کد مطلب : ۱۴۹۴۳
گزارشي از همايش آفرينش‌هاي عاشورايي در کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان استان کرمان
آفرينش‌هاي عاشورايي
مصطفی کیانی
فرهنگ: چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي، شهريورماه سال‌جاري در استان کرمان برگزار شد. اين همايش سه روزه که از ۲۸ تا ۳۰ شهريورماه برگزار شد، سابقه‌اي ۱۴ ساله دارد و از سال ۱۳۷۵ آغاز شده است. هدف از مجموعه برنامه‌هايي که پيش‌تر با نام «سوگوارة عاشورا» و سپس «همايش آفرينش‌هاي عاشورايي» برگزار شده، آشنايي کودکان و نوجوانان با فرهنگ عاشورا و معارف اهل بيت (ع) و همچنين شناخت عميق عاشوراست.
شيوة کار در برپايي همايش تعيين يک موضوع خاص، گردآوري اطلاعات با تحقيق در منابع معتبر دربارة آن موضوع، فيش‌برداري، تدوين اطلاعات و سپس بازنويسي آنها به زبان قابل فهم مخاطبان اصلي همايش، يعني کودکان و نوجوانان است. در اين برنامه اعضاي آفرينش‌هاي هنري با ترسيم نقاشي از صحنه‌هاي عاشورايي و اعضاي آفرينش‌هاي ادبي با نوشتن شعر و داستان در اين حرکت معنوي سهيم مي‌شوند و پس از خلق آثار عاشورايي، هيئت داوران، هنرمندان کودک و نوجواني را که بهترين آثار را خلق کرده‌اند، انتخاب مي‌کنند.
از جمله برنامه‌هاي سوگوارة عاشورا يا همايش آفرينش‌هاي عاشورايي:
برگزاري اردوي سه روزه
تشکيل نمايشگاه آثار ادبي و هنري برگزيده، همزمان با ساير برنامه‌ها
مراسم عمومي، شامل شب‌هاي شعر و قصة عاشورايي کودکان و نوجوانان و ارائة نقاشي‌هاي خلق‌شده از طريق اسلايد
سخنراني استادان و ميهمانان ويژه و ... مي‌باشد.
در اردوي سه روزة همايش که امسال از ۲۸ تا ۳۰ شهريورماه برگزار شد، اعضاي منتخب در جلساتي با نام «محفل انس» حضور مي‌يابند. هر محفل بر حسب نوع اثر ادبي و هنري و سن مخاطبانش با يک استاد اداره مي‌شود. در اين محافل اعضاي برگزيده آثار خود را ارائه مي‌کنند تا مورد تحليل و بررسي قرار بگيرد. استادان نيز به سؤالات مختلف کودکان و نوجوانان در مورد مباحث عاشورا و تکنيک‌هاي خلق آثار ادبي و هنري پاسخ مي‌دهند.
در طول چهارده سال گذشته استاداني نظير: «سيدمهدي شجاعي»، «سيدمجتبي حسيني»، «محمدرضا سنگري»، «مجيد قادري»، «محمدحسين صلواتيان»، «افشين علاء»، «حميد هنرجو»، «محسن چيني‌فروشان»، «زهرا زواريان»، «فرهاد حسن‌زاده»، «بابک نيک‌طلب»، «احد ده‌بزرگي»، «شمس‌الدين رحماني»، «حميد گروگان» و ... در همايش و برگزاري محافل انس حضور داشته‌اند.
از جملة خروجي‌ها و نتايج برگزاري اين همايش‌ها عبارتند از:
چاپ مجموعه‌هايي از آثار ادبي (شعر، داستان و ...) و نقاشي‌هاي کودکان و نوجوانان و توزيع در سراسر کشور
تدوين مجموعه‌هاي تحقيقي و پژوهشي عاشورايي براي کودکان و نوجوانان
چاپ چهار شماره گاهنامة ادبيات مذهبي با نام «کتيبه» با سردبيري و تأليف کارشناسان و مربيان کانون استان کرمان و از طريق انتشارات مرکزي کانون در تهران
ايجاد فرصت‌هاي ارزشمند نشست با استادان برجستة کشور براي کودکان و نوجوانان استان کرمان
تعامل مربيان کانون با استادان برجستة کشور براي نقد آثار کودکان و نوجوانان با انگيزة پرورش حس ديني آنها
آشنايي مربيان و اعضاي کانون با مباحث و شخصيت‌هاي عاشورايي و کاويدن جنبه‌هاي مختلف اين ماجرا
موضوع چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي «رابطة حضرت زهرا (س) با امام حسين (ع)» بود.
«محمدرضا احمدي» خبرنگار صفحة هنر و فرهنگ روزنامة سياسي-اجتماعي-فرهنگي «واقعه» در استان کرمان در شمارة ۸۰۶ يکشنبه ۲۸ شهريورماه گزارش کرده است: «براي تهية گزارش از اين همايش ارزشمند به کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان رفتم، همة کارکنان در تلاش و تکاپو بودند تا اين همايش در همة ابعاد به بهترين وجه برگزار شود و فرهنگ عاشورا آن هم با موضوع زيباي «رابطة حضرت زهرا (س) با امام حسين (ع)» براي کودکان و نوجوانان و همچنين مربيان کانون‌هاي پرورش فکري کودکان و نوجوانان به خوبي تبيين شود. نکته‌اي که آقاي علي گنج‌کريمي مدير کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان طي گفت‌وگويي به آن اشاره کرد و گفت: «شناخت عميق عاشورا هدف اصلي همايش است و بر آن هستيم تا جوانب مختلف عاشورا را در همايش معرفي کنيم.»»
موضوعات سوگواره در دوره‌هاي گذشته عبارتند از:
حضرت رقيه (س) دختر سه سالة امام حسين (ع)
امام حسن مجتبي (ع)
پيام‌آوران عاشورا، امام سجاد (ع) و حضرت زينب (س)
حر بن يزيد رياحي و عبدالله بن حسن
زيارت ناحية مقدسه
حضرت زينب (س)
عصر عاشورا
اربعين
حضرت ام‌النبين (س)
حضرت علي‌اصغر (ع) و مادرشان رباب و ام‌وهب
دختران نوجوان حاضر در کربلا حضرت سکينه، دختر امام حسين (ع) و حميده دختر مسلم بن عقيل
پسران حضرت زينب (س) با نام‌هاي عون و محمد
نماز ظهر عاشورا
مدير کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، علي گنج‌کريمي در مورد موضوع همايش گفت: «هر سال توسط شخصي به نام آقاي فرهنگ شب شعر عاشورا با حضور شاعران بزرگ عاشورايي سراسر کشور با موضوعي خاص در شيراز برگزار و کتابي با همان موضوع چاپ مي‌شود و ما نيز هر سال همان موضوع را که امسال با عنوان «رابطة حضرت زهرا (س) و امام حسين (ع)» است با همايش پيوند مي‌دهيم.»
به گفتة کارشناس و مسئول آفرينش‌هاي ادبي، خانم «فاطمه جعفرزاده»، پس از فراخوان ۵۰۰ اثر که نيمي در قالب‌هاي ادبي از جمله شعر، داستان و قطعة ادبي و نيمي ديگر در زمينة نقاشي هستند به دبيرخانة همايش رسيد. از اين آثار کودکان هفت الي ۱۷ ساله در هر بخشي ۷۰ اثر برگزيده شدند و در برنامه‌هاي همايش شرکت کردند.
جعفرزاده که دبير چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي است در مورد وجه‌تمايز همايش چهاردهم با ساير همايش‌ها گفت: «در ۱۳ سال قبل تجربه‌هاي زيادي کسب کرديم تا سال قبل نشست‌هاي تخصصي شعر، داستان و ... برگزار مي‌شد و کودکان و نوجوانان را در بخش‌هاي مختلف تخصصي تقسيم مي‌کرديم و هر يک در نشست‌هاي تخصصي خود حضور مي‌يافتند؛ اما شيوة امسال اين است که کودکان و نوجوانان براساس گروه سني تفکيک مي‌شوند و براساس اين تفکيک بچه‌ها در نشست‌هاي تخصصي حضور مي‌يابند، به طوري که کودکان شاعر با حوزة تجسمي و ... هم آشنا مي‌شوند و بالعکس.»
دبير چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي از اهميت آشنايي بچه‌ها با تکنيک‌ها گفت تا علاوه بر کسب معرفت در زمينة فرهنگ عاشورا، تکنيک‌هاي کار را آموزش ببينند و از اين به بعد با تکنيک‌هاي دقيق‌تري نسبت به خلق اثر در زمينة عاشورا يا موضوعات ديگر اقدام کنند.
برپايي کارگاه آموزشي، برگزاري نمايشگاهي از آثار منتخب کودکان و نوجوانان، مشارکت جدي همة مربيان کانون در جزءجزء برنامه‌ها نظير قصه‌گويي آنها در برنامة عمومي و محافل ادبي و هنري، معرفي کتاب‌هاي عاشورايي و ارائة کارهايي در قالب‌هاي مختلف به صورت طرح ديواري، ماکت و ... نمونة بسيار موفقي از يک فعاليت آموزشي و پرورشي است که در کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان استان کرمان کشف و شکوفا شده و در مرحلة اجرا هر سال بالغ‌تر و بالنده‌تر مي‌شود.
از مهم‌ترين برنامه‌هاي چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي تجليل از دکتر «محمدرضا سنگري» در برنامه‌اي با نام «تجليل از يک دهه حضور پررنگ و بي‌ادعا همراه با مهر به ثارالله» در همايش است که اين خود از نشانه‌هاي بلوغ برنامه‌هاي همايش آفرينش‌هاي عاشورايي کرمان و دقت‌نظر مسئولان ذي‌ربط است.
در اجراي عمومي همايش‌هاي آفرينش‌هاي عاشورايي در سينما شهرتماشا ضمن قدرداني از محمدرضا سنگري، برنامه‌هاي متنوعي از تئاتر، قصه‌خواني، شعرخواني و ... برگزار شد و محمدرضا سنگري در بخشي از سخنراني خود گفت: «به حرف خدا گوش بدهيد که وقتي قصه‌ها را طرح مي‌کند معمولاً چند تا کلمه را در همسايگي قصه‌هايش بيان مي‌کند. «تذکر، عبرت، بيداري و تنبه» اينها همه مسائلي است که قرآن دنبال آن است. يوسف را براي ما طرح مي‌کند، مي‌گويد سعي کنيد از لايه‌هايش بگذريد. ژرفاي آن را ببينيد.
در خصوص قصة اصحاب کهف بعضي مي‌گويند سه نفر بودند و بعداً شده‌اند چهار نفر و بعضي مي‌گويند چهار نفر بوده‌اند و بعداً شده‌اند پنج نفر. خدا مي‌فرمايد از اين صورت‌ها و از کف دريا عبور کنيد به عمق برسيد به زيبايي خود آب بپردازيد.
اگر نيم‌نگاهي به ما مي‌شود چون خودمان را به اهل بيت متصل کرديم و گرما و روشنايي گرفتيم. اميدواريم اين روشني و نور از ما گرفته نشود و از زير خيمة امام حسين دور نشويم.»
سنگري در اين همايش بر راه‌اندازي يک کتابخانة تخصصي ويژة عاشورا در کرمان تأکيد کرد و از مسئولان استان خواست که کرمان به يک پايگاه عاشوراپژوهي تبديل شود.
شيوة کار در برپايي همايش تعيين يک موضوع خاص، گردآوري اطلاعات با تحقيق در منابع معتبر دربارة آن موضوع، فيش‌برداري، تدوين اطلاعات و سپس بازنويسي آنها به زبان قابل فهم مخاطبان اصلي همايش، يعني کودکان و نوجوانان است. در اين برنامه اعضاي آفرينش‌هاي هنري با ترسيم نقاشي از صحنه‌هاي عاشورايي و اعضاي آفرينش‌هاي ادبي با نوشتن شعر و داستان در اين حرکت معنوي سهيم مي‌شوند و پس از خلق آثار عاشورايي، هيئت داوران، هنرمندان کودک و نوجواني را که بهترين آثار را خلق کرده‌اند، انتخاب مي‌کنند.
از جمله برنامه‌هاي سوگوارة عاشورا يا همايش آفرينش‌هاي عاشورايي:
برگزاري اردوي سه روزه
تشکيل نمايشگاه آثار ادبي و هنري برگزيده، همزمان با ساير برنامه‌ها
مراسم عمومي، شامل شب‌هاي شعر و قصة عاشورايي کودکان و نوجوانان و ارائة نقاشي‌هاي خلق‌شده از طريق اسلايد
سخنراني استادان و ميهمانان ويژه و ... مي‌باشد.
در اردوي سه روزة همايش که امسال از ۲۸ تا ۳۰ شهريورماه برگزار شد، اعضاي منتخب در جلساتي با نام «محفل انس» حضور مي‌يابند. هر محفل بر حسب نوع اثر ادبي و هنري و سن مخاطبانش با يک استاد اداره مي‌شود. در اين محافل اعضاي برگزيده آثار خود را ارائه مي‌کنند تا مورد تحليل و بررسي قرار بگيرد. استادان نيز به سؤالات مختلف کودکان و نوجوانان در مورد مباحث عاشورا و تکنيک‌هاي خلق آثار ادبي و هنري پاسخ مي‌دهند.
در طول چهارده سال گذشته استاداني نظير: «سيدمهدي شجاعي»، «سيدمجتبي حسيني»، «محمدرضا سنگري»، «مجيد قادري»، «محمدحسين صلواتيان»، «افشين علاء»، «حميد هنرجو»، «محسن چيني‌فروشان»، «زهرا زواريان»، «فرهاد حسن‌زاده»، «بابک نيک‌طلب»، «احد ده‌بزرگي»، «شمس‌الدين رحماني»، «حميد گروگان» و ... در همايش و برگزاري محافل انس حضور داشته‌اند.
از جملة خروجي‌ها و نتايج برگزاري اين همايش‌ها عبارتند از:
چاپ مجموعه‌هايي از آثار ادبي (شعر، داستان و ...) و نقاشي‌هاي کودکان و نوجوانان و توزيع در سراسر کشور
تدوين مجموعه‌هاي تحقيقي و پژوهشي عاشورايي براي کودکان و نوجوانان
چاپ چهار شماره گاهنامة ادبيات مذهبي با نام «کتيبه» با سردبيري و تأليف کارشناسان و مربيان کانون استان کرمان و از طريق انتشارات مرکزي کانون در تهران
ايجاد فرصت‌هاي ارزشمند نشست با استادان برجستة کشور براي کودکان و نوجوانان استان کرمان
تعامل مربيان کانون با استادان برجستة کشور براي نقد آثار کودکان و نوجوانان با انگيزة پرورش حس ديني آنها
آشنايي مربيان و اعضاي کانون با مباحث و شخصيت‌هاي عاشورايي و کاويدن جنبه‌هاي مختلف اين ماجرا
موضوع چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي «رابطة حضرت زهرا (س) با امام حسين (ع)» بود.
«محمدرضا احمدي» خبرنگار صفحة هنر و فرهنگ روزنامة سياسي-اجتماعي-فرهنگي «واقعه» در استان کرمان در شمارة ۸۰۶ يکشنبه ۲۸ شهريورماه گزارش کرده است: «براي تهية گزارش از اين همايش ارزشمند به کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان رفتم، همة کارکنان در تلاش و تکاپو بودند تا اين همايش در همة ابعاد به بهترين وجه برگزار شود و فرهنگ عاشورا آن هم با موضوع زيباي «رابطة حضرت زهرا (س) با امام حسين (ع)» براي کودکان و نوجوانان و همچنين مربيان کانون‌هاي پرورش فکري کودکان و نوجوانان به خوبي تبيين شود. نکته‌اي که آقاي علي گنج‌کريمي مدير کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان طي گفت‌وگويي به آن اشاره کرد و گفت: «شناخت عميق عاشورا هدف اصلي همايش است و بر آن هستيم تا جوانب مختلف عاشورا را در همايش معرفي کنيم.»»
موضوعات سوگواره در دوره‌هاي گذشته عبارتند از:
حضرت رقيه (س) دختر سه سالة امام حسين (ع)
امام حسن مجتبي (ع)
پيام‌آوران عاشورا، امام سجاد (ع) و حضرت زينب (س)
حر بن يزيد رياحي و عبدالله بن حسن
زيارت ناحية مقدسه
حضرت زينب (س)
عصر عاشورا
اربعين
حضرت ام‌النبين (س)
حضرت علي‌اصغر (ع) و مادرشان رباب و ام‌وهب
دختران نوجوان حاضر در کربلا حضرت سکينه، دختر امام حسين (ع) و حميده دختر مسلم بن عقيل
پسران حضرت زينب (س) با نام‌هاي عون و محمد
نماز ظهر عاشورا
مدير کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان، علي گنج‌کريمي در مورد موضوع همايش گفت: «هر سال توسط شخصي به نام آقاي فرهنگ شب شعر عاشورا با حضور شاعران بزرگ عاشورايي سراسر کشور با موضوعي خاص در شيراز برگزار و کتابي با همان موضوع چاپ مي‌شود و ما نيز هر سال همان موضوع را که امسال با عنوان «رابطة حضرت زهرا (س) و امام حسين (ع)» است با همايش پيوند مي‌دهيم.»
به گفتة کارشناس و مسئول آفرينش‌هاي ادبي، خانم «فاطمه جعفرزاده»، پس از فراخوان ۵۰۰ اثر که نيمي در قالب‌هاي ادبي از جمله شعر، داستان و قطعة ادبي و نيمي ديگر در زمينة نقاشي هستند به دبيرخانة همايش رسيد. از اين آثار کودکان هفت الي ۱۷ ساله در هر بخشي ۷۰ اثر برگزيده شدند و در برنامه‌هاي همايش شرکت کردند.
جعفرزاده که دبير چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي است در مورد وجه‌تمايز همايش چهاردهم با ساير همايش‌ها گفت: «در ۱۳ سال قبل تجربه‌هاي زيادي کسب کرديم تا سال قبل نشست‌هاي تخصصي شعر، داستان و ... برگزار مي‌شد و کودکان و نوجوانان را در بخش‌هاي مختلف تخصصي تقسيم مي‌کرديم و هر يک در نشست‌هاي تخصصي خود حضور مي‌يافتند؛ اما شيوة امسال اين است که کودکان و نوجوانان براساس گروه سني تفکيک مي‌شوند و براساس اين تفکيک بچه‌ها در نشست‌هاي تخصصي حضور مي‌يابند، به طوري که کودکان شاعر با حوزة تجسمي و ... هم آشنا مي‌شوند و بالعکس.»
دبير چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي از اهميت آشنايي بچه‌ها با تکنيک‌ها گفت تا علاوه بر کسب معرفت در زمينة فرهنگ عاشورا، تکنيک‌هاي کار را آموزش ببينند و از اين به بعد با تکنيک‌هاي دقيق‌تري نسبت به خلق اثر در زمينة عاشورا يا موضوعات ديگر اقدام کنند.
برپايي کارگاه آموزشي، برگزاري نمايشگاهي از آثار منتخب کودکان و نوجوانان، مشارکت جدي همة مربيان کانون در جزءجزء برنامه‌ها نظير قصه‌گويي آنها در برنامة عمومي و محافل ادبي و هنري، معرفي کتاب‌هاي عاشورايي و ارائة کارهايي در قالب‌هاي مختلف به صورت طرح ديواري، ماکت و ... نمونة بسيار موفقي از يک فعاليت آموزشي و پرورشي است که در کانون پرورش فکري کودکان و نوجوانان استان کرمان کشف و شکوفا شده و در مرحلة اجرا هر سال بالغ‌تر و بالنده‌تر مي‌شود.
از مهم‌ترين برنامه‌هاي چهاردهمين همايش آفرينش‌هاي عاشورايي تجليل از دکتر «محمدرضا سنگري» در برنامه‌اي با نام «تجليل از يک دهه حضور پررنگ و بي‌ادعا همراه با مهر به ثارالله» در همايش است که اين خود از نشانه‌هاي بلوغ برنامه‌هاي همايش آفرينش‌هاي عاشورايي کرمان و دقت‌نظر مسئولان ذي‌ربط است.
در اجراي عمومي همايش‌هاي آفرينش‌هاي عاشورايي در سينما شهرتماشا ضمن قدرداني از محمدرضا سنگري، برنامه‌هاي متنوعي از تئاتر، قصه‌خواني، شعرخواني و ... برگزار شد و محمدرضا سنگري در بخشي از سخنراني خود گفت: «به حرف خدا گوش بدهيد که وقتي قصه‌ها را طرح مي‌کند معمولاً چند تا کلمه را در همسايگي قصه‌هايش بيان مي‌کند. «تذکر، عبرت، بيداري و تنبه» اينها همه مسائلي است که قرآن دنبال آن است. يوسف را براي ما طرح مي‌کند، مي‌گويد سعي کنيد از لايه‌هايش بگذريد. ژرفاي آن را ببينيد.
در خصوص قصة اصحاب کهف بعضي مي‌گويند سه نفر بودند و بعداً شده‌اند چهار نفر و بعضي مي‌گويند چهار نفر بوده‌اند و بعداً شده‌اند پنج نفر. خدا مي‌فرمايد از اين صورت‌ها و از کف دريا عبور کنيد به عمق برسيد به زيبايي خود آب بپردازيد.
اگر نيم‌نگاهي به ما مي‌شود چون خودمان را به اهل بيت متصل کرديم و گرما و روشنايي گرفتيم. اميدواريم اين روشني و نور از ما گرفته نشود و از زير خيمة امام حسين دور نشويم.»
سنگري در اين همايش بر راه‌اندازي يک کتابخانة تخصصي ويژة عاشورا در کرمان تأکيد کرد و از مسئولان استان خواست که کرمان به يک پايگاه عاشوراپژوهي تبديل شود.
