کد مطلب : ۳۶۱۹۱
مسئله انتقام خون سیدالشهدا (ع) در پرتو قرآن و روایات
خداوند متعال در آیه ۳۳ سوره اسرا از انتقام سخت و وسیع از قاتلان امام حسین علیه السلام و همراهان آنها سخن گفته است.
مصیبت امام حسین علیه السلام، نه تنها مصیبتی بزرگ در اسلام، بلکه به تصریح زیارت عاشورا مصیبتی بزرگ در آسمان‌ها و زمین است: «مُصِیبَهٍ مَا أَعْظَمَهَا وَ أَعْظَمَ رَزِیَّتَهَا فِی الْإِسْلَامِ وَ فِی جَمِیعِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض؛ [۱] چه مصیبت بزرگی است آن مصیبت، و چه عظیم است آن عزا در اسلام، و در همه آسمان‌ها و زمین.»
تعبیر طغیان بزرگ در قرآن
خداوند متعال در قرآن کریم نیز از مصیبت امام حسین علیه السلام، به عنوان طغیان بزرگ بشری یاد کرده و فرمود: «وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیرًا؛ [۲] به سرکشی و طغیان بزرگ دچار می شوید» که مفسر حقیقی قرآن؛ امام صادق علیه السلام در تأویل این آیه فرمودند: مقصود از ظلم و طغیان بزرگ در این آیه، به قتل رساندن امام حسین علیه السلام می‌باشد. [۳]
انتقام سخت
با توجه به تناسب حکم و موضوع، از آنجایی که جنایت صورت گرفته در کربلا بسیار بزرگ بوده و در وسعتی غیر قابل توصیف به وقوع پیوسته است، انتقام الهی در مورد آن نیز بسیار سخت و کوبنده خواهد بود. پروردگار عالم در قرآن کریم از این انتقام بزرگ یاد کرده است.
انتقام سخت از قاتلین امام حسین علیه السلام
قرآن به نص آیه «وَلَا رَطْبٍ وَلَا یَابِسٍ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ؛ [۴] هیچ تر و خشکی نیست جز آنکه در کتابی مبین ثبت است» دربردارنده تمام حقایق عالم است. به قطع و یقین از انتقام خون سید الشهدا علیه السلام و منتقم آن حضرت در قرآن سخن به میان آمده است که باید آن آیه را از راسخان در علم جویا شویم؛ چراکه قرآن می‌فرماید: «وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ؛ [۵] در حالی که تفسیر قرآن را، جز خدا و راسخان در علم، نمی‌دانند.»
امام صادق علیه السلام نیز مصداق راسخان در علم را اهل بیت دانسته و فرمودند: «نَحنُ الرّاسِخونَ فِی العِلمِ، ونَحنُ نَعلَمُ تَأویلَهُ؛ [۶] ما اهل بیت، راسخان در دانش هستیم و ما تأویل قرآن را می‌دانیم.»
خداوند متعال از انتقام سخت چنین سخن به میان آورده: «وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً؛ [۷] و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولی‌اش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است.»
از امام صادق علیه السلام درباره این آیه سوال شد و حضرت در پاسخ فرمودند: این آیه درباره حضرت أباعبدالله الحسین علیه‌السّلام نازل شده است، همانا ولیِ دم و منتقم حضرت، قائم ما اهل بیت (امام زمان) است. [۸]
همچنین در روایتی دیگر فرمودند: منتقم خون سید الشهدا علیه‌السلام، شروع به کشتن قاتلان آن حضرت می‌نماید. [۹]
انتقام از همفکران قاتلان امام حسین علیه السلام
وسعت انتقامی که خداوند وعده آن را در قرآن داده‌است، نه تنها شامل قاتلان حضرت می‌باشد؛ بلکه دامان اشخاصی که همفکر ایشان هستند را فرا می‌گیرد. [۱۰] ابن صالح هروی می‌گوید: محضر امام علی بن موسی الرضا علیه‌السّلام عرض کردم: ای فرزند رسول خدا درباره روایتی که از امام صادق علیه‌السّلام نقل شده است که فرمود: هرگاه حضرت قائم عجّل‌اللَّه‌فرجه خروج کنند، فرزندان قاتلان حضرت امام حسین علیه‌السّلام را به خاطر کردار پدرانشان می‌کشد، چه می‌فرمایید؟ امام رضا علیه‌السلام فرمودند: واقع همین است. عرض کردم: پس فرموده حقّ تعالی در قرآن «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری؛ [۱۱] هیچکس بار گناه دیگری را به دوش نگیرد» معنایش چیست؟
امام رضا علیه‌السلام فرمودند: خداوند در تمام اقوالش صادق است؛ ولی فرزندان قاتلان حضرت امام حسین علیه السّلام به افعال و کردار پدرانشان راضی هستند و به آنها افتخار می‌کنند و به مقتضای قاعده «کسی که به چیزی راضی باشد همچون شخصی است که آن چیز را انجام داده است» فرزندان قاتلان همچون قاتلان سیّدالشهداء می‌باشند و اگر شخص در مشرق کشته شود و دیگری در مغرب راضی و خشنود باشد، راضی با قاتل نزد خدا شریک در قتل می‌باشد و چون این فرزندان به کردار پدرانشان راضی می‌باشند، حضرت قائم عجل‌الله‌فرجه وقتی خروج نمودند آنان را می کشند. [۱۲]
پی‌نوشت:
[۱] مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.
[۲] سوره اسرا، ۴.
[۳] کافی، ج ۸، ص ۲۰۶.
[۴] سوره انعام، ۵۹.
[۵] آل عمران، ۷.
[۶] کافی، ج ۱، ص ۲۱۳.
[۷] سوره اسرا، ۳۳.
[۸] البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۵۳۰.
[۹] کامل الزیارات، ص ۶۳.
[۱۰] ترجمه کامل الزیارات، ص ۱۹۴.
[۱۱] سوره انعام، ۱۶۴.
[۱۲] علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۲۹.
مصیبت امام حسین علیه السلام، نه تنها مصیبتی بزرگ در اسلام، بلکه به تصریح زیارت عاشورا مصیبتی بزرگ در آسمان‌ها و زمین است: «مُصِیبَهٍ مَا أَعْظَمَهَا وَ أَعْظَمَ رَزِیَّتَهَا فِی الْإِسْلَامِ وَ فِی جَمِیعِ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْض؛ [۱] چه مصیبت بزرگی است آن مصیبت، و چه عظیم است آن عزا در اسلام، و در همه آسمان‌ها و زمین.»
تعبیر طغیان بزرگ در قرآن
خداوند متعال در قرآن کریم نیز از مصیبت امام حسین علیه السلام، به عنوان طغیان بزرگ بشری یاد کرده و فرمود: «وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیرًا؛ [۲] به سرکشی و طغیان بزرگ دچار می شوید» که مفسر حقیقی قرآن؛ امام صادق علیه السلام در تأویل این آیه فرمودند: مقصود از ظلم و طغیان بزرگ در این آیه، به قتل رساندن امام حسین علیه السلام می‌باشد. [۳]
انتقام سخت
با توجه به تناسب حکم و موضوع، از آنجایی که جنایت صورت گرفته در کربلا بسیار بزرگ بوده و در وسعتی غیر قابل توصیف به وقوع پیوسته است، انتقام الهی در مورد آن نیز بسیار سخت و کوبنده خواهد بود. پروردگار عالم در قرآن کریم از این انتقام بزرگ یاد کرده است.
انتقام سخت از قاتلین امام حسین علیه السلام
قرآن به نص آیه «وَلَا رَطْبٍ وَلَا یَابِسٍ إِلَّا فِی کِتَابٍ مُبِینٍ؛ [۴] هیچ تر و خشکی نیست جز آنکه در کتابی مبین ثبت است» دربردارنده تمام حقایق عالم است. به قطع و یقین از انتقام خون سید الشهدا علیه السلام و منتقم آن حضرت در قرآن سخن به میان آمده است که باید آن آیه را از راسخان در علم جویا شویم؛ چراکه قرآن می‌فرماید: «وَمَا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ؛ [۵] در حالی که تفسیر قرآن را، جز خدا و راسخان در علم، نمی‌دانند.»
امام صادق علیه السلام نیز مصداق راسخان در علم را اهل بیت دانسته و فرمودند: «نَحنُ الرّاسِخونَ فِی العِلمِ، ونَحنُ نَعلَمُ تَأویلَهُ؛ [۶] ما اهل بیت، راسخان در دانش هستیم و ما تأویل قرآن را می‌دانیم.»
خداوند متعال از انتقام سخت چنین سخن به میان آورده: «وَ لا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتی حَرَّمَ اللَّهُ إِلاَّ بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِیِّهِ سُلْطاناً فَلا یُسْرِفْ فِی الْقَتْلِ إِنَّهُ کانَ مَنْصُوراً؛ [۷] و کسی را که خداوند خونش را حرام شمرده، نکشید، جز بحق! و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولی‌اش سلطه (و حق قصاص) قرار دادیم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که او مورد حمایت است.»
از امام صادق علیه السلام درباره این آیه سوال شد و حضرت در پاسخ فرمودند: این آیه درباره حضرت أباعبدالله الحسین علیه‌السّلام نازل شده است، همانا ولیِ دم و منتقم حضرت، قائم ما اهل بیت (امام زمان) است. [۸]
همچنین در روایتی دیگر فرمودند: منتقم خون سید الشهدا علیه‌السلام، شروع به کشتن قاتلان آن حضرت می‌نماید. [۹]
انتقام از همفکران قاتلان امام حسین علیه السلام
وسعت انتقامی که خداوند وعده آن را در قرآن داده‌است، نه تنها شامل قاتلان حضرت می‌باشد؛ بلکه دامان اشخاصی که همفکر ایشان هستند را فرا می‌گیرد. [۱۰] ابن صالح هروی می‌گوید: محضر امام علی بن موسی الرضا علیه‌السّلام عرض کردم: ای فرزند رسول خدا درباره روایتی که از امام صادق علیه‌السّلام نقل شده است که فرمود: هرگاه حضرت قائم عجّل‌اللَّه‌فرجه خروج کنند، فرزندان قاتلان حضرت امام حسین علیه‌السّلام را به خاطر کردار پدرانشان می‌کشد، چه می‌فرمایید؟ امام رضا علیه‌السلام فرمودند: واقع همین است. عرض کردم: پس فرموده حقّ تعالی در قرآن «وَ لا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْری؛ [۱۱] هیچکس بار گناه دیگری را به دوش نگیرد» معنایش چیست؟
امام رضا علیه‌السلام فرمودند: خداوند در تمام اقوالش صادق است؛ ولی فرزندان قاتلان حضرت امام حسین علیه السّلام به افعال و کردار پدرانشان راضی هستند و به آنها افتخار می‌کنند و به مقتضای قاعده «کسی که به چیزی راضی باشد همچون شخصی است که آن چیز را انجام داده است» فرزندان قاتلان همچون قاتلان سیّدالشهداء می‌باشند و اگر شخص در مشرق کشته شود و دیگری در مغرب راضی و خشنود باشد، راضی با قاتل نزد خدا شریک در قتل می‌باشد و چون این فرزندان به کردار پدرانشان راضی می‌باشند، حضرت قائم عجل‌الله‌فرجه وقتی خروج نمودند آنان را می کشند. [۱۲]
پی‌نوشت:
[۱] مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.
[۲] سوره اسرا، ۴.
[۳] کافی، ج ۸، ص ۲۰۶.
[۴] سوره انعام، ۵۹.
[۵] آل عمران، ۷.
[۶] کافی، ج ۱، ص ۲۱۳.
[۷] سوره اسرا، ۳۳.
[۸] البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۵۳۰.
[۹] کامل الزیارات، ص ۶۳.
[۱۰] ترجمه کامل الزیارات، ص ۱۹۴.
[۱۱] سوره انعام، ۱۶۴.
[۱۲] علل الشرائع، ج ۱، ص ۲۲۹.
مرجع : خبرگزاری مهر
