کد مطلب : ۳۲۷۹۶
یادداشتی خوانده نشده از شهید محمدباقر صدر؛
چرا امت اسلام باید روز ولادت حسین(ع) را جشن بگیرد
شهید سید محمدباقر صدر
متن پیشرو یادداشتی از شهید سید محمدباقر صدر است که هم‌زمان با ایام ولادت سیدالشهدا (ع) نوشته شده و در مجله «الأضواء»، سال پنجم، شماره (۶- ۷)، رمضان- شوال/ ۱۳۸۴ ه. ق. به چاپ رسیده است. «الاضواء الإسلامیه» از جمله مهم‌ترین منشورات «جماعه العلماء» در نجف اشرف بود که تحت نظارت هیئتی از علمای جوان که ارتباط وثیقی با شهید صدر داشتند، منتشر می‌شد. این مجله به عنوان چهره رسانه‌ای جماعه العلماء و برای ابراز نظرات و دیدگاه‌های این گروه حوزوی منتشر می‌شد و در مدت کوتاهی توانست از طریق خط فکری و سیاسی خود و ترسیم کلیات و شاخصه‌های خط اسلامی، روحیه دینی را در میان طیف گسترده‌ای از مردم منتشر کند. بخش مهمی از این شاخصه‌ها در مقالاتی با نام «رسالتنا» بیان می‌شد که شهید صدر آنها را می‌نوشت و با اجازه جماعه العلماء به اسم آنها منتشر می‌شد. هم‌چنین شهید صدر و خواهرش بنت‌الهدی در مناسبت‌های گوناگون و به منظور پرورش نسل جوانی آگاه و فعال در عراق یادداشت‌ها و مقالاتی را برای این مجله می‌نوشتند.
بسم الله الرحمن الرحیم والصلاه علی أشرف أنبیائه و آله الطاهرین
عزیزان! هر امتی در نتیجه به هم پیوستن دو عامل به وجود میآید: عامل اندیشه سازنده و رهبری حکیمانه. به هر اندازه که اندیشه، ظرفیت سازندگی داشته باشد و رهبری، روح آن اندیشه را مجسم کند، امت رشد میکند و استوار میشود. هر چقدر اندیشه دینی از وسعت در افق و انسانیت در مفاهیم بهرهمند باشد و هر اندازه در رهبری وسعت قلب و واقعگرایی در عمل، وجود داشته باشد، امت گسترش مییابد و ابعاد آن مشخص میگردد.
بنابراین، اندیشه دینی و رهبری، بنیان اساسی وجود یک امت و تعیین ابعاد مکانی و زمانی آن است. و ما به نوبه خود این بنیان اساسی را داریم؛ زیرا وجود ما مبتنی بر هر دو جنبه فکری و رهبری این بنیان است.
اندیشه دینی [ما] همانا اسلام است که هسته معنوی و نظری امت را ایجاد کرد و عناصر فکری امت را به او بخشید.
عامل رهبری نیز در قهرمانان دین، کسانی چون حسین علیه السلام و دیگر شاگردان رهبر اعظم، رسول خدا صلی الله علیه وآله نمایان میشود؛ کسانی که بنیان بشری امت را تأسیس، راهش را روشن و معین و اندیشه را مجسم کردند و پشتوانهای از آرمان و ایثار را برایش فراهم نمودند.
حال که امت با ولادت اندیشه آرمانی و رهبری که آن اندیشه را به ظهور میرساند، متولد میشود؛ پس طبیعی است که امت اسلامی روزی مانند این روز مبارک را جشن بگیرد؛ چراکه ولادت حسین و پدر حسین علیهما السلام به نوعی به معنای ولادت خود امت است.
اگر روز مبعث روز ولادت اندیشهای آسمانی است که در دین بزرگ اسلام ظهور یافته، پس این ایام مبارک ولادت [معصومین علیهم السلام] روزهایی است که رهبران فرخنده دین را به آن عطا و بدینوسیله بنیان اساسی وجود امت را تکمیل کرده است و از پی آن، اندیشه با رهبری پیوند خورده و در نتیجه، امتی به وجود آمده که «بهترین امتی است که برای مردم پدیدار شده است».
بدین ترتیب احساس میکنیم با تمام وجود به این مناسبت‌های مبارک تعلق داریم و وابستگی ما به آنها یک وابستگی حیاتی است؛ زیرا این ایام، مناسبت‌های مربوط به وجود بزرگتر ما به‌عنوان یک امت زنده و پویا است؛ امتی که علم اسلام و مشعل توحید را به دست داریم و بر روی زمین از پیام آسمان دفاع میکنیم.
بنابراین، بزرگداشت حسین علیه‌السلام در روز ولادت یا شهادت یا در ایام حماسه بزرگ زندگی او، برای ما تنها یادآوری یک گذشته باشکوه نیست، بلکه این مناسبتها بیانگر جزئی از بنیان اساسی وجود یک امت است؛ از این‌رو وقتی امت اسلام در مناسبت‌های مربوط به امام حسین و امام علی علیهم‌السلام و دیگر مناسبت‌های اسلامی، به برپایی آیینهای اسلامی میپردازد، در واقع وجود خودش را به‌عنوان یک امت تحکیم میکند و توجهش را به عناصر اساسی این وجود بیشتر مینماید.
بر این اساس درمییابیم که هر اقدامی برای تعمیق ارتباط امت با دو منبع دینی و رهبری‌اش و پیوند زدن او به رسالت بزرگ اسلامی خود و رهبران معظم آن، در واقع تلاشی برای [حفظ] اصل وجود امت است و از سوی دیگر هر عملی برای دور کردن امت از اسلام یا رهبران برجسته آن در هر یک از عرصههای فکری و عملی، در حقیقت دسیسهای بر ضد امت و تلاشی برای دزدیدن عناصر اساسی آن و سلب دلایل وجودی آن به‌عنوان یک امت زنده و پویا است.
بر همین اساس در مییابیم که پافشاری امت که در تصمیم شما مردم مؤمن برای انتخاب راه اسلام در همه عرصههای زندگی اعتقادی و اجتماعی و حرکت در مسیر رهبران بزرگ، یعنی حسین و پدر حسین علیهما السلام، تجلی یافته حاکی از این است که این امت دریافته است که این راه، تنها راه زنده ماندن امت و حفظ اصالت آن و دست یافتن به سعادت دنیا و آخرت است.
برادران! از این پیوند ریشهای که امت اسلام را به دین اسلام و رهبران پیشرو آن گره میزند، میتوانید حقیقت نقشی را که حوزه بزرگ اسلام در نجف یعنی حوزه امام جعفر صادق علیه السلام ایفا کرده است، دریابید؛ حوزهای که در این هزار سالی که از تاریخ باشکوه آن میگذرد خود را وقف این کرده است که همواره عناصر وجودی امت اسلام را به آن یادآوری کند و این امت را به دین مقدسش پیوند بزند و در راه منافع حقیقی امت ایثار و از خودگذشتگی کند و دسیسههای دشمان آن را برملا نماید و همواره و بیوقفه پیام اسلام را تبلیغ کند.
برادران! این حوزه بزرگ است که از دین شما حراست میکند.
این حوزه است که زبان گویای دردها و آرزوهای حقیقی شما است.
این حوزه است که همه توان خود را در راه خیر و سعادت شما صرف میکند.
این حوزه است که راه روشن اسلام را در همه عرصههای زندگی برای شما تبیین میکند؛ راهی که مسلمانان را از گدایی اندیشه و نظام، از اردوگاه شرق و غرب و از پرسه زدن بر گرد سفرههای سرمایهداری و دیگر مکاتب اجتماعی، بینیاز میسازد؛ مکاتبی که اسلام آنها را مردود میشمارد، و جایگزین بهتر آنها را ارائه میکند؛ جایگزینی که در نظام اقتصادی و اجتماعی اسلام و نیز روش اسلام برای سازماندهی فرد و جامعه که روشی جامع است و همه جنبههای زندگی را دربر میگیرد، متجلی میشود.
این حوزه حلقه وصل میان امت و دین بزرگ آن است و هر تلاشی برای تضعیف یا نابودی حوزه به معنای شکستن این حلقه وصل و جدا کردن امت از دین بزرگش و در پی آن عناصر وجودیش است.
به حق این مناسبت شریف و صاحب عظیم آن [از خدا میخواهیم] که اراده آگاهانه این امت را محقق کند و ارتباطش را در همه عرصههای زندگی با دین مجسم نماید و حوزه را حفظ کند و از شر دشمنان مصون بدارد تا این حوزه برای همیشه بیان صحیح دین در امت و راهنمای امت به خیر دنیا و آخرت باشد.
بسم الله الرحمن الرحیم والصلاه علی أشرف أنبیائه و آله الطاهرین
عزیزان! هر امتی در نتیجه به هم پیوستن دو عامل به وجود میآید: عامل اندیشه سازنده و رهبری حکیمانه. به هر اندازه که اندیشه، ظرفیت سازندگی داشته باشد و رهبری، روح آن اندیشه را مجسم کند، امت رشد میکند و استوار میشود. هر چقدر اندیشه دینی از وسعت در افق و انسانیت در مفاهیم بهرهمند باشد و هر اندازه در رهبری وسعت قلب و واقعگرایی در عمل، وجود داشته باشد، امت گسترش مییابد و ابعاد آن مشخص میگردد.
بنابراین، اندیشه دینی و رهبری، بنیان اساسی وجود یک امت و تعیین ابعاد مکانی و زمانی آن است. و ما به نوبه خود این بنیان اساسی را داریم؛ زیرا وجود ما مبتنی بر هر دو جنبه فکری و رهبری این بنیان است.
اندیشه دینی [ما] همانا اسلام است که هسته معنوی و نظری امت را ایجاد کرد و عناصر فکری امت را به او بخشید.
عامل رهبری نیز در قهرمانان دین، کسانی چون حسین علیه السلام و دیگر شاگردان رهبر اعظم، رسول خدا صلی الله علیه وآله نمایان میشود؛ کسانی که بنیان بشری امت را تأسیس، راهش را روشن و معین و اندیشه را مجسم کردند و پشتوانهای از آرمان و ایثار را برایش فراهم نمودند.
حال که امت با ولادت اندیشه آرمانی و رهبری که آن اندیشه را به ظهور میرساند، متولد میشود؛ پس طبیعی است که امت اسلامی روزی مانند این روز مبارک را جشن بگیرد؛ چراکه ولادت حسین و پدر حسین علیهما السلام به نوعی به معنای ولادت خود امت است.
اگر روز مبعث روز ولادت اندیشهای آسمانی است که در دین بزرگ اسلام ظهور یافته، پس این ایام مبارک ولادت [معصومین علیهم السلام] روزهایی است که رهبران فرخنده دین را به آن عطا و بدینوسیله بنیان اساسی وجود امت را تکمیل کرده است و از پی آن، اندیشه با رهبری پیوند خورده و در نتیجه، امتی به وجود آمده که «بهترین امتی است که برای مردم پدیدار شده است».
بدین ترتیب احساس میکنیم با تمام وجود به این مناسبت‌های مبارک تعلق داریم و وابستگی ما به آنها یک وابستگی حیاتی است؛ زیرا این ایام، مناسبت‌های مربوط به وجود بزرگتر ما به‌عنوان یک امت زنده و پویا است؛ امتی که علم اسلام و مشعل توحید را به دست داریم و بر روی زمین از پیام آسمان دفاع میکنیم.
بنابراین، بزرگداشت حسین علیه‌السلام در روز ولادت یا شهادت یا در ایام حماسه بزرگ زندگی او، برای ما تنها یادآوری یک گذشته باشکوه نیست، بلکه این مناسبتها بیانگر جزئی از بنیان اساسی وجود یک امت است؛ از این‌رو وقتی امت اسلام در مناسبت‌های مربوط به امام حسین و امام علی علیهم‌السلام و دیگر مناسبت‌های اسلامی، به برپایی آیینهای اسلامی میپردازد، در واقع وجود خودش را به‌عنوان یک امت تحکیم میکند و توجهش را به عناصر اساسی این وجود بیشتر مینماید.
بر این اساس درمییابیم که هر اقدامی برای تعمیق ارتباط امت با دو منبع دینی و رهبری‌اش و پیوند زدن او به رسالت بزرگ اسلامی خود و رهبران معظم آن، در واقع تلاشی برای [حفظ] اصل وجود امت است و از سوی دیگر هر عملی برای دور کردن امت از اسلام یا رهبران برجسته آن در هر یک از عرصههای فکری و عملی، در حقیقت دسیسهای بر ضد امت و تلاشی برای دزدیدن عناصر اساسی آن و سلب دلایل وجودی آن به‌عنوان یک امت زنده و پویا است.
بر همین اساس در مییابیم که پافشاری امت که در تصمیم شما مردم مؤمن برای انتخاب راه اسلام در همه عرصههای زندگی اعتقادی و اجتماعی و حرکت در مسیر رهبران بزرگ، یعنی حسین و پدر حسین علیهما السلام، تجلی یافته حاکی از این است که این امت دریافته است که این راه، تنها راه زنده ماندن امت و حفظ اصالت آن و دست یافتن به سعادت دنیا و آخرت است.
برادران! از این پیوند ریشهای که امت اسلام را به دین اسلام و رهبران پیشرو آن گره میزند، میتوانید حقیقت نقشی را که حوزه بزرگ اسلام در نجف یعنی حوزه امام جعفر صادق علیه السلام ایفا کرده است، دریابید؛ حوزهای که در این هزار سالی که از تاریخ باشکوه آن میگذرد خود را وقف این کرده است که همواره عناصر وجودی امت اسلام را به آن یادآوری کند و این امت را به دین مقدسش پیوند بزند و در راه منافع حقیقی امت ایثار و از خودگذشتگی کند و دسیسههای دشمان آن را برملا نماید و همواره و بیوقفه پیام اسلام را تبلیغ کند.
برادران! این حوزه بزرگ است که از دین شما حراست میکند.
این حوزه است که زبان گویای دردها و آرزوهای حقیقی شما است.
این حوزه است که همه توان خود را در راه خیر و سعادت شما صرف میکند.
این حوزه است که راه روشن اسلام را در همه عرصههای زندگی برای شما تبیین میکند؛ راهی که مسلمانان را از گدایی اندیشه و نظام، از اردوگاه شرق و غرب و از پرسه زدن بر گرد سفرههای سرمایهداری و دیگر مکاتب اجتماعی، بینیاز میسازد؛ مکاتبی که اسلام آنها را مردود میشمارد، و جایگزین بهتر آنها را ارائه میکند؛ جایگزینی که در نظام اقتصادی و اجتماعی اسلام و نیز روش اسلام برای سازماندهی فرد و جامعه که روشی جامع است و همه جنبههای زندگی را دربر میگیرد، متجلی میشود.
این حوزه حلقه وصل میان امت و دین بزرگ آن است و هر تلاشی برای تضعیف یا نابودی حوزه به معنای شکستن این حلقه وصل و جدا کردن امت از دین بزرگش و در پی آن عناصر وجودیش است.
به حق این مناسبت شریف و صاحب عظیم آن [از خدا میخواهیم] که اراده آگاهانه این امت را محقق کند و ارتباطش را در همه عرصههای زندگی با دین مجسم نماید و حوزه را حفظ کند و از شر دشمنان مصون بدارد تا این حوزه برای همیشه بیان صحیح دین در امت و راهنمای امت به خیر دنیا و آخرت باشد.
مرجع : مهر
