حضرت زینب(س)؛ پشتوانه سیاسی امام حسین(ع)

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا مصطفی‌پور، عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم در ارتباط با حضرت زینب(س) عنوان کرد: حضرت زینب کبری(س) با توجه به نسبتی که با حضرت امیرالمؤمنین(ع) و حضرت زهرا(س) دارد طبیعتا به لحاظ وراثتی ویژگی‌های آن دو بزرگوار را به ارث برده است. مهم‌ترین ویژگی بُعد عصمت و معنویت ایشان است که از آنها با عنوان انسان کامل یاد می‌شود و در کنار آنها فرزندان آنها نیز از این ویژگی برخوردارند.

وی افزود: حضرت زینب(س) بجز مقام عصمت مقام ولایت و درایت و عقل و معنویت را داراست و لذا از او به عنوان «شریکة الحسین» هم یاد می‌کنند؛ یعنی کسی که در امور با امام حسین(ع) شریک بوده است. اگر این جمله را در نظر بگیریم علاوه بر مقام عصمت و ولایت و معنویت ایشان یک بعد دیگر ارتباط پیدا می کند به جریان مسئولیت اجتماعی سیاسی حضرت و ریشه این مسئولیت به توجه ایشان به ولایت حضرت ابی عبدالله(ع) برمی گردد. که حتی زمانی که حضرت زینب قصد ازدواج با عبدالله(ع) را داشت شرط کرد که هرگز مرا از برادرم حسین(ع) جدا نکنید.

حجت‌الاسلام مصطفی پور با اشاره به فعالیت های حضرت زینب (س) گفت: حضرت زینب(س) در کوفه علاوه بر کلاس های قرآنی که برای اهالی کوفه تفسیر قرآن می کرد در ضمن آن بانوان جلسات قرآن را با حقایق دین و محتوای قرآن آشنا می کرد و آنها را به وظائف انسانی و دینی شان توجه می داد. اما آنچه که اوج فعالیت سیاسی حضرت زینب(س) را نشان می دهد همراهی با امام حسین(ع) از مدینه به مکه و از مکه به کوفه و از آمجا به کربلا ، و در نهایت ادامه رسالت حسین ابن علی(ع) بعد از شهادت آن حضرت است. چرا که می بینیم حضرت زینب(س) در زمان مرگ معاویه و الزام امام به دادن بیعت را مشاهده می کند پابه پای امام حسین(ع) در حرکت ایشان از مدینه به مکه با امام حسین(ع) همراهی می کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم در تحلیل مهجرت حضرت بیان کرد: اگر بخواهیم این مهاجرت را تحلیل کنیم خود این مهاجرت از مدینه به مکه یک نوع حرکت اجتماعی سیاسی است چراکه انسان زمانی از یک شهری یا سرزمینی هجرت می کند که در آن سرزمین مطلوبیت ندارد و شرایط برای انجام وظیفه آماده نیست و یا نمی توان در آنجا زندگی کرد. لذا اینجاست که می‌بینیم مهاجرت مطرح می شود و در قرآن آمده است که کسانی هستند که ظلم و ستم را تحمل می کنند و هنگامی که از این دنیا رفتند فرشتگان به آنها می گویند: « قَالُواْ فِیمَ کُنتُمْ» و می گویند که «کُنَّا مُسْتَضْعَفِینَ فِی الأَرْضِ» فرشتگان می گویند « أَلَمْ تَکُنْ أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِیهَا» یعنی ایا زمین خدا پهناور نبود که شما مهاجرت کنید و به جای دیگری بروید؟ لذا حضرت زینب(س) در زمان حضرت امیر(ع) از مدینه به کوفه هجرت کرد و در همراهی با امام حسین(ع) هم از مدینه به مکه مهاجرت کرد و بعد هم مراحل دیگر.

حجت‌الاسلام مصطفی پور با اشاره به نقش سیاسی اجتماعی حضرت زینب(س) تصریح کرد: در زمانی که امام حسین(ع) ظهور و بروز دارد حضرت زینب بیشتر نقش عاطفی و سرپرستی کودکان و همراهی ارتباط با خود ابی عبدالله(ع) دارد که این ها پشتوانه سیاسی امام حسین(ع) است. اوج این مسئله ما در زندگی حضرت زینب(س) می توانیم از عصر عاشورا مشاهده کنیم. آن زمانی که امام به قصد جنگ می رود زینب کبری(س) گویا شریک خود را به جنگ می فرستد. جنگی که نتیجه آن شهادت امام حسین(ع) است. حضرت زینب (س) میخ واهد بیتابی کند اما امام حسین(ع) دست بر روی قلب حضرت می گذارد و می فرماید خواهرم صبور باش اگرچه می دانم صبرکردن تلخ است.

وی در ادامه اضافه کرد: صبر هم معمولا در جایی مطرح می شود که حوادثی به سراغ انسان بیاید که توان حرکت را از او بگیرد. حضرت در آنجا به سفارش امام به صبر به عنوان پشتوانه حرکت سیاسی صبوری می کند و نتیجه هم این می شود که بعد از واقعه عاشورا حضرت زینب(س) این نقش را به خوبی ایفا می کند و البته اوج این نقش در کوفه و شام است. حضرت زینب(س) وقتی به کوفه می آید در آنجا دو برخورد مهم دارد که اولی در بازار کوفه است.حضرت در بازار کوفه افشاگری می کند و وقایعی که در کربلا رخ داده و جنایاتحکومت اموی به خاندان بنی هاشم را با سخنرانی آتشین خود بیان می کند. به طوریکه آنها نمی توانند آن افشاگری را تاب بیاورند و از در عاطفی وارد می شوند و با نشان دادن سر ابی عبدالله(ع) به حضرت از ادامه سخنرانی او جلوگیری می کنند.

وی ادامه داد: چراکه این سخنرانی آنچنان گویا و روشن بود که مردم را به یاد سخرانی های امیرالمومنین(ع) انداخته و علاوه بر این سخنرانی از لحاظ محتوا به گونه ای بود که جنایات آنانر را به خوبی افشا می کرد. این نشان دهنده آن است که اگر انسان در جایی نتوانست مبارزه کند باید واکنش مناسبی در برابر ظالمان و ستمگران داشته باشد و جنایات آنان را افشا کند و مردم را نسبت به حوادث ظالمانه ای که در جامعه رخ می دهد آگاه کند. به قول یکی از بزرگان انسان باید تا می تواند کار حسینی انجام دهد و اگر نشد کار زینبی.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت معلم با اشاره به سخنرانی حضرت زینب(ص) در مجلس عبیدالله گفت: بعد از این دومین کاری که حضرت زینب(س) انجام می دهد در مجلس عبیدالله است. آنجا که سوال می کنند دیدید که خدا چطور مردان شما را کشت و زنان شما را به اسیری گرفتار کرد؟ و زینب کبری(س) پاسخ می دهد که مردان ما راشما کشتید. می دانم که «اللَّهُ یَتَوَفَّى الاَنفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَ الَّتِى لَمْ تَمُتْ فِى مَنَامِهَا» کسی که جان انسان را می گیرد خداوند است اما آنی که اسباب را به صورت یک جنایت فراهم کرده و این جنایت بزرگ را مرتکب شده و انسان هایی پاک را به شهادت رسانده است شما هستید.

وی در شرح سخنرانی حضرت در مجلس یزید عنوان کرد: در شام می بینیم که حضرت یک سخنرانی خیلی قرایی در مجلس یزید ایراد می کند. مجلس یزید مراسمی بود که یزید جشن پیروزی برپا کرده بود و در آنجا نمایندگان کشورهای مجاور حضور داشتند و حضرت زینب(س) باید در ان جشن جایگاه خود را نشان می داد و با افشاگری از جنایات یزید و هوادارانش مردم را علیه آنها بشوراند. لذا حضرت با استناد به قرآن یک سخنرانی انجام می دهد و اینگونه آغاز می کند: «وَلَا تَحْسَبَنَّ اللَّهَ غَافِلاً عَمَّا یَعْمَلُ الظَّالِمُونَ» تصور نکنید که خداوند از کار ستمگران غافل است. و در جشن بزرگ یزید رسما اعلام می کند که همه شما ستمگرید و خیلی ها بر علیه یزید می شورند و خیلی ها بعد از اتمام سخنرانی حضرت به پایان می رسد ایمان آورده و مسلمان می شوند.

وی افزود: اولین نکته در این سخنرانی این است که حضرت رسما اعلام می کند که به حکم قرآن شما ظالم هستید و خدا دامن شما ظالمان را خواهد گرفت و در کنار این ها مردم را توجه می دهد که جنایتی که اینها مرتکب شده اند جنایتی است که نسبت به خاندان پیغمبر(ص) انجام شده است. بعد به یزید می گوید که : «ای آزاد شدگان دست جدم پیغمبر خدا آیا این از عدالت است که زنان شما از دید نامحرمان مصون باشند اما فرزندان رسول الله(ص) در معرض دید نامحرمان قرار بگیرند» این سخن هم در ذهن زنانی که در پشت پرده در مجلس بودند حرکتی ایجاد کرد و مخالفت دیگران را برانگیخت.

حجت‌الاسلام مصطفی پور بیان کرد: یزید وقتی می بیند که حضرت زینب(س) همچنان به افشاگری ها و سخنان خود ادامه می دهد نمی تواند تحمل کند و باز از در عاطفه وارد می شود و با چوبی به تشتی می زند تا گوش ها از شنیدن صدای زینب کبری(س) بازمانند و حضرت شروع به خواندن قران می کند که : «حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْکَهْفِ وَالرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبًا» ایا شما تصور کردید که داستان اصحاب کهف خیلی عجیب است؟ نه عجیب تر از آن این مسئله است که عده ای با نام پیغمبر(ص) علیه فرزندان پیغمبر(ص) نه تنها می اشوبند بلکه آنها را به بدترین وضع به شهادت می رسانند.

وی ادامه داد: بعد از آن همین افشاگری ها در مدینه ادامه پیدا می کند و همه این ها زمینه هایی می شود که یزید دیگر نتواند به حکومت خود ادامه دهد. اگر این افشاگری های حضرت زینب (س) نبود بساط یزید به زودی ها برچیده نمی شد و این افشاگری ها نتیجه حضور حضرت زینب(س) در عرصه های سیاسی و اجتماعی بود.

حجت‌الاسلام مصطفی پور با تاکید بر عبرت آموزی از صبر و مقاومت حضرت زینب(س) یادآور شد: زینب کبری(س) به دین عمل کرد و اگر صبر و مقاومت از خود نشان داده ریشه در این دادر که دین انسان های مبارز را با ویژگی صبر معرفی می کند و علاوه بر همه این ها انسان باید بداند که تمام اتفاقات آزمون های الهی است و ما باید درس بگیریم که همه در معرض امتحان هستیم و راه رسیده به پیروزی چیزی جز صبر و پایداری نیست اما باید توجه داشته باشیم که هیچگاه انسان نباید تصور کند که می‌تواند از این مسئولیت اجتماعی که جهاد و مبارزه یا امربه معروف و نهی از منکر است گریزان باشد و اگر عمل شود نتیجه آن رسیدن به راه رستگاری جامعه اسلام است.