محمدرضا سنگری، پژوهشگر حوزه ادبیات دینی با بیان اینکه اهالی قلم باید در پرداخت ادبیات دینی به گونهای عمل کنند که با واقعیتهای تاریخی تعارض نداشته باشد، تاکید کرد: در تمام موضوعات هنری از جمله ادبیات برای خلق آثار درخور توجه به تاریخ نیاز داریم و برخورد هنرمندانه با یک حادثه و موضوع دینی بدون مطالعه تاریخ غیرممکن است.
سنگری با اذعان به اینکه در ادبیات نمیتوان کاملا به تاریخ بسنده کرد، گفت: اگر در خلق اثر ادبی فقط به تاریخ تکیه کنیم سطح ادبیات در حد گزارش تاریخی نازل میشود.
این عاشوراپژوه افزود: یک هنرمند یا نویسنده میتواند در تولید فیلمهای دینی یا داستانهای مذهبی به بازآفرینی تاریخ با استفاده از عنصر تخیل بپردازد و از واقعیتهای تاریخی بهره مناسبی ببرد.
سنگری توضیح داد: اینکه در یک فیلم سینمایی نشان دهند، حضرت ابالفضل(ع) در تاسوعا شهید شده یا کنار خیمه تیر خورده با واقعیت تاریخی تطبیق ندارد؛ چراکه به سند تاریخ ایشان در روز عاشورا شهید شده و در میدان نبرد حاضر شدهاند. در عین حال میتوان به بازپروری لحظهای که ایشان برای آوردن آب برای فرزندان امام حسین(ع) رفتند و احساس زلال ایشان در لحظه شهادت پرداخت که تضادی نیز با تاریخ ندارد.
پرورش تاریخ با تخیل ادبی
این عاشوراپژوه همچنین گفت: بهترین روش در خلق آثار ادبی و هنری دینی پرورش تاریخ با عنصر تخیل است.
این محقق ادبیات دینی افزود: تابلوی عصر عاشورای استاد محمود فرشچیان شاهکاری است که کاملا منطبق با تاریخ نیست. در عین حال فرشچیان توانسته با توصیف هنرمندانه وداع خانواده امام حسین(ع) با ذوالجناح، به تصویری فوقالعاده برسد.
سنگری همچنین با تاکید بر اینکه در سالهای اخیر آثار ادبی و هنری موفقی درباره عاشورا خلق شده است، گفت: در این راستا میتوان به نثرهای عالی ابدی و فیلمهایی چون رستاخیز و ثارالله اشاره کرد.
این عاشوراپژوه در عین حال تصریح کرد: با وجود توفیقهای حاصل شده هنوز با کاستیهایی مواجه هستیم که برای رفع نواقص باید اهالی قلم و هنرمندان مطالعات تاریخی خود را افزایش دهند و تنها به شنیدههایی از خطبا و مداحان تکیه نکنند. همچنین در موضوعات دینی عمیق شوند و شتاب نداشته باشند. این محقق ادبیات دینی گفت: از سوی دیگر باید در خلق آثار دینی به نیازسنجی نسل امروز در انتخاب صحنه و قسمتهای خاص تاریخی پرداخت.