از یاد ما رفته که اسلام، دین گفتگو است

حجت‌الاسلام محمدرضا زائری در آیین رونمایی از رمان «پنجشنبه فیروزه‌ای» نوشته سارا عرفانی که عصر دیروز، ۱۷ اسفند در مجتمع فرهنگی سرچشمه برگزار شد، زمینه تربیت مذهبی نویسنده را در نوشتن چنین داستانی موثر دانست و افزود: زمینه تربیتی ایشان باعث ایجاد کارهای درخشانی چون «پنجشنبه فیروزه‌ای» شده است من قبلا بازخورد آثار دیگر ایشان را دیده بودم، این کار که نسبت به آثار دیگر وی متفاوت است، قطعا دارای برکاتی خواهد بود.

وی گفت: اعتقادم این است که ما راهی جز گفت‌وگو نداریم، امروز ما بر دو قسم هستیم، یا کسانی که به این نتیجه رسیده‌اند باید گفت‌وگو کنیم و کسانی که معقتدند گفت‌وگو لازم نیست. کسانی هم معتقدند تا چماق هست چرا باید گفت‌وگو کنیم و عده‌ای دیگر معتقدند که لزومی ندارد ما با طرف مقابل گفت‌وگو کنیم.

ادبیات به عنوان عرصه گفت‌وگو جایگاه مهمی دارد

زائری در ادامه گفت: باید این نکته را مشخص کنیم که آیا می‌پذیریم زندگی ما به یگدیگر وابسته است یا نه؟ از موضوعی مثل اختلاس تا حجاب همه به یکدیگر وابستگی دارد. اگر به این نتیجه رسیدیم که وابستگی داریم به این نتیجه می‌رسیم که باید با همدیگر گفت‌وگو کنیم آن وقت ادبیات به عنوان عرصه گفت‌وگو جایگاه مهمی دارد و دیگر برای پز دادن و ژست گرفتن و مجلس پرکنی نخواهد بود. آن وقت ادبیات وسیله‌ای برای اغنای مخاطب و حفظ ارزش‌هاست.

زائری ادامه داد: یک سنت الهی وجود دارد که می‌گوید در تاریخ هر کسی روایت خودش را ثبت کند ماندگار می‌شود، حتی خدا هم مجبور است روایت خود را ثبت کند و قرآن داشته باشد و وقتی می‌خواهد پیامبر آخر را بفرستد یک چیز خواندنی که قرآن است را با او می‌فرستد و اگر ما روایت خودمان را نوشته باشیم بازنده‌ایم.

مگر به کسی با کتک چلوکباب می‌دهند؟

زائری دین اسلام را مبتنی‌بر ارتباطات دانست و افزود: دین ما دین ارتباط است همه اجزای آن ارتباطی است امام موسی صدر گفت: دین برای خدمت به انسان آمده است، نه انسان برای خدمت به دین، دینی که آمده به انسان خدمت کند یک دین ارتباطی است و جز با گفت‌وگو، آشنایی و مهربانی نتیجه نمی‌دهد. اینجاست که لبخند و سلام کردن و نماز خواندن می‌شود عبادت و قرآن می‌شود نامه خدا. در یک کلام، دین، جز ارتباط نیست؛ بگذریم که ما نتوانسته‌ایم دین خود را به خوبی معرفی و تبلیغ کنیم؛ سربازها را در یک اتاق می‌کنیم و در اتاق را قفل می‌کنیم تا مجبور شوند و نماز بخوانند مگر به کسی با کتک چلوکباب می‌دهند؟

به گفته مدیر مجتمع فرهنگی سرچشمه، افراد باید صداهای مختلف را بشنوند، وقتی که به زیارت امام رضا(ع) دعوت می‌شویم باید بدانیم که در کنارش پیامک‌های دعوت به آنتالیا هم هست و در این فضای رقابتی است که نتیجه مشخص می‌شود. امروز پیام دین، جز در شرایط رقابتشنیده نمی‌شود و در این شرایط کسی احساس نمی‌کند که مجبور است.

وی تصریح کرد: قبل از انقلاب مسجد در کنار خیلی چیزهای دیگر وجود داشت و مردم از آن استقبال می‌کردند یک آدم معمولی در مغازه‌اش به طلبه‌ها کمک می‌کرد، وجوهات مردم را می‌گرفت، اعلامیه‌های امام را پخش می‌کرد و در مغازه کوچک کار دینی می‌کرد ولی الان این همه سازمان داریم و مشکلات ما بسیار زیاد است و عملا کار خاصی انجام نمی‌دهیم. پس از انقلاب ما به غلط تصور کردیم، اکثریت با ماست و این توهم ما را از توده مردم غافل کرد.

زائری ادامه داد: منکر عوض شدن شرایط پس از انقلاب نیستم، اما اکنون شرایط دینداری هم سخت‌تر شده اگر همان فضای قبل از انقلاب الان بود مومنین احساس می‌کردند که برای حفظ دینشان باید تلاش کنند و جان بکنند. خانواده متدین آن وقت برای اوقات فراغت فرزندانش فکر می‌کرد این تنبلی و رخوت که در طیف مومن رخ داده را مقایسه کنید با شهر پاریس که مردم برای مقابله با توهین پیامبر تجمع می‌کنند اما در تهران ام القری جهان اسلام ما باید منتظر شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی بمانیم.

وی گفت: واقعیت در گوشی های ما و در خیابان‌های ماست، از مال حرامی که در زندگی‌های ما رخنه کرده و دروغ‌هایی که در جامعه می‌بینیم. باید به دنبال جاهایی مثل منزل خانواده‌های شهدا یا محافل مذهبی باشیم تا روزنه‌هایی از نور پیدا کنیم. در این فضا جز تلاشی صادقانه برای عرضه جذاب مفاهیم دینی راهی نداریم.

ای کاش سال‌ها به جای شعار برای حجاب کاری می‌کردیم

حجت‌الاسلام زائری با اشاره به این‌که در تمام این سال‌ها یک رمان خوب درباره حجاب نوشته نشده گفت: در «پنجشنبه فیروزه‌ای» با جذابیت و اثرگذاری در قالبی متفاوت و نو و در یک بافت امروزی مفاهیم بسیار عمیق مثل زیارت، توسل و سبک زندگی دینی را مشاهده می‌کنیم. در این کتاب شعار و تعارف نیست، اجبار نیست و مخاطب را دعوت می‌کند برای گفت‌وگو. ای کاش در این سالها به جای شعار برای حجاب می‌توانستیم کاری بکنیم. ما به سختی یک رمان خوب درباره حجاب داریم. آخر آن که محجبه است به این دست کتاب‌ها درباره حجاب نیاز ندارد و آن‌که بی‌حجاب است، این کتاب‌ها به کارش نمی‌آید.

به گفته این پژوهشگر، ما مفاهیم دینی و ارزشی را به شدت تنزل داده‌ایم تا آنجا که طرحی در مجلس در دست است که اگر خانمی در خودروی خود حجابش را بردارد ۱۰۰ هزار تومان جریمه می‌شود. چطور می‌شود مفهومی به این ارزشمندی را تنزل داد که جریمه بده و کارت را بکن در حالی که در همین اروپا افراد برای حجاب زندگی، تحصیل و شغل خود را از دست می‌دهند.

زائری در پایان با اظهار تاسف گفت: امروز چیزی جز زیارت امام رضا(ع) و مشهد برای ما نمانده است اگر پدیده شاندیز، پارک آبی و تبلیغات دیگر بگذارند!