با آه عزاداری کنید، نه با آهن

آیت‌الله علی سیفی، تولیت مدرسه علمیه حضرت حجت(عج) گفت: نخستین شرط تبلیغ، دین‌شناسی و آشنایی کامل با احکام و آموزه‌های دین است؛ زیرا تبلیغ و منبر، صرفا روضه نیست بلکه هدف اصلی، تبیین احکام نورانی اسلام است. رسول خدا(ص) در این باره فرمودند «إن دین الله لن ینصره إلا من أحاطه الله من جمیع جوانبه؛ کسی حق تبلیغ و یاری دین را دارد که به تمام احکام الهی احاطه داشته باشد». مبلغان همچون طبیب دوار هستند وی با بیان اینکه طبق فرمایش امیرالمؤمنین علی(ع)، مبلغین و کارشناسان دین همچون طبیب دواری هستند که باید به دنبال بیمار و درمان آنها باشند، افزود: دین به تعبیر علی ابن ابیطالب(ع)، مصونیت است و این مصونیت در صورت آشنایی با کامل با دستورات محقق می‌شود. رئیس شعبه ۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران، تکیه بر سخنان اهل بیت(ع) را شرط دوم مبلغین راستین دانست و افزود: حضرت امیر (ع) در خطبه 152 نهج البلاغه می‌فرمایند «جز این نیست، که امامان از سوى خدا، کار آفریدگان او را به سامان آورند و از جانب او بر مردم سرورى یافته‌اند، به بهشت نرود مگر کسى که آنها را شناخته باشد و آنها او را شناخته باشند. به دوزخ نرود مگر کسى که آنها را انکار کرده باشد و آنان نیز او را انکار کرده باشند»؛ بنابراین خطبا از بیان سخنان واهی، بی‌پایه و موهن اجتناب کنند، هرچند برخی خطبا به دلایلی، گاهی سخنان غیرموثق طرح می‌کنند که می‌تواند موجب وهن و بی‌اعتقادی مردم به دین می‌شود. یکی از شروط تبلیغ شجاعت و عدم وابستگی است کارشناس و پژوهشگر برجسته حوزه دین و فرهنگ، سومین شرط تبلیغ را شجاعت و واهمه نداشتن از دیگران دانست و ادامه داد: امیرالمؤمنین(ع) ترس را نقص دانسته‌اند؛ بنابراین کسی که به دلیل وابستگی به جریان‌ها و گروه‌های سیاسی یا اجتماعی، از بیان حق اجتناب می‌کند ترسو و دارای نقص است: وقت سخن مترس، بگو آنچه گفتنی است، شمشیر روز معرکه زشت است در نیام. آیت‌الله سیفی آملی عمل به آموزه‌های دین را، شرط چهارم مبلغ راستین معرفی کرد و گفت: هر جا که سخن از عدالت، پارسایی و اخلاق است، مبلغ و مروج دین باید نخستین عادل، پارسا و متخلق به اخلاق الهی باشد. وی اثرگذار نبودن سخنان برخی مبلغین را که در جامعه ما مشاهده می‌شود، نتیجه حامل بودن و نه عامل بودن آنها دانست و خاطرنشان کرد: با علمت اگر عمل برابر گردد/ کام دو جهان تو را میسر گردد، مغرور به این مشو که خواندی ورقی/ زان روز حذر کن که ورق برگردد. استاد حوزه و دانشگاه، پنجمین شرط اثرگذاری تبلیغ را اخلاص در گفتار و کردار خواند و افزود: هر سخن و رفتاری که برای غیر خدا باشد، ریاست و این اخلاق رذیله طبق کلام پیامبر گرامی اسلام (ص)، شرک اصغر است، امام صادق (ع) نیز در همین باره می‌فرمایند: «هر عمل ریاکارانه، شرک است بنابراین کسی که عملی را برای مردم انجام می دهد ثواب و پاداشش را از آنها بگیرد و کسی که کاری را برای خدا انجام داد، پروردگار ثواب و پاداش او را می‌دهد». مبلغان در انتخاب الفاظ مواظبت کنند وی شرط ششم از شروط تبلیغ را، سخن نرم و متواضعانه بیان کرد و ادامه داد: حضرت علی(ع) در خطبه همام، گفتار نرم را از ویژگی‌های متقین معرفی کرده است؛ بنابراین مبلغ باید نسبت به استخدام و کاربرد واژگان مواظبت بسیار کند و بداند که برای دین و نه برای حزب یا جریان خاصی سخن می‌گوید؛ به قول شیخ بهایی، گوشت پاره، آلت گویا بود/ پیه پاره، منظر و بینا بود. آیت‌الله سیفی در پایان ستایشگران، وعاظ و شعرا را به بیان سخنان و اشعار رسا و منطبق با آموزه‌های دین، در مدح و وصف اهل بیت (ع) توصیه کرد و افزود: توصیه اهل‌بیت(ع) برای سوگواری امام حسین (ع) این است: با آه عزاداری کنید و نه، با آهن.