صيرفي سلوک

وظيفه و رسالت اجتماعى و سياسى يك چيز است و رابطة عارف و سالك با خدا و طريقت آنان بحث ديگرى است. هرچه باشد، هر كسي به اندازة عقل خود صحبت و داورى مي‌کند. اندازة فهم هركس متفاوت است و متناسب با آ ن كس بر او اشكال مي‌كنند يا او را داراي حق مي‌دانند؛ ولي اگر مردم با عقل حسابگر هم مي‌فهميدند كه از عقل آنها عقل بالاتري هم هست يا حتي خودشان هم مي‌توانند بالاتر از اين بروند و بالاتر از اين عقل حسابگر فكر كنند، ديگر داوري‌هاى نامربوط دربارة حماسه‌هايى همچون كربلا نداشتند. كسى كه در سطح عقل حسابگر است و نمي‌داند عقل بالاتر از او هم وجود دارد، هر اشكالى كه كند، خريت كرده است؛ اما اگر گوشش باز بود كه خودش هم مي‌تواند بالاتر فكر كند يا كسي كه بالاتر فكر مي‌كند به حرف او گوش كند، چه بسا اشكالش برطرف شود. همة بدبختي‌ها هم از همين است كه انسان‌ها يا گوش نمي‌كنند يا تنبل هستند و به يك مرحله كه رسيدند ـ چه حق و چه باطل ـ در همانجا مي‌مانند و تعالي ندارند. كسى كه تعالى ندارد، باطل هم نباشد به گمراهى دچار مي‌شود. آنهايى كه در كربلا در كنار حسين (ع) نماندند و او را همراهى نكردند يا روبه‌روى حسين بودند، به همين مشكل دچار بودند؛ يا اساساً در باطل غوطه‌ور بودند يا اگر در صف باطل نبودند، به فكر تعالى هم نبودند و درگير عقل حسابگر خود بودند؛ بنابراين همه بايد بدانيم اگر توجهى به بالاتر رفتن نداشته باشيم، گاه به اشتباهات بزرگى دچار مي‌شويم. حق باز هم بالاتر و بالاتر است، حق وسيع و وسيع‌تر مي‌شود. انسان باطل هم كه بدبخت است، در يك باطلي مانده است و فكر مي‌كند كه اين حق است و ديگر نمي‌خواهد بالاتر برود. اگر انسان، تعالي داشته باشد كه در يك مرحله نماند و به بالاتر هم فكر كند از شبهات رد مي‌شود؛ ولى آنها كه باطل‌اند و فكر تعالى ندارند، جدل مي‌كنند و مي‌دانيد با جدل هم نمي‌شود رفع شبهه كرد. عرفا و امامان هم ديگر نمي‌توانند و وظيفه‌اى ندارند كه با اين عده جدل كنند. شما تا قيامت هم با ابليس بحث و جدل كنيد، نمي‌تواني او را قانع كنيد. ساعت‌ها با بنلادن بحث كن، بعيد مي‌دانم نظر و راهش تغيير كند. جدل چيزي را حل نمي‌كند. عرفا حرفشان را زده‌اند. انبياء و امامان حرف‌هايشان را در قرآن كريم و روايات گفته‌اند. هر انسان با انصافى بايد بداند و بفهمد كه همه چيز را نمي‌داند و فكر خودش آخر فكر نيست. اينكه من به همه چيز رسيده‌ام و همه چيز را فهميده‌ام، اين خود آغاز
حماقت است؛ اما اگر گوشش باز باشد و حرف بالاتر را بشنود، آن‌وقت دعواها برطرف مي‌شود و خود انسان‌ها
هم بالاتر مي‌روند. متأسفانه انسان‌ها نمي‌خواهند بالاتر بروند. بايد تمرين كنند و بالا و بالاتر را بخواهند، تعالي را بخواهند، تعالي يعني بالا رفتن، به علو رفتن.