کد مطلب : ۳۵۸۴۹
امام رضا(ع) مراسم روز ۱۸ ذی‌الحجه را چگونه برگزار می‌کرد؟
شیوه‌نامه بزرگداشت «غدیر» در سیره رضوی
دلیل این تکریم و تعظیم البته نیازمند توضیح نیست و همه شما خوانندگان گرامی از آن باخبرید.
ولی‌نعمت ما حضرت امام رضا(ع) نیز چه در ایام حضور در مدینه و چه در چند سال پایانی حیات مبارکشان در مرو، در هر مکان و هر وضعیتی به برگزاری مراسم مربوط به عید غدیر توجه ویژه داشت و روایت‌های مربوط به این توجه در کتاب‌های معتبر حدیثی شیعه وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
گزارش احمد بن محمد بزنطی
احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی از یاران مشهور و مورد اعتماد امام رضا(ع) است؛ مرحوم آیت‌الله العظمی خوئی در «معجم رجال الحدیث» آورده که نام بزنطی در سلسله راویان دست‌کم ۷۹۰ حدیث وجود دارد. برخی معتقدند بزنطی اصالتاً ایرانی بوده است. بگذریم، بزنطی در روایتی که شیخ طوسی آن را در جلد ششم «تهذیب الاحکام» ذکر می‌کند، به جریان برگزاری جشن عید غدیر از سوی امام رضا(ع) می‌پردازد. ظاهراً این مراسم در زمان حضور آن حضرت در مدینه برگزار شده است. بزنطی می‌گوید امام(ع) در آن جلسه ضمن بیان روایتی از پدر بزرگوارش، حضرت امام موسی کاظم(ع)، عید غدیر را نزد اهل آسمان مشهورتر از اهل زمین معرفی می‌کند و پس از سخنرانی نسبتاً مفصلی درباره شأن و جایگاه این روز بزرگ دستور می‌دهد از حاضران پذیرایی کنند و سپس رو به احمد بن محمد بزنطی می‌کند و می‌فرماید: «ای ابن ابی نصر! روز غدیر هر کجا بودی، نزد مزار امیرمؤمنان(ع) حاضر شو که خداوند در این روز، گناهان ۶۰ساله هر مرد و زن باایمان و مسلمان را می‌آمرزد و دو برابر کسانی که در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر از آتش رهانیده است، آزاد می‌کند و انفاق یک درهم در آن روز به برادران حق آشنای خود، برابر هزار درهم در روزهای دیگر است. پس در این روز به برادرانت احسان و هر مرد و زن باایمان را در آن، خوشحال کن». طبق آنچه بزنطی روایت کرده است، توصیه امام رضا(ع) برای بهره‌مندی از فیض کامل روز عید غدیر، افزون بر برگزاری مراسم جشن و بزرگداشت این روز، اولاً زیارت مرقد مطهر امیرمؤمنان(ع)، ثانیاً انفاق کردن به برادران و خواهران ایمانیِ نیازمند و ثالثاً مهربانی کردن و گره‌گشایی از کار مؤمنان است.
گزارش فیّاض بن محمد طوسی
علامه مجلسی در جلد۹۵ کتاب «بحارالانوار» و علامه امینی در جلد نخست کتاب ارجمند «الغدیر» روایت کرده‌اند فردی به نام فیاض بن محمد طوسی در سال ۲۵۹ق و در حالی که پا به ۹۰سالگی گذاشته بود، جریان دیدار با حضرت ثامن‌الحجج(ع) در روز غدیر و شیوه بزرگداشت این روز را از سوی آن حضرت شرح داده است. به نظر می‌رسد این دیدار در زمان حضور امام رضا(ع) در مرو اتفاق افتاده باشد. فیّاض طوسی چنین نقل کرده است که در روز عید غدیر به محضر آقا امام هشتم(ع) مشرف شده و زمانی نسبتاً طولانی را به همراه جمعی از دوستان نزد امام(ع) مانده است و بعد با تصمیم جمعی از جا برخاسته و اجازه مرخصی خواسته‌اند. امام رضا(ع) به آن‌ها اجازه رفتن نداده و فرموده است باید همگی غذا را با آن حضرت و در منزل ایشان صرف کنند. فیّاض می‌گوید: امام(ع) علاوه بر اطعام دوستان خود، برای اهل خانه آن‌ها نیز غذا، لباس، کفش و حتی انگشتر فرستاد. آن حضرت در آن روز وسایل پذیرایی متفاوتی را برای اکرام میهمانانش تدارک دیده بود و آنچه ما شاهد آن بودیم، با روزهای دیگر و مراسم‌های غیر از آن کاملاً فرق داشت. امام رضا(ع) نه فقط سر و وضع دوستان، بلکه سر و وضع خدمتکاران را هم مرتب کرده بود و همه آن‌ها لباس‌های نو و زیبا بر تن داشتند. پس از پذیرایی و اهدای هدایا، آن حضرت به سخنرانی درباره عظمت روز غدیر و فضیلت و سابقه آن در اسلام پرداخت. طبق گزارش فیاض طوسی، در شیوه‌نامه ثامن‌الحجج(ع) برای بزرگداشت عید غدیر، افزون بر مواردی که در گزارش بزنطی از آن‌ها یاد کردیم، اطعام دوستان و آشنایان، اهدای هدایای ویژه به آن‌ها و همچنین سخنرانی و ذکر تاریخ اسلام و واقعه غدیر خم نیز لحاظ می‌شده است و آن حضرت به این مسائل نیز توجه خاص و ویژه داشتند.
ولی‌نعمت ما حضرت امام رضا(ع) نیز چه در ایام حضور در مدینه و چه در چند سال پایانی حیات مبارکشان در مرو، در هر مکان و هر وضعیتی به برگزاری مراسم مربوط به عید غدیر توجه ویژه داشت و روایت‌های مربوط به این توجه در کتاب‌های معتبر حدیثی شیعه وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها خواهیم پرداخت.
گزارش احمد بن محمد بزنطی
احمد بن محمد بن ابی‌نصر بزنطی از یاران مشهور و مورد اعتماد امام رضا(ع) است؛ مرحوم آیت‌الله العظمی خوئی در «معجم رجال الحدیث» آورده که نام بزنطی در سلسله راویان دست‌کم ۷۹۰ حدیث وجود دارد. برخی معتقدند بزنطی اصالتاً ایرانی بوده است. بگذریم، بزنطی در روایتی که شیخ طوسی آن را در جلد ششم «تهذیب الاحکام» ذکر می‌کند، به جریان برگزاری جشن عید غدیر از سوی امام رضا(ع) می‌پردازد. ظاهراً این مراسم در زمان حضور آن حضرت در مدینه برگزار شده است. بزنطی می‌گوید امام(ع) در آن جلسه ضمن بیان روایتی از پدر بزرگوارش، حضرت امام موسی کاظم(ع)، عید غدیر را نزد اهل آسمان مشهورتر از اهل زمین معرفی می‌کند و پس از سخنرانی نسبتاً مفصلی درباره شأن و جایگاه این روز بزرگ دستور می‌دهد از حاضران پذیرایی کنند و سپس رو به احمد بن محمد بزنطی می‌کند و می‌فرماید: «ای ابن ابی نصر! روز غدیر هر کجا بودی، نزد مزار امیرمؤمنان(ع) حاضر شو که خداوند در این روز، گناهان ۶۰ساله هر مرد و زن باایمان و مسلمان را می‌آمرزد و دو برابر کسانی که در ماه رمضان و شب قدر و شب عید فطر از آتش رهانیده است، آزاد می‌کند و انفاق یک درهم در آن روز به برادران حق آشنای خود، برابر هزار درهم در روزهای دیگر است. پس در این روز به برادرانت احسان و هر مرد و زن باایمان را در آن، خوشحال کن». طبق آنچه بزنطی روایت کرده است، توصیه امام رضا(ع) برای بهره‌مندی از فیض کامل روز عید غدیر، افزون بر برگزاری مراسم جشن و بزرگداشت این روز، اولاً زیارت مرقد مطهر امیرمؤمنان(ع)، ثانیاً انفاق کردن به برادران و خواهران ایمانیِ نیازمند و ثالثاً مهربانی کردن و گره‌گشایی از کار مؤمنان است.
گزارش فیّاض بن محمد طوسی
علامه مجلسی در جلد۹۵ کتاب «بحارالانوار» و علامه امینی در جلد نخست کتاب ارجمند «الغدیر» روایت کرده‌اند فردی به نام فیاض بن محمد طوسی در سال ۲۵۹ق و در حالی که پا به ۹۰سالگی گذاشته بود، جریان دیدار با حضرت ثامن‌الحجج(ع) در روز غدیر و شیوه بزرگداشت این روز را از سوی آن حضرت شرح داده است. به نظر می‌رسد این دیدار در زمان حضور امام رضا(ع) در مرو اتفاق افتاده باشد. فیّاض طوسی چنین نقل کرده است که در روز عید غدیر به محضر آقا امام هشتم(ع) مشرف شده و زمانی نسبتاً طولانی را به همراه جمعی از دوستان نزد امام(ع) مانده است و بعد با تصمیم جمعی از جا برخاسته و اجازه مرخصی خواسته‌اند. امام رضا(ع) به آن‌ها اجازه رفتن نداده و فرموده است باید همگی غذا را با آن حضرت و در منزل ایشان صرف کنند. فیّاض می‌گوید: امام(ع) علاوه بر اطعام دوستان خود، برای اهل خانه آن‌ها نیز غذا، لباس، کفش و حتی انگشتر فرستاد. آن حضرت در آن روز وسایل پذیرایی متفاوتی را برای اکرام میهمانانش تدارک دیده بود و آنچه ما شاهد آن بودیم، با روزهای دیگر و مراسم‌های غیر از آن کاملاً فرق داشت. امام رضا(ع) نه فقط سر و وضع دوستان، بلکه سر و وضع خدمتکاران را هم مرتب کرده بود و همه آن‌ها لباس‌های نو و زیبا بر تن داشتند. پس از پذیرایی و اهدای هدایا، آن حضرت به سخنرانی درباره عظمت روز غدیر و فضیلت و سابقه آن در اسلام پرداخت. طبق گزارش فیاض طوسی، در شیوه‌نامه ثامن‌الحجج(ع) برای بزرگداشت عید غدیر، افزون بر مواردی که در گزارش بزنطی از آن‌ها یاد کردیم، اطعام دوستان و آشنایان، اهدای هدایای ویژه به آن‌ها و همچنین سخنرانی و ذکر تاریخ اسلام و واقعه غدیر خم نیز لحاظ می‌شده است و آن حضرت به این مسائل نیز توجه خاص و ویژه داشتند.
مرجع : قدس آنلاین
