهای مساجد به مرور کاهش یافته است.
مدیر گروه فرهنگ دینی مرکز پژوهشی مبنا افزود: حتی حسینیه‌ها هم باید به سمت مساجد سوق داده شوند و مساجد سنگ بنای این محافل باشند. باتوجه به پژوهش‌های صورت گرفته در این زمینه، پیش بینی م شود، هر چه در این خصوص جلوتر می‌رویم ، فاصله میان مسجد و هیئت‌های مذهبی روز به روز افزایش می‌یابد. معتقدیم اگر این فاصله افزایش یابد، در سال‌های آینده به مرور آمارهای انجام مناسک عبادی کاهش خواهد یافت و مناسک مناسبتی در منازل و حسینیه‌ها افزایش خواهد یافت، و این کار سبب می‌شود تا میان جوانان مذهبی و رابطه آن‌ها میان مساجد شکاف ایجاد شود.
مداح محوری عامل اصلی فرهنگ مسجدگریزی هیئت‌های مذهبی شده است
وی با بیان اینکه گاهی شاهد هستیم میان مساجد و هیئت‌های مذهبی فاصله‌های زیادی رخ می‌دهد، خاطرنشان کرد: در این خصوص باید به شیوه دیگر به مسئله نگاه کرد، محیط بیرونی این جریان را هم مدنظر قرار داد، از جمله این موارد این است که باید بدانیم کارگزاران این دو مکان مقدس چه کسانی هستند و چه دیدگاهی دارند؟ هم‌اینک سبک‌های نوین مداحی، مدرن شده و از سویی دیگر مساجد ساختار سنتی خود را حفظ کرده‌اند، این کار باعث بروز چنین مشکلاتی شده است، همچنین مداح محوری از جمله عوامل اصلی فرهنگ مسجدگریزی، هیئت‌های مذهبی به شمار می‌آید، به نوعی در این زمینه ناکارآمدی و ضعف گفتمان‌سازی روحانیت را شاهد هستیم، و این کار باعث می‌شود، هیئت‌های مذهبی برای خودشان پایگاهی، جدا از مسجد در نظر بگیرند. نباید به گونه‌ای باشد که مساجد تنها برای عبادات و هیئت‌ها برای اجرای مراسسم‌های عزاداری تلقی شوند، این موضوع سبب شده تا برخی موارد در هیئت‌های مذهبی شاهد عدم شناخت کافی از مناسک دینی را شاهد باشیم.
میرتبار با بیان اینکه نگاه و کارکردی که مساجد دارند، کارکرد اخلاقی براساس آموزه های دینی است و به همین دلیل شاهد فاصله هیئت و مسجد شده‌ایم، خاطرنشان کرد: البته از سوی دیگر شاهد انتقال این گفتمان در میان روحانیان در مساجد با هیئت‌های مذهبی نیستیم و از سویی دیگر شاهد قدرت یابی مداحان هستیم، همچنین سایر عوامل بیرونی به این موضوع دامن زده‌اند تا این فاصله شکل گیرد.
مسجد معیار همه امور اسلامی است
«مدیر گروه فرهنگ دینی مرکز پژوهشی مبنا» بر تمدن سازی اسلامی در مساجد تأکید کرد و یادآور شد: از زمانی که پیامبر اکرم (ص) دین مبین اسلام را در شهر مدینه منوره به عنوان حکومت اسلامی ایجاد کردند، از همان روز مرکزی به عنوان یکپارچگی در جامعه اسلامی ایجاد شد و مساجد معیار همه امور اسلامی شناخته شدند.
جداسازی هیئت از مسجد سبب انحراف برخی مسائل در جامعه می شود
وی تصریح کرد: همچنین سابقه تاریخی،گروهای انحرافی متعدد نشان می دهد، هر زمان از مساجد فاصله گرفته و برای خود مکانی خارج از این مرکز در نظر داشتیم، انحراف دین شکل گرفته و فرقه‌سازی به عنوان مصداق بارز آن رونق یافته است؛ بنابراین اصل مهم در تمدن اسلامی، مسجد است، از این رو هیئت‌های مذهبی اگر از کارکردهای مسجد فاصله گیرند، به حاشیه خواهند رفت.
حاکمیت نباید در حوزه سیاستگذاری هیئت ها و مساجد دخالت کند
وی در حوزه سیاستگذاری برای کاهش فاصله هیئت و مسجد گفت: در این زمینه سیاستگذاری به دو قسمت تقسیم می‌شود، یکی از آن‌ها این است که گاهی برخی نهادها دولتی و مردمی در حاکمیت به موضوع سیاستگذاری می‌پردازند و برای هیئت‌ها خط مشی تعیین می‌کنند، در حالی که حاکمیت باید از بدنه هیئت خودش را دور کند و تنها یک حامی باشد و نباید در امور هیئت‌ها دخالت کرد. زمان نشان داده که این مردم هستند که بیداری جامعه را رقم می‌زنند و مسیرش را معلوم می‌کنند، بنابراین باید نخبگان دین این فاصله میان مردم و حاکمیت را پیاده سازی کنند. همچنین سازمان‌های متولی همچون حوزه علمیه، سازمان تبلیغات اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، نهادهای رهبری در حوزه دینی که در جامعه حضور دارند، باید تمام تلاش‌شان را بر مبنای بازگشت به آن گفتمان اخلاقی و عقلی در سطح کشور به کار بگیرند تا هیئت‌ها به مساجد برگردند و اگر این کار رخ دهد، به یقین ما انتقال گفتمان از فیضیه را به بدنه حسینیه‌ها شاهد خواهیم بود. و این امر، هدف اصلی شکوفایی و افزایش کارکرد مساجد خواهد شد و از سوی دیگر مانعی برای بسیاری از انحرافات دینی می‌شود.
کارکرد مساجد در حال کاهش و کارکرد هیئت‌های عزاداری در حال افزایش است
میرتبار با اشاره به بررسی وضعیت مساجد و هیئت‌های عزاداری، اظهار کرد: براساس پژوهشی که بدست آورده‌ایم و به دنبال سنجش دین و دینداری در کشور پرداخته‌ایم. پیش بینی ما این است که چون شاهد تغییر گونه‌ای از دینداری در جامعه هستیم، دینداری عقل محورانه و اخلاقی به سمت عاطفه گرایانه پیش می‌رود، وقتی این اتفاق رخ دهد، همیشه کارکرد مسجد کاهش و به مرور ضعیف‌تر خواهد شد و از سویی دیگر کارکردهای هیئت‌های مذهبی افزایش می‌یابد و همچنین آیین سوگواری بیشتر خواهد شد و این کار سبب می‌شود تا این دو، مقابل هم قرار گیرند. آمارها نشان می‌دهد که استقبال مردم از محافل مذهبی افزایش یافته و هیئت‌ها رونق بیشتر گرفته‌اند، همچنین نگرش‌های انحرافی در آن بیشتر شده و از سویی دیگر کارکردهای مساجد به مرور کاهش یافته است.
