کد مطلب : ۴۶۰۶
زیارت ناحیه مقدسه مقتلی گویا از واقعه عاشوراست
نويسنده: عبدالله خدابنده
زیارت ناحیه مقدسه زيارتنامهاى است كه به امام زمان(عج) نسبت داده شده و شيخ طوسى با سندهاى خودآن را روايت كرده است.
به اين صورت كه در سال 252 هجرى از ناحيه مقدس حضرتحجت(عج) اين روايت به دست شيخ محمد بن غالب اصفهانى صادر شده است.
متن زيارت خطاب به سيد الشهداء(ع) و شهداى كربلاست و نام يكايك آنان با ذكر اوصاف و خصوصياتشان و نيز اسامى قاتلان آن شهدا در آن آمده است. آغاز زيارت اينگونه است: السلام عليك يا اول قتيل من نسل خير سليل. (1)
نخستين كسى كه از اين زيارت در كتاب خويش نام برده، شيخ مفيد (م.413ق.) است كه آن را در كتاب مزار خويش جزء اعمال روز عاشورا ثبت كرده است.
در حال حاضر اين كتاب در دست نيست ولى علامه مجلسى می نويسد: قال الشيخ المفيد (قدس الله روحه) فى كتاب المزار ماهذا الفظه: زيارة أخرى فى يوم عاشورا برواية اخرى، إذا أردت زيارته بها فى هذا اليوم فقف عليه (ع) و قل: السلام على صفوةاللَّه(2)
پس از شیخ مفيد، شاگردش سيدمرتضى علم الهدى (م.436 ق.) از آن در كتاب مصباح الزائر خويش - يا المصباح(3) ياد كرد.
اين كتاب نیز مانند کتاب استادش موجود نيست و تنها نشانه اى كه از آن در دست داريم، عبارات سيدبن طاووس در مصباح الزائر است، كه مى نويسد: زيارة ثانية بألفاظ شافية يزاربها الحسين - صلوات اللَّه عليه - زاربها المرتضى علم الهدى - رضوان الله عليه - قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إليك توجهت.... ثم تدخل القبة الشريفة و تقف على القبر الشريف و قل: السلام على آدم صفوة الله( 4). علامه مجلسى هم در نقل اين زيارت، به كتاب سيد مرتضى(ره) اشاره كرده است.(5)
سومين كسی که سند این زیارت را ذکر کرده ابن المشهدى (م. 595 ق.) است، وی درباره زيارت ناحيه در كتاب المزار الكبير مى نويسد: زيارة أخرى فى يوم عاشورا لأبى عبدالله الحسين ممّا خرج من الناحية إلى أحد الأبواب. قال: تقف عليه و تقول: السلام على آدم صفوةالله(6). چهارمين عالم شيعه كه به نقل آن پرداخته سيدبن طاووس(م.664 ق.) است كه اين زيارت را در مصباح الزائر نقل كرد.(7)
اين زيارت، سابقه اى هزار ساله دارد، و در كتابها و گفتارهاى عالمان شيعه مشهور بوده است. دراين باره، مى توان به كتابهاى ذيل اشاره كرد: 1. محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج 98، ص 317 و تحفة الزائر، ص333، زيارت چهارم امام حسين(ع)؛ 2. محدث نورى، مستدرك الوسائل، ج10، ص335؛ 3. شيخ ابراهيم بن محسن كاشانى، الصحيفة المهديه، ص203؛ 4. محدث قمى، نفس المهموم، ص233 و ترجمه كمره اى، ص104؛ 5. ميلانى، قادتنا كيف نعرفهم، ج6، ص115؛ 6. گروه نويسندگان (زير نظر آيت الله بروجردى)، جامع أحاديث الشيعه، ج15، ص405؛7. سيد محمود، دهسرخى، رمزالمصيبة، ج3، ص10.
منابع:
1- كتاب اقبال سيد بنطاووس،ص 573؛ بحار الانوار،ج 98،ص 269 نقل شده است
2- بحارالانوار، محمدباقرمجلسى، ج 98، 317.
3- اعيان الشيعه، سيدمحمد امين، ج 8، 219.
4- مصباح الزائر، ابن طاووس، 221.
5-بحارالانوار، ج98، 328.
6- المزار الكبير، ابن المشهدى، 496 - 519.
به اين صورت كه در سال 252 هجرى از ناحيه مقدس حضرتحجت(عج) اين روايت به دست شيخ محمد بن غالب اصفهانى صادر شده است.
متن زيارت خطاب به سيد الشهداء(ع) و شهداى كربلاست و نام يكايك آنان با ذكر اوصاف و خصوصياتشان و نيز اسامى قاتلان آن شهدا در آن آمده است. آغاز زيارت اينگونه است: السلام عليك يا اول قتيل من نسل خير سليل. (1)
نخستين كسى كه از اين زيارت در كتاب خويش نام برده، شيخ مفيد (م.413ق.) است كه آن را در كتاب مزار خويش جزء اعمال روز عاشورا ثبت كرده است.
در حال حاضر اين كتاب در دست نيست ولى علامه مجلسى می نويسد: قال الشيخ المفيد (قدس الله روحه) فى كتاب المزار ماهذا الفظه: زيارة أخرى فى يوم عاشورا برواية اخرى، إذا أردت زيارته بها فى هذا اليوم فقف عليه (ع) و قل: السلام على صفوةاللَّه(2)
پس از شیخ مفيد، شاگردش سيدمرتضى علم الهدى (م.436 ق.) از آن در كتاب مصباح الزائر خويش - يا المصباح(3) ياد كرد.
اين كتاب نیز مانند کتاب استادش موجود نيست و تنها نشانه اى كه از آن در دست داريم، عبارات سيدبن طاووس در مصباح الزائر است، كه مى نويسد: زيارة ثانية بألفاظ شافية يزاربها الحسين - صلوات اللَّه عليه - زاربها المرتضى علم الهدى - رضوان الله عليه - قال: فإذا أردت الخروج فقل: أللّهمّ إليك توجهت.... ثم تدخل القبة الشريفة و تقف على القبر الشريف و قل: السلام على آدم صفوة الله( 4). علامه مجلسى هم در نقل اين زيارت، به كتاب سيد مرتضى(ره) اشاره كرده است.(5)
سومين كسی که سند این زیارت را ذکر کرده ابن المشهدى (م. 595 ق.) است، وی درباره زيارت ناحيه در كتاب المزار الكبير مى نويسد: زيارة أخرى فى يوم عاشورا لأبى عبدالله الحسين ممّا خرج من الناحية إلى أحد الأبواب. قال: تقف عليه و تقول: السلام على آدم صفوةالله(6). چهارمين عالم شيعه كه به نقل آن پرداخته سيدبن طاووس(م.664 ق.) است كه اين زيارت را در مصباح الزائر نقل كرد.(7)
اين زيارت، سابقه اى هزار ساله دارد، و در كتابها و گفتارهاى عالمان شيعه مشهور بوده است. دراين باره، مى توان به كتابهاى ذيل اشاره كرد: 1. محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، ج 98، ص 317 و تحفة الزائر، ص333، زيارت چهارم امام حسين(ع)؛ 2. محدث نورى، مستدرك الوسائل، ج10، ص335؛ 3. شيخ ابراهيم بن محسن كاشانى، الصحيفة المهديه، ص203؛ 4. محدث قمى، نفس المهموم، ص233 و ترجمه كمره اى، ص104؛ 5. ميلانى، قادتنا كيف نعرفهم، ج6، ص115؛ 6. گروه نويسندگان (زير نظر آيت الله بروجردى)، جامع أحاديث الشيعه، ج15، ص405؛7. سيد محمود، دهسرخى، رمزالمصيبة، ج3، ص10.
منابع:
1- كتاب اقبال سيد بنطاووس،ص 573؛ بحار الانوار،ج 98،ص 269 نقل شده است
2- بحارالانوار، محمدباقرمجلسى، ج 98، 317.
3- اعيان الشيعه، سيدمحمد امين، ج 8، 219.
4- مصباح الزائر، ابن طاووس، 221.
5-بحارالانوار، ج98، 328.
6- المزار الكبير، ابن المشهدى، 496 - 519.
