اشتباه مصطلح در باره همسانی تراژدی و تعزیه، درخصوص شخصیت و شبیه نیز تکرار می شود. بدین سبب اشخاص حاضر در نمایش تعزیه به عنوان شخصیت های نمایش مذکور قلمداد می شوند. مثلا گفته می شود: شخصیت امام حسین (ع)، شخصیت حر، شخصیت حضرت زینب (س) و.... در حالی که اطلاق کلمه ی شبیه به اسوه های تاریخی به ویژه در نمایش تعزیه درپی مقصودی ...

«تشبه» یکی از مفاهیم بحث انگیز در فرایند نمایشی شدن وقایع کربلا است. این مفهوم با در نظر داشتن پیشینه ای که در علم کلام، عرفان و به خصوص فقه دارد، از سه بعد در تعزیه شایان توجه و قابل بررسی است: 1- تشبه، پیوند عمیقی با نهادن نام «شبیه خوانی» بر تعزیه دارد. 2- تشبه به امامان (ع)؛ تشبه به کفار و دشمنان ائمه و تشبه مردان ...

یکی از ارکان اصلی نمایش، کنش و حرکت است. در این میان، زبان نیز در متن چند‌شیوه یا چند‌لایۀ نمایش، نقشی خاص دارد؛ اما از جهاتی می‌تواند متناظر با بدن و دیگر عوامل کنشگر و حرکت‌آفرین کنشگری کند و نمایانگر حرکت باشد. این مسئله به‌خوبی در نظریۀ کنش کلامی مطرح شده و در مطالعات گفتمانی زبان بسط یافته است؛ بر این اساس، زبان صرفا ...

عصر ناصری در تاریخ معاصر ایران نقطه عطفی در بیداری افکار، توسعه علوم، و رسوخ اندیشه های نوین، و به تبع آن گسترش فعالیت های عمومی، به شمار می رود. با این حال زنان همچنان از حضور و نقش آفرینی درخور توانایی خود بی بهره بوده اند. آنان که بنا به دلایل تاریخی، فرهنگی، سیاسی، و نیز دینی کم تر امکان بروز و ظهور اجتماعی داشتند،...

تراژدی و تعزیه، دو سنت نمایشی کلاسیک محسوب می‌شوند که به دلیل ریشه داشتن در آیین و نیز وابستگی به مذهب، فرهنگ، اسطوره و لحن، قابل بررسی تطبیقی هستند. هدف از این پژوهش، بررسی ارزش‌ها و ظرفیت‌های نمایشی این دو گونة نمایشی در تطابق با یکدیگر است. در راستای این هدف، مؤلفه‌های مختلفی همچون روایت یا تقلید، شبیه و شخصیت، شیوة ...

با روی کارآمدن دولت صفویه، رسمی شدن مذهب شیعه در ایران، سبک تازه­ای از عزاداری به نام روضه­خوانی و نوعی نمایش مذهبی همراه با اشعار و متون مرتبط با واقعة کربلا با ایجاد تکیه­ها، حسینیه­ها و موقوفات به وجود آمد. این مراسم و آیین­ها در دوران قاجار برای کسب مشروعیت مردمی، با شدت و گسترش بیشتری دنبال می‌شد، در این زمان هر طبقه ...

رثا به‌عنوان یکی از اغراض مستقل شعری،از گذشته‌های دور نقشی پررنگ بر صفحهء شعر شاعران داشته است.رثا ره‌آورد تجربهء عاطفی شاعر و ترجمان شرایط اجتماعی،فرهنگی و اعتقادی جامعهء اوست و شاعر در آن،سوگ و سوزهای درونی‌ خویش را در غم فراق ابدی عزیزان خود به نمایش می‌گذارد.رثا به سه دستهء«ندب،تأبین‌ و عزا»تقسیم می‌شود و از اغراض ...

پژوهش حاضر با هدف تبیین وضعیت قمه زنی در خمینی شهر اصفهان، به نقش عوامل فرهنگی مؤثر بر این پدیده می پردازد. جامعه آماری این تحقیق، مردم خمینی شهر (قمه زنان، تماشاچیان و افراد عادی) است که 411 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند که از این میان، 69/8درصد مذکر و 30/2 درصد مؤنث بوده اند. روش تحقیق، از نوع پیمایش ...

روش تدوین مقاله حاضر تحت عنوان«کارکرد موقوفات در گسترش مراسم مذهبی در دوره صفوی‌ براساس روش اسنادی و کتابخانه‌ای است که با محور قرار دادن اسناد وقفنامه‌های برجای‌مانده از دوره صفویه در سه شهر اصفهان،کرمان و مشهد،درصدد برآمده تا کارکرد و نقش موقوفات را در گسترش مراسم مذهبی در جامعهء آن دوره تبیین نماید. در این مقاله مواردی ...

سوگ‌واری بخشی از زندگی اجتماعی انسانها است که معصومان به آن توجه داشتند. شناخت سیرة معصومان در برخورد با مصائب مختلف، الگویی برای چگونگی برگزاری مراسم سوگ‌واری و معیاری برای آسیب‌شناسی شیوه‌های رایج سوگ­واری است. این مقاله، رفتارهای معصومان: را در رویارویی با مصیبت به دو حوزه فردی و اجتماعی تقسیم می‌کند و پس از آن به این ...

سید بهاء الدین محمد مختاری یکی از علمای بزرگ شیعه مذهب دورهء صفوی و صاحب ده‌ها تألیف است که شخصیت عظیم او تاکنون ناشناخته مانده‌ است.مختاری در شاخه‌های مختلف علوم روزگار خود از جمله فقه،اصول، فلسفه،کلام و حدیث متبحر و سرآمد بوده و از علمای بزرگ زمان از جمله‌ علامهء مجلسی اجازه‌نامه داشته است. مختاری که در آرزوی نوشتن کتابی ...

واقعه عاشورا به سبب جایگاه ویژه آن در تاریخ اسلام، به ویژه تاریخ تشیع، در طول تاریخ مورد عنایت بسیاری از مورخان تاریخ اسلام و مقتل نویسان بوده است؛ اما با گذشت زمان و گسترش مراسم عزاداری و سوگواری، به ویژه از دوره حاکمیت فراگیر دولت شیعی صفویه، به دلایل گوناگون، برداشت های گوناگونی از این واقعه شده و یا بر برخی از برداشت ...

کلیدواژه ها : عاشورا ،عزادارى ،امويان ،عباسيان ،سقوط ،پيروزى

به علت آمیخته شدن اخبار سره و ناسره در روایت تاریخی کربلا، اظهار نظر در این خصوص سخت دشوار شده و نیز تحقیق در مورد آن ضروری گشته؛ خصوصا که در طول تاریخ، عنایت به آن حادثه عظیم و نگارش تاریخ آن جدی تر از سایر رخدادها بوده و بدین جهت آثار متعددی در این باره نوشته شده است. با این وجود، از بسیاری از آن تواریخ اثری نیست و آنهایی ...

ابومخنف از محققان و مورخان چیره دست و بهترین و بزرگ ترین وقایع نگار حوادث صدر اسلام ، به ویژه عاشورای حسینی است و با جست وجوی وسیع و دیدار و مصاحبه با شاهدان حادثۀ کربلا ی ا کسانی که به گونه ای از آن اطلاع داشتند، اطلاعات دست اول و گزارش های معتمد و مستند ی را گردآوری کرد؛ ازاین رو معرفی و تبیین شخصیت این محقق و مورخ و ...

نمایش مذهبی یکی از مؤلفه‌های فرهنگی دیرینه تاریخ ایران است. در فرهنگ تشیع، نمایش مذهبی یا به عبارت مصطلح آن، تعزیه به عنوان یکی از مراسم عزاداری برای شهادت سیدالشهدا ابی عبدالله الحسین(ع) شناخته می‌شود. پس از شهادت مظلومانه امام حسین(ع)، مسلمانان به خصوص شیعیان با برپا کردن مراسم سوگواری برای زنده نگه داشتن فلسفه قیام ...

در این گزارش از بین مقالات علمی-پژوهشی و علمی-ترویجی، برخی از آثار با موضوعات عزاداری، روضه خوانی، آیین‌ها، شعر، هیئت و... از منظر تاریخی، جامعه شناسی، دین، ادبیات و هنر مرور شده است

در دوران تاریخی نهضت‌های زیادی به وقوع پیوسته است؛ اما تنها نهضت عاشوراست که در طول اعصار از یک جریان تاریخی فراتر رفته و به یک فرهنگ تبدیل گشته است. تأثیر این فرهنگ هرچند درمیان شیعیان ملموس‌تر به نظر می‌رسد؛ اما این فرهنگ مقدس، منحصر به گروه یا ملت خاصی نیست، بلکه پیام‌های آن تمام ملل را در نوردیده و بر انسانهای آزاده ...

در این تحقیق پس از مباحث مقدماتی و بیان کلیات تحقیق جشن و سوگواری برای اولیاء الهی از دیدگاه قرآن و سنت بررسی شده است. جشن و عزاداری یکی از سنت های اسلامی و دیرینه مسلمین است به آن عمل می کردند که در صدر اسلام این سنت الهی وجود داشته تا الان استمرار دارد و خواهد داشت. بر جشن و عزاداری آثاری مترتب است مثل آثار معنوی و اخروی،...

تحقیق حاضر به سنت عزاداری در سیره اهل بیت (علیهم السلام) می پردازد. این تحقیق، پژوهشی کاربردی است، و بر مبنای روش گرد آوری اطلاعات، تحقیقی کتابخانه ای به شمار می آید. مسأله عزاداری از دیر‌باز و از زمان پیدایش انسانها بر روی کره زمین وجود داشته است. هر قوم و ملتی به شیوه ای حزن و اندوه درون خود را در قالب عزاداری بر درگذشته ...