حجتالاسلام والمسلمین سیدعبدالله حسینی، استاد جامعة المصطفی العالمیة، مدیر مرکز اسلامی آفریقای جنوبی و دانشآموخته علوم اسلامی از دانشگاه رضوی است. وی شاعری آیینی است که این افتخار را پیدا کرد که سال 66 با سرودن شعری درباره شهدای مکه و قرائت آن در محضر امام خمینی(ره) پیراهن ایشان را به عنوان صله دریافت کند. حجتالاسلام حسینی همچنین بنیانگذار جلسات شعر حوزه است که اکنون دبیری سومین جشنواره شعر حوزه(اشراق) را برعهده دارد.
محرم و ایام عزاداری سالار شهیدان بهانهای شد تا در دیداری صمیمانه با وی مروری بر وضعیت شعر عاشورایی کشور و آسیبشناسی آن داشته باشیم.
حجتالاسلام حسینی با خوشرویی دعوتم را اجابت میکند و در خانه شهریاران جوان میزبانم میشود. اتاق وی در طبقه اول خانه شهریاران جوان(دفتر حمایت از فلسطین) واقع شده است.
حجتالاسلام حسینی مردی بسیار متواضع و خونگرم است. با خوشرویی به استقبالم میآید و از اینکه موضوع مصاحبه را شعر عاشورایی قرار دادهام از من تشکر میکند. وی با اینکه مشغله کاری زیادی دارد با صبر و حوصله پاسخگوی پرسشهای من میشود.
ـ لطفاً توضیح دهید که به چه دلیل وارد عرصه شعر آیینی شدید؟
ورود به عرصه شعر آیینی وظیفه هر شاعر مسلمان و شیعه است. حتی با شاعران غیرمسلمان نیز برخورد کردهام که مسیحی و هندو هستند، ولی برای امام حسین(ع) شعر میگویند. ورود به عرصه شعر آیینی و عاشورایی وظیفه هر شاعر متعهد و شیعه است.
ـ روند شعر عاشورایی کشور را از نظر کمی و کیفی در چه سطحی میدانید؟
نهضت شعر آیینی و عاشورایی از دو دهه قبل شکل گرفته و به سطح بالایی رسیده که قابل تقدیر است. به ویژه در زمان جنگ تحمیلی به دلیل تشابه دفاع مقدس با قیام امام حسین(ع) حرکت در مسیر شعر عاشورایی بسیار معنادار بود و خیلی زود برای خود جای باز کرد. در سالهای اخیر با رشد محافلی چون شبهای شعر عاشورایی و کنگرههای مختلف ادبی با موضوع عاشورا و امام حسین(ع) حرکتی ایجاد شده و شاعران زیادی به این عرصه وارد شدهاند.
ـ در نقد اشعار عاشورایی باید به چه نکاتی توجه کرد؟
در نقد شعر عاشورایی باید در درجه اول به زیبایی و فصاحت و بلاغت و ویژگیهای فنی توجه شود. شعر عاشورایی سطح بالایی از اثرگذاری را دارد که پیامهای آیینی را در قالب فاخر ارائه میکند و در راستای دفاع از آرمانهای امام حسین(ع) سروده شده است.
ـ چه کسانی شایستگی آسیبشناسی شعر دینی و آئینی را دارند؟
هر کسی که توان نقد شعر را داشته باشد به شرط رعایت انصاف و در نظر گرفتن شرایط و معیارهای لازم میتواند به آسیبشناسی و نقد اشعارعاشورایی بپردازد. وزن شعر، میزان استفاده از مفاهیم عاشورایی، نوآوری، انتخاب قالب شعری مناسب و توانایی شاعر در ترسیم حادثه عاشورا از جمله معیارهای نقد شعر عاشورایی است.
ـ چه شد که پیراهن امام خمینی(ره) را به عنوان صله دریافت کردید؟
ماجرا به حادثه مکه و کشتار مسلمانان در حادثه سال 66 برمیگردد که مسابقه بینالمللی شعر درباره این حادثه برگزار شد و من در آن به دلیل سرودن شعر«ما باز بهر حادثه احرام بستهایم/ هرچند بال و پر به هوایت شکستهایم/ ما را به مرگ سرخ مترسان که با جنون/ عمریست از اسارت اوهام رستهایم/ از مرگ باک نیست که ما دست مرگ را/ صدبار در مخاطره از پشت بستهایم...» مقام کسب کردم و به دیدار امام(ره) نائل شدم. در جریان این دیدار از ایشان یک هدیه معنوی درخواست کردم که پیراهنشان را به من دادند.
ـ به عنوان دبیر جشنواره شعر حوزه درباره روند برگزاری آن توضیح دهید.
سومین جشنواره شعر اشراق 29 و 30 آذر در ایوان شمس با حضور شاعران مطرح روحانی برگزار میشود. فراخوان جشنواره از دو هفته پیش منتشر شده و شاعران روحانی تا پایان آبان فرصت دارند آثار خود را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند.
تمام شاعران شیعه و اهل تسنن روحانی کشورهای فارسیزبان میتوانند در این جشنواره شرکت کنند و پیشبینی میشود 5000 اثر به دبیرخانه ارسال شود.
ـ لطفاً نظرتان را درباره حادثه منا بیان کنید.
حادثه منا نتیجه اختلاف درون خاندان آل سعود و یک جنگ قدرت بود که بروز پیدا کرد و باعث شد مسلمانان بسیاری هلاک شوند. بیکفایتی آل سعود در کنترل اوضاع یکی از دلایل اصلی فاجعه بود و یک تئوری این است که بخش زیادی از نیروهای انتظامی عربستان در یمن مستقر هستند و کمبود نیرو در عربستان باعث این فاجعه شده است.
اخیراً در قم شب شعری با موضوع منا برگزار شده و شاعران استانهای دیگر نیز باید با برپایی محافل ادبی پیام جهان اسلام را به گوش جهانیان برسانند.
ـ لطفاً شعری را که درباره سردار همدانی سرودهاید، برای انتشار در ایکنا بازخوانی کنید.
«مردی اگر به خون خفت از این قبیله غم نیست
ازین قبیل مردان در این قبیله کم نیست
از گلشن شهادت گویا حسین گل چید
انگار جز شهیدان محرم دراین حرم نیست
هر کس ز دست ساقی جام وصال گیرد
خواهان جام غم هست محتاج جام جم نیست
گر جملگی بیفتیم مثل حسین بر خاک
ما راست قامتان را سر پیش ظلم خم نیست
باید سرود با عشق غم نامه ولا را
هر کس که ساخت شعری هم سنگ محتشم نیست
بیش و کم جهان را از عاشقان مپرسید
عاشق اگر کسی شد در فکر بیش و کم نیست
یک عمر دار بر دوش در انتظار مرگیم
ما را خیال سازش با شحنه ستم نیست
چهچهزنان برقص آی مانند مرغ بسمل
بلبل پی سرودن در فکر زیر و بم نیست
در کیش ما نباشد شایسته شهادت
آنکس که با خمینی در عشق هم قسم نیست
ما را حیات جاوید با مرگ گردد آغاز
این ره ندارد آغاز پایان راه هم نیست
مردی بخاک افتاد مرد دگر قد افراشت
یعنی حسین دوران بی یاور و علم نیست
ما وارثان آدم آمادهایم هر دم
مردن میان بستر در دودمان دم نیست
پایان گل شهود است پایان گل سجود است
پایان گل وجود است پایان گل عدم نیست»