تاریخ انتشار
شنبه ۵ دی ۱۳۹۴ ساعت ۲۰:۴۷
۰
کد مطلب : ۲۸۹۷۷

برخی مسیر مداحی را عوض کردند!

برخی مسیر مداحی را عوض کردند!
متولد سال ۱۳۳۳ است و می شود ۶۱ سال! خودش می گوید از سن ۱۰-۱۱ سالگی مدال نوکری آستان اباعبدالله الحسین علیه السلام را بر سینه آویخته است. نامش محمود دلسوز است و فومنی الاصل ! مداح زاده است، پدر حاج حسن دلسوز! حالا دیگر گرد پیری بر صورتش نشسته و آن مدال نوکری خوش رنگ تر شده و به سمت " پیر غلامی " در آمده ست. در ادامه گفتگو با حاج محمود دلسوز فومنی را می خوانید:


*از کی مداحی را شروع کرده اید؟

تقریبا از یازده و دوازده سالگی آغاز کردم. ما از آن جایی که پدرمان و پدر بزرگمان روضه خوان و مداح بودند و من هم دوست داشتم به دنبال حرفه پدرم بروم مداحی را از ده یازده سالگی در طرف های میدان خراسان یک هیئتی بود که من اولین بار در آنجا مداحی کردم. یک فردی به نام ناطق یزدی بود که برای اولین بار مشوق من شدند. شعری می خواندند:

با قلب بشر مونس و دمساز حسین است
در خلوت دل ، محرم و هم راز حسین است

راهی که بشر را به خداوند رساند
عشق است و در این فاصله پل ساز حسین است

این شعر چند بیت قشنگی دارد که آخرش می گوید:

فطرس که پرش را شرر قهر خدا سوخت
باز آن که بدادش پر پرواز حسین است

از مردم دنیا ، مطلب حاجت خود را
در خواست از او کن که سبب ساز حسین است

گر خلق تو را از خود جمله برانند
آن کس که پناهت بدهد باز حسین است

ماهی که به هر کلبه ی تاریک بتابد
شاهی که به سائل نکند ناز حسین است

ما با این شعر شروع کردیم و یک برنامه ای هم در هیئت چهارده معصوم کاشان بود که از هیئت های به نام کاشان بود. پدرم ۱۴ سال در آن هیئت می خواندند. جمعیت زیادی بود. من پامنبر پدرم در آن هیئت خواندم. دیگر در محله مان چهارراه عباسی خاکی هیئتی بود که بچه ها پرچم را زده بودند و در این هیئت زیر زمین خانه ای بود که آنجا را سیاهی می زدیم و بچه محل ها دهه اول محرم جمع می شدیم و من برایشان می خواندم. در کلاس اول قاری قرآن مدرسه بودم و برایشان می خواندم.

یک هیئتی داشتیم که از ۷،۸ سالگی به نام نوباوگان مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، حاج حسین مطیعی از آدم های انقلابی و مبارز آن زمان بودند و در سال ۴۰ و ۴۱ با رژیم شاه مبارزه می کرد. ایشان معلم قرآن ما بود. شب ها به صورت مخفی به خانه حاج آقا رجب می آمدیم و دعای کمیل می خواندیم. همین طور یواش یواش به مسیر افتادیم و امام حسین علیه السلام هم کمک کردند. اگر کسی می خواهد یک مقدار آبرو در مردم بگیرد فقط در خانه اهل بیت علیهم السلام برود.

*کجا فکر کردید که وارد فاز حرفه ای مداحی شده اید؟

به مرور زمان وقتی آدم به جایی می رسد که می بیند اطرافیانش نیاز دارند چون پدرم به من گفته بود تا زمانی که می توانی و خدا بهت عمر داده کنار سفره امام حسین علیه السلام باش و این سفره را اصلا رها نکن. چون اگر قرار باشد اهل بیت علیهم السلام نگاه کنند و به کسی عنایت کنند، می کنند. اهل بیت علیهم السلام به کسی بدهکار نمی شوند.

*از هم دوره ای های خودتان بگویید

مداح های به نام آن موقع و هم سن های من چند نفری از دوستانم هنوز در قید حیاتند. حاج آقای رضوی، حاج احمد دلجو و هوشنگ معینی که هنوز هم هست و در دستگاه امام حسین علیه السلام می خواند. ۱۴ سال بعد از من حاج احمد منتظر آمد.

من زیاد با حاج علیرضا بهاری دم خور نبودم. ولی می شناختمش دوست ما بود و در مجالس جسته و گریخته می دیدمش.

*وجه تمایز مداح های گذشته با مداح های فعلی، اعتقاد به استفاده از استاد است، از اساتیدتون برامون بفرمائید؟

بله! من اولین استادم پدرم، حاج حسن دلسوز بودند. مرحوم نادعلی کربلایی، حاج اسماعیل تائب، آقای اژدری و ... که پیشکسوت و پیرغلام بودند و حرفی برای گفتن داشتند.


*حاج آقا نحوه ارتباط به چه شکلی بود؟ یعنی شما پای منبر می نشستید یا کلاسی داشتند و نکته بیان می کردند؟

کلاس نداشتیم، هیئتی به نام مجمع الذاکرین غرب تهران بود. این ها یک هیئتی بودند که صبح های دوشنبه برگزار می شد که یکی از بنیان گذارانش پدرم بود و یکی از آن ها حاج مهدی کربلایی و حاج آقای طالب بود. حاج آقای قربانی و ... هم بود.

در سال ۴۲ یا ۴۳ آقای ثقفی آمد یک تعاونی برای مداحان جامعه ذاکرین غرب تهران درست کرد. حاج اکبر بازوبند از کسانی بود که آمد به قولی دم پر پدر ما که الان برای خودش در جامعه مداحان غرب تهران جایگاه خوبی دارد. حاج اکبر هم از دوستان پدرم بود. پدر من روحیه ای داشت که هر کسی که می خواست به وادی امام حسین علیه السلام بیاید اولین کاری که می کرد این بود که خودش با او کار می کرد و یک دفترچه روضه ماهیانه داشت که این را به این روضه خوان تازه وارد می داد که یک ماه آن ها به جای پدرم به روضه می رفتند. مخصوصا اگر از حاج احمد بازوبند سوال کنید دقیق می گوید. داستان هیئت ها دو تا شد. حاج احمد اینا جدا شدند و هیئت جامعه مداحان صبح دوشنبه شد و مجمع الذاکرین غرب تهران شد سه شنبه صبح!

حسینیه ثارالله منزل حاج آقای ثقفی بود که پایگاه خوبی برای خودش پیدا کرد. حاج صادق توکلی که پدرش از پیشکسوت های روضه خوانی بود و حاج کریم ابراهیمی بود. خیلی ها بودند که در این جمع رفاقت و محبت و همبستگی داشتند.

*مراسم ثابتی داشتید که خودتان آن را هیئت داری کنید؟

اعتقاد به این کار نداشتم. خیلی کار سختی است. باید خودت کننده باشی. اگر یک ماه یک هیئتی برنامه داشت شما خودت بتوانی هیئت را ساپورت کنی. چون به قول معروف در این وادی نبودیم یک مدت با حاج علی آقای رزاقی و یکی دو تا دیگر از دوستان حاج اکبر رضوی آمدند یه مدتی چراغ را روشن کردیم و بعد از یک مدتی نشد. بنده خدا حاج عباس قربانی این بار را به دوش کشید و دید دیگر توانش را ندارد. کار بسیار سختی است. راضی کردن مستمع و مردم خیلی سخت است.

ما آن موقع هم در این وادی نبودیم که جبهه ای عمل کنیم. الان آن انسجام و رفاقت و یک رنگی خیلی کم رنگ شده است. چند تا از این آقایون هستن که می توانند هیئت ثابتی داشته باشند. حاج محمود کریمی و حاج منصور ارضی و حاج سعید حدادیان و ... هستند که پایگاهی درست کرده اند. و این هم به واسطه همین است که حمایت و کمکشان کردند. زیر پر و بالشان را گرفتند.

*با آقایانی که نام بردید ارتباط مداحی داشتید؟

بله با همه آن ها رفاقت دارم. با حاج مرتضی طاهری، حاج محسن طاهری، حاج محمود کریمی و حاج حسن خلج و ... خیلی ارتباطمان خوب است. واقعا همه شان را دوست دارم. البته آن ها سبک خاص خودشان را دارند و من سبک خودم را. واقعا برای وضعیتی که برای صدای رضا هلالی پیش اومده خیلی ناراحت هستم. چند روز پیش دهه اول به مهدیه تهرانپارس رفتم. روح الله بهمنی می خواند و بعدش هم رضا هلالی می آمد. من زیاد با روح الله بهمنی ارتباط نداشتم. اتفاقی چند مجلس با همدیگر دعوت شدیم. ایشان هم دیدم بچه خوب و با معرفتی است. منتها من گله ام از این است که این ها مسیر عزاداری را عوض کردند!

*یعنی چی حاج آقا؟

با این سبکی که آوردند و بعد شعرهای بی محتوای اهل بیت علیهم السلام که الحمدلله چند سال است که دارد خوب می شود. کسی در مدت زمانی یک چیزی از دست رفت و هیچ کسی هم به آن توجهی نکرد بعد که سر جایش بر می گردد، این سبک ها که دیسکویی می گویند شان امام حسین علیه السلام نیست. شما به عنوان بچه مذهبی این سبک ها چه لذتی دارد؟

*برخی نظرشان این است که برای جذب جوان موثر است؟

ببخشید برای جذب جوان وسط خیابان برقصیم؟ جوان باید بهش اعتقاد بدهیم انگیزه بدهیم. جوان را نباید با اعمال مشمئز کننده و خلاف شرع جذب کنیم.


*حاج آقا نقش شعرا را چقدر در این زمینه موثر می دانید؟

تمام انگیزه ما از شعرا است. اگر یک شاعری خوب شعر بگوید، حق مطلب را می تواند ادا کند (خدا عمرش بدهد حاج آقای سازگار را، خدا عمرش بدهد حاج علی آقای انسانی را، این ها واقعا خدمت کرده اند ) یکی از ویژگی ها و حساسیت ها این است که شعر نباید نعوذ بالله اهل بیت علیهم السلام را ذلیل کند. خانم حضرت زینب سلام الله این همه مصیبت را تحمل کردند. ۸۴ زن و بچه را مدیریت کردند. حتی امام سجاد علیه السلام هم که امام زمانشان بودند را مدیریت کردند. همین که یک انگیزه خوب بدهد. خیلی واضح بگویم در این دهه اول عاشورای امسال خیلی ناراحت شدم. شما چه صحنه هایی را در خیابان دیدید؟ با آن برخورد داشته اید؟

*حاج آقا اشکال کار کجا است؟

اشکال کار که باید فرهنگ سازی شود. متولی این کار کیست؟ کی باید این مسئولیت را به گردن بگیرد. باید یک جوری تفهیم شود به دختر و پسر که شب عاشورا شب قرار گذاشتن نیست. خیلی راحت برایت بگویم خدا عاقبت این جوانان را به خیر کند. خدا به داد این ها برسد. نتوانستیم امام حسین علیه السلام را به این دختر و پسر بشناسونیم.

*به نظر شما جامعه هیئتی، مداح، پیرغلام و ... چقدر توانسته ایم فرهنگ سازی کنیم که باعث بروز چنین ناهنجاری ها نشویم؟

الان بایستی مقداری روی مسایل فرهنگی اسلامی کار شود. با فعالیت سازمان تبلیغات، خانه مداحان و سایر نهادهای مرتبط کار به صورت علمی انجام می شود و این خیلی خوب است. با تاسیس دانشگاه و دانشکده مداحای جوانان علمی و تخصصی وارد این حوزه می شوند. به طور مثال جوانی با مدرک دکتری، ارشد و... در کلاس امام حسین علیه‌السلام حضور پیدا کند با تهذیب و تحصیلات و علمی که دارد میتواند آدم خیلی موثر و خوبی باشد.

*حاج اقا به نظر شما برگزاری دانشگاه مداحی چی اهدافی را در بر دارد؟

با توجه به اینکه در گذشته به این صورت وسعت کار نداشتیم و تعداد مداحان محدودی بود اما همگی در کلاس درس اساتید بزرگ بودند، آدم های بزرگی با انگیزه و اعتقاد راسخ مانند حاج اقا علامه رحمت الله علیه که حرف هایشان را از عمق وجود می زدند، ولی امروزه این کار بیشتر حالت کسب و کار پیدا کرده، به طور مثال یک جوان دو ماه پای منبر استادی می نشیند و می شود آقای کربلایی فلانی و بچه های محل را جمع کرده و برای امام حسین (علیه‌السلام) هیئت می زند و بعد از مدتی که شناخت پیدا کرد حالا راه های کسب درآمد را پیدا می کند.خیلی مهمه که این جوان در کنار اطلاعات تئوری که پای منبر استاد پیدا کرده با حضور در دانشگاه مداحی عملی و حرفه ای تر و در پایان دوره ها هم با آزمون و در صورت قبولی کسب مدرک کنند و وارد این عرصه بشوند.

البته در یک برهه زمانی در این مورد اختلال ایجاد شد ولی خوشبختانه امروزه برای علمی تر شدن و بهتر شدن مداحی ها کارهای زیادی انجام شده. به قول حاج آقای انسانی خوانندگی صد تا پله دارد به پله صدم هم برسی باز می بینی که هیچی نیستی، چون این کار وسعت زیادی دارد. در کنار تحصیل، متانت در گفتار و حفظ ادب در جملاتی که در مورد اهل بیت (علیه‌السلام) بیان می شود باید با دقت زیادی رعایت شود. مداحان قدیمی نه تنها اصولی می خوانند، علمش را هم پیدا کردند.

*توصیه شما به جوان هایی که مشتاق مداحی هستند چیست؟

جوانان حدالامکان باید استاد خوبی پیدا کنند، جهت کسب تجربه به پیشکسوت های هر حوزه رجوع کنند. خیلی ریزه کاری های مهمی نیز در دستگاه ائمه علیهم السلام وجود دارد که باید تمام نکات رعایت شود. وقتی ادعای نوکری برای ائمه علیهم السلام می کنیم باید کاری کنیم که برای اهل بیت علیهم السلام آبرو شویم حتی با شکل و شمایلمان باید حفظ حرمت کنیم.

*در تفاوت مداحی گذشته و حال به نظر شما پافشاری در سنت ها خوب است و یا نوآوری هم داشته باشیم؟

مسلما نوآوری منطقی خوب است، نوآوری که لطمه به قداست اهل بیت علیهم السلام و مداحی های قدیمی نزند، قدیمی ها می گفتند که حتی خوانند های قدیم مثل مرحوم بنان و .. الگوی کار موسیقی را از مداحی می گرفتند در حالی که الان برعکس شده! عده ای از مداحان از موسیقی الگو می گیرند که نکته خیلی حساسی استچون یک سری سبک ها و واژه ها در شان اهل بیت علیهم السلام نیستند.الگوی تمام مداحان و نوحه خوانان می تواند حاج اکبر ناظم باشد، نوآوری ماندگار آورد اشعار پر مفهوم و محتوا داشت.

*عنوان پیر غلام و ذاکر امام حسین (علیه‌السلام) بودن چه حسی دارید ؟

در خلوت خودم همیشه شاکرم و میگویم یا امام حسین علیه السلام دستی که گرفتی رها نکن، این احترامی که نزد مردم کسب کرده ام همیشه برایم افتخار بوده و نوکری در خانه اهل بیت امتیازهای خیلی قشنگ و غیر قابل وصف دارد.

*نکته آخر؟

از شما و مجموعه وارث سپاسگزارم که یادی از ما گذشته کرد.
مرجع : وارث
نام شما

آدرس ايميل شما
نظر شما