کد مطلب : ۳۴۵۸۸
نظرات امام خميني، رهبر معظم انقلاب و چند تن از مراجع تقليد درباره نحوه عزاداري در ماه محرم
روزنامه جمهوری اسلامی:
*زنده نگهداشتن محرم و ذكر مصائب اهل بيت(ع) با روش‌هاي سنتي
امام خميني كه سيره و روش وي به ما مي‌آموزد بايد انتقاد كرد و تحريف‌ها را نماياند و حقايق را شرح داد و عزاداري‌ها را با روش‌هاي ديرين كه تاكنون تداوم داشته و آثار فراوان به بار آورده است، استمرار بخشيد، بر زنده نگهداشتن نهضت حسيني با اتكا به روش‌هاي سنتي تاكيد فراوان دارند. ايشان مي‌فرمايند:
بايد ماها و شماها در گفتاري كه داريم و خصوصا در اين ماه محرم و صفر، كه ماه بركات اسلامي است و ماه زنده ماندن اسلام است، بايد ما محرم و صفر را زنده نگه داريم به ذكر مصائب اهل بيت - عليهم‌السلام - كه با ذكر مصائب اهل‌بيت - عليهم‌السلام - زنده مانده است اين مذهب تا حالا؛ با همان وضع سنتي، با همان وضع مرثيهسرايي و روضهخواني. شياطين به گوش شما نگويند كه ما انقلاب كرديم، حالا بايد همان مسائل انقلاب را بگوييم و مسائلي كه در سابق بود حالا ديگر منسي بايد بشود؛ خير.
ما بايد حافظ اين سنتهاي اسلامي، حافظ اين دستجات مبارك اسلامي كه در عاشورا، در محرم و صفر، در مواقع مقتضي به راه ميافتند، ]باشيم؛[ تاكيد كنيم كه بيشتر دنبالش باشند. محرم و صفر است كه اسلام را نگه داشته است. فداكاري سيدالشهدا - سلاماللهعليه - است كه اسلام را براي ما زنده نگه داشته است؛ زنده نگه داشتن عاشورا با همان وضع سنتي خودش از طرف روحانيون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق و از طرف تودههاي مردم با همان ترتيب سابق كه دستجات معظم و منظم، دستجات عزاداري به عنوان عزاداري راه ميافتاد. بايد بدانيد كه اگر بخواهيد نهضت شما محفوظ بماند، بايد اين سنتها را حفظ كنيد. البته اگر يك چيزهاي ناروايي بوده است سابق و دست اشخاص بياطلاع از مسائل اسلام بوده، آنها بايد يكقدري تصفيه بشود، لكن عزاداري به همان قوت خودش بايد باقي بماند و گويندگان پس از اينكه مسائل روز را گفتند، روضه راهمان‌طور كه سابق ميخواندند و مرثيه راهمان‌طور كه سابق ميخواندند، بخوانند و مردم را مهيا كنند براي فداكاري.
اين خون سيدالشهداست كه خونهاي همه ملتهاي اسلامي را به جوش ميآورد و اين دستهجات عزيز عاشوراست كه مردم را به هيجان ميآورد و براي اسلام و براي حفظ مقاصد اسلامي مهيا مي‌كند. در اين امر، سستي نبايد كرد.
...بايد مردم را آشنا كنيد به وظايف خودشان. و از مردم هم تقاضا مي‌شود كه راهپيماييها به عنوان راهپيمايي نباشد، به عنوان دستجات باشد. همان دستجات سنتي با حفظ جهات شرعي اسلامي. و عاشورا را زنده نگه داريد كه با نگه داشتن عاشورا كشور شما آسيب نخواهد ديد. شما گويندگان نقش مهمي در اين باب داريد و مسئوليت بزرگي هم داريد؛ چنانچه تمام علما، هم نقش بزرگ دارند، هم مسئوليت بزرگ. هر كس به اندازه خودش مسئوليت دارد.
انشاءالله، خداوند همه شما را، همه ما را موفق كند كه به راه اسلام باشيم و دعوت كنيم مردم را به اسلام و همه ملت ما را موفق كند كه در اين عاشورا، به همان سنتهاي سابق عمل كنند. دستجات به همان‌طور قوت خودش، باقي باشد و دستجات سينهزني و نوحه‌خواني به همان قوت خودش باقي باشد و بدانيد كه حيات اين ملت به همين روضهخوانيها، به همين اجتماعات، به همين دستجات است.
صحيفه امام، ج 15، صفحات 330 تا 337
*عزاداري‌ها موجب وهن به دين نباشد
پايگاه اطلاع‌رساني KHAMENEI.IR كه زير نظر دفتر نشر وحفظ آثار رهبر انقلاب فعاليت مي‌كند پاسخ برخي از پرسش‌هاي شرعي مخاطبان كه مربوط به احكام عزاداري است را، مطابق با فتاواي حضرت‌آيت‌الله خامنه‌اي منتشر كرده است.
در اين پاسخ درباره اين پرسش كه يك عزاداري مورد رضايت اهل‌بيت عليهم‌السلام چه ويژگي‌هايي بايد داشته باشد؟ آمده است:
عزاداري دو حيث دارد: يك حيث محتوايي است و مطالبي كه گفته مي‌شود، يك حيث قالب و شيوه عزاداري است. از نظر محتوا آنچه گفته مي‌شود نبايد مطالب حرام و خلاف شرع باشد، يعني دروغ نباشد، غلو نباشد، موجب وهن به مذهب نباشد، موجب تنقيص مقام اباعبدالله عليه‌السلام و معصومين عليهم‌السلام نباشد و همچنين موجب پايين آمدن مقام خود مومنين و عزاداران هم نباشد؛يعني از نظر محتوا مطالب مستند باشد، خلاف عقايد مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام نباشد، خلاف مرام اهل‌بيت عليهم‌السلام نباشد. نسبت به شيوه عزاداراي اولا همراه با كار حرام نباشد مثل موسيقي حرام و امثال اينها، و موجب وهن مذهب هم نباشد، يعني كاري نكنند كه سوژه به دست دشمنان بيافتد و با اين شيوه عزاداري كه داريم، آنها عليه مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام و پيروان مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام تبليغ سوء داشته باشند.
در پاسخ به پرسش ديگري كه راجع به قمه‌زني نظر رهبر معظم انقلاب را پرسيده‌اند آمده است: ايشان اين كار را در وضعيت فعلي حرام مي‌دانند. تعبير ايشان اين بود كه نه سابقه‌اي دارد - اين كار، حالا ممكن است يك سابقه‌اي داشته باشد اما در گذشته‌هاي دور يك چنين كارهايي مثل قمه‌زني سابقه‌اي بين مومنين نداشته است - افزون بر اينكه امروزه از اين عمل عليه مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام و عليه شيعيان سوءاستفاده مي‌شود. فلذا اين كار به نظر حضرت آقا حرام است و بايد از اين كار پرهيز شود و فراتر از فتوا، ايشان تعبيرشان اين بوده كه اين عزاداري نيست،بلكه تخريب عزاداري است.بنابراين همه مومنين و مقلدين ساير مراجع با كمال احترام به مراجع معظم تقليد، از اين دستور بايد تبعيت كنند و از اينگونه كارها در عزاداري كه اينها عزاداري نيست، بلكه به ضرر مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام است پرهيز كنند. و فرقي هم بين قمه‌زني مخفيانه يا علني نگذاشتند.
*تجلي روح حماسي عاشورا در قالب اشعار و مداحي‌ها
آيت‌الله نوري‌همداني در درس خارج فقه هفته گذشته خود تصريح كرد: بيان ظلم خاندان بني‌اميه، قيام به حق اباعبدالله(ع)، مظلوميت اهل بيت(ع) و مسائلي از اين قبيل روايت‌گري صحيح نيست، بلكه در مجالس عزاداري بايد به بيان علت‌ها، انگيزه‌ها و پيام‌هاي عاشورا پرداخت. وي گفت: عاشورا و احياي دين در همه ابعاد، عاشورا و امر به معروف و نهي از منكر، تشريح تحريفاتي كه در واقعه كربلا از سوي مغرضان انجام شده است و تاثيرگذاري عاشورا و انقلاب اسلامي موضوعاتي هستند كه مي‌توانند در عزاداري‌هاي مطرح شوند.
آيت‌الله نوري همداني اضافه كرد: مرثيه‌ها در بعضي مواقع از خرافات تاثير مي‌پذيرند، بنابراين بايد ضمن پرهيز از چنين مسائلي، روح حماسي عاشورا را در قالب اشعار و مداحي‌ها متجلي و در همه سخنراني‌ها و خطابه‌ها، خطوط اصلي مبارزه و جهاد در اسلام را به درستي تبيين كرد. وي خاطرنشان كرد: اگر حادثه عاشورا را به صورت تك‌بعدي نشان دهيم و تفسيري يك بعدي از آن داشته باشيم، بزرگ‌ترين ضربه را به فرهنگ حسيني وارد كرده‌ايم زيرا عاشورا تجلي ظلم‌ستيزي است و اين فرهنگ را بايد در ميان مردم نهادينه كرد.
*توهين به مقدسات در مجالس عزاداري جان شيعيان بي‌گناه را خواهد گرفت
آيت‌الله مكارم شيرازي نيز در جمع مسئولان راديو معارف تاكيد كرد: گاهي مشاهده مي‌كنيم برخي از مداحان و سخنرانان اشتباهاتي در بيان مطالب دارند كه اين امر در شأن جريان عاشورا و امام حسين(ع) نيست و استفاده از ظرفيت‌هاي عاشورا راهكاري براي نگهداشتن جوانان در صحنه و حفظ آمادگي آنها در برابر تهاجم رسانه‌هاي فاسد است. وي در ديدار با پاسداران مداح مطرح كرد: بايد جنبه‌هاي مثبت را تقويت و ابعاد منفي را حذف كرد تا در نهايت يك مداحي مورد رضايت امام عصر(عج) انجام شود و در اين راستا بايد ابتدا به محتواي صحيح مداحي‌ها و استفاده از كتاب‌ها و اشعار معتبر توجه داشت. اين مرجع تقليد اظهار كرد: در عزاداري‌ها نبايد به مقدسات مذاهب ديگر توهين شود زيرا اين توهين‌ها جان شيعيان بي‌گناه در مناطق ديگر را خواهد گرفت.
*بگذاريد كربلا با شكوه خودش شناخته شود
آيت‌الله جوادي‌آملي نيز در درس اخلاق اين هفته خود تاكيد كرد: در جريان‌هاي امام حسين(ع)، محرم و عزاداري‌ها بخش‌هاي سنتي سر جايش محفوظ است اما سخنرانان و مداحان بايد جلال و شكوه اين جريان‌ها را به نمايش گذارند، همچنين مداحان كاري را كه از عظمت اهل بيت(ع) كم كند، انجام ندهند و بگذاريد كربلا با شكوه خودش شناخته شود كه اين سفارش امام حسين(ع) است.
وي تصريح كرد: حرف‌ها و داستان‌هايي كه جلال، جمال، عظمت، استقلال و آزادي‌خواهي كربلا را تحريف مي‌كند، بيان نشود و مداحان نبايد كاري كه از جلال و شكوه اهل بيت(ع) بكاهد انجام دهند و سخن بي‌سند بيان كنند.
*امام خم?ن?: همان‌طور كه در سابق عمل مي‌شد، روضه خواني بشود، مرثيه گفته بشود، شعر و نثر در فضايل اهل بيت و در مصائب آنها گفته بشود تا مردم مهيا باشند، در صحنه باشند، بدانند كه ائمه ما تمام عمرشان را براي ترويج اسلام صرف كردند
*امام خم?ن?: در روضه خوانيها و دستجات سينه زني و نوحه‌خواني، به همان سنتهاي سابق عمل بشود. حيات اين ملت به همين روضه خوانيها و اجتماعات و دستجات است
* رهبر معظم انقلاب كارهايي مثل قمه‌زني را كه در گذشته‌هاي دور سابقه‌اي بين مومنين نداشته است نه تنها حرام مي‌إانند بلكه آن را تخريب عزاداري به شمار مي‌آورند
آيت‌الله نوري همداني: مرثيه‌ها در بعضي مواقع از خرافات تاثير مي‌پذيرند، بنابر اين بايد ضمن پرهيز از چنين مسايلي، روح حماسي عاشورا را در قالب اشعار و مداحي‌ها متجلي كرد
*آيت‌الله مكارم شيرازي: در عزاداري‌ها نبايد به مقدسات مذاهب ديگر توهين شود
*آيت‌الله جوادي آملي: مداحان كاري را كه از عظمت اهل بيت(ع) كم كند انجام ندهند و بگذارند كربلا با شكوه خودش شناخته شود
*زنده نگهداشتن محرم و ذكر مصائب اهل بيت(ع) با روش‌هاي سنتي
امام خميني كه سيره و روش وي به ما مي‌آموزد بايد انتقاد كرد و تحريف‌ها را نماياند و حقايق را شرح داد و عزاداري‌ها را با روش‌هاي ديرين كه تاكنون تداوم داشته و آثار فراوان به بار آورده است، استمرار بخشيد، بر زنده نگهداشتن نهضت حسيني با اتكا به روش‌هاي سنتي تاكيد فراوان دارند. ايشان مي‌فرمايند:
بايد ماها و شماها در گفتاري كه داريم و خصوصا در اين ماه محرم و صفر، كه ماه بركات اسلامي است و ماه زنده ماندن اسلام است، بايد ما محرم و صفر را زنده نگه داريم به ذكر مصائب اهل بيت - عليهم‌السلام - كه با ذكر مصائب اهل‌بيت - عليهم‌السلام - زنده مانده است اين مذهب تا حالا؛ با همان وضع سنتي، با همان وضع مرثيهسرايي و روضهخواني. شياطين به گوش شما نگويند كه ما انقلاب كرديم، حالا بايد همان مسائل انقلاب را بگوييم و مسائلي كه در سابق بود حالا ديگر منسي بايد بشود؛ خير.
ما بايد حافظ اين سنتهاي اسلامي، حافظ اين دستجات مبارك اسلامي كه در عاشورا، در محرم و صفر، در مواقع مقتضي به راه ميافتند، ]باشيم؛[ تاكيد كنيم كه بيشتر دنبالش باشند. محرم و صفر است كه اسلام را نگه داشته است. فداكاري سيدالشهدا - سلاماللهعليه - است كه اسلام را براي ما زنده نگه داشته است؛ زنده نگه داشتن عاشورا با همان وضع سنتي خودش از طرف روحانيون، از طرف خطبا، با همان وضع سابق و از طرف تودههاي مردم با همان ترتيب سابق كه دستجات معظم و منظم، دستجات عزاداري به عنوان عزاداري راه ميافتاد. بايد بدانيد كه اگر بخواهيد نهضت شما محفوظ بماند، بايد اين سنتها را حفظ كنيد. البته اگر يك چيزهاي ناروايي بوده است سابق و دست اشخاص بياطلاع از مسائل اسلام بوده، آنها بايد يكقدري تصفيه بشود، لكن عزاداري به همان قوت خودش بايد باقي بماند و گويندگان پس از اينكه مسائل روز را گفتند، روضه راهمان‌طور كه سابق ميخواندند و مرثيه راهمان‌طور كه سابق ميخواندند، بخوانند و مردم را مهيا كنند براي فداكاري.
اين خون سيدالشهداست كه خونهاي همه ملتهاي اسلامي را به جوش ميآورد و اين دستهجات عزيز عاشوراست كه مردم را به هيجان ميآورد و براي اسلام و براي حفظ مقاصد اسلامي مهيا مي‌كند. در اين امر، سستي نبايد كرد.
...بايد مردم را آشنا كنيد به وظايف خودشان. و از مردم هم تقاضا مي‌شود كه راهپيماييها به عنوان راهپيمايي نباشد، به عنوان دستجات باشد. همان دستجات سنتي با حفظ جهات شرعي اسلامي. و عاشورا را زنده نگه داريد كه با نگه داشتن عاشورا كشور شما آسيب نخواهد ديد. شما گويندگان نقش مهمي در اين باب داريد و مسئوليت بزرگي هم داريد؛ چنانچه تمام علما، هم نقش بزرگ دارند، هم مسئوليت بزرگ. هر كس به اندازه خودش مسئوليت دارد.
انشاءالله، خداوند همه شما را، همه ما را موفق كند كه به راه اسلام باشيم و دعوت كنيم مردم را به اسلام و همه ملت ما را موفق كند كه در اين عاشورا، به همان سنتهاي سابق عمل كنند. دستجات به همان‌طور قوت خودش، باقي باشد و دستجات سينهزني و نوحه‌خواني به همان قوت خودش باقي باشد و بدانيد كه حيات اين ملت به همين روضهخوانيها، به همين اجتماعات، به همين دستجات است.
صحيفه امام، ج 15، صفحات 330 تا 337
*عزاداري‌ها موجب وهن به دين نباشد
پايگاه اطلاع‌رساني KHAMENEI.IR كه زير نظر دفتر نشر وحفظ آثار رهبر انقلاب فعاليت مي‌كند پاسخ برخي از پرسش‌هاي شرعي مخاطبان كه مربوط به احكام عزاداري است را، مطابق با فتاواي حضرت‌آيت‌الله خامنه‌اي منتشر كرده است.
در اين پاسخ درباره اين پرسش كه يك عزاداري مورد رضايت اهل‌بيت عليهم‌السلام چه ويژگي‌هايي بايد داشته باشد؟ آمده است:
عزاداري دو حيث دارد: يك حيث محتوايي است و مطالبي كه گفته مي‌شود، يك حيث قالب و شيوه عزاداري است. از نظر محتوا آنچه گفته مي‌شود نبايد مطالب حرام و خلاف شرع باشد، يعني دروغ نباشد، غلو نباشد، موجب وهن به مذهب نباشد، موجب تنقيص مقام اباعبدالله عليه‌السلام و معصومين عليهم‌السلام نباشد و همچنين موجب پايين آمدن مقام خود مومنين و عزاداران هم نباشد؛يعني از نظر محتوا مطالب مستند باشد، خلاف عقايد مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام نباشد، خلاف مرام اهل‌بيت عليهم‌السلام نباشد. نسبت به شيوه عزاداراي اولا همراه با كار حرام نباشد مثل موسيقي حرام و امثال اينها، و موجب وهن مذهب هم نباشد، يعني كاري نكنند كه سوژه به دست دشمنان بيافتد و با اين شيوه عزاداري كه داريم، آنها عليه مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام و پيروان مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام تبليغ سوء داشته باشند.
در پاسخ به پرسش ديگري كه راجع به قمه‌زني نظر رهبر معظم انقلاب را پرسيده‌اند آمده است: ايشان اين كار را در وضعيت فعلي حرام مي‌دانند. تعبير ايشان اين بود كه نه سابقه‌اي دارد - اين كار، حالا ممكن است يك سابقه‌اي داشته باشد اما در گذشته‌هاي دور يك چنين كارهايي مثل قمه‌زني سابقه‌اي بين مومنين نداشته است - افزون بر اينكه امروزه از اين عمل عليه مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام و عليه شيعيان سوءاستفاده مي‌شود. فلذا اين كار به نظر حضرت آقا حرام است و بايد از اين كار پرهيز شود و فراتر از فتوا، ايشان تعبيرشان اين بوده كه اين عزاداري نيست،بلكه تخريب عزاداري است.بنابراين همه مومنين و مقلدين ساير مراجع با كمال احترام به مراجع معظم تقليد، از اين دستور بايد تبعيت كنند و از اينگونه كارها در عزاداري كه اينها عزاداري نيست، بلكه به ضرر مكتب اهل‌بيت عليهم‌السلام است پرهيز كنند. و فرقي هم بين قمه‌زني مخفيانه يا علني نگذاشتند.
*تجلي روح حماسي عاشورا در قالب اشعار و مداحي‌ها
آيت‌الله نوري‌همداني در درس خارج فقه هفته گذشته خود تصريح كرد: بيان ظلم خاندان بني‌اميه، قيام به حق اباعبدالله(ع)، مظلوميت اهل بيت(ع) و مسائلي از اين قبيل روايت‌گري صحيح نيست، بلكه در مجالس عزاداري بايد به بيان علت‌ها، انگيزه‌ها و پيام‌هاي عاشورا پرداخت. وي گفت: عاشورا و احياي دين در همه ابعاد، عاشورا و امر به معروف و نهي از منكر، تشريح تحريفاتي كه در واقعه كربلا از سوي مغرضان انجام شده است و تاثيرگذاري عاشورا و انقلاب اسلامي موضوعاتي هستند كه مي‌توانند در عزاداري‌هاي مطرح شوند.
آيت‌الله نوري همداني اضافه كرد: مرثيه‌ها در بعضي مواقع از خرافات تاثير مي‌پذيرند، بنابراين بايد ضمن پرهيز از چنين مسائلي، روح حماسي عاشورا را در قالب اشعار و مداحي‌ها متجلي و در همه سخنراني‌ها و خطابه‌ها، خطوط اصلي مبارزه و جهاد در اسلام را به درستي تبيين كرد. وي خاطرنشان كرد: اگر حادثه عاشورا را به صورت تك‌بعدي نشان دهيم و تفسيري يك بعدي از آن داشته باشيم، بزرگ‌ترين ضربه را به فرهنگ حسيني وارد كرده‌ايم زيرا عاشورا تجلي ظلم‌ستيزي است و اين فرهنگ را بايد در ميان مردم نهادينه كرد.
*توهين به مقدسات در مجالس عزاداري جان شيعيان بي‌گناه را خواهد گرفت
آيت‌الله مكارم شيرازي نيز در جمع مسئولان راديو معارف تاكيد كرد: گاهي مشاهده مي‌كنيم برخي از مداحان و سخنرانان اشتباهاتي در بيان مطالب دارند كه اين امر در شأن جريان عاشورا و امام حسين(ع) نيست و استفاده از ظرفيت‌هاي عاشورا راهكاري براي نگهداشتن جوانان در صحنه و حفظ آمادگي آنها در برابر تهاجم رسانه‌هاي فاسد است. وي در ديدار با پاسداران مداح مطرح كرد: بايد جنبه‌هاي مثبت را تقويت و ابعاد منفي را حذف كرد تا در نهايت يك مداحي مورد رضايت امام عصر(عج) انجام شود و در اين راستا بايد ابتدا به محتواي صحيح مداحي‌ها و استفاده از كتاب‌ها و اشعار معتبر توجه داشت. اين مرجع تقليد اظهار كرد: در عزاداري‌ها نبايد به مقدسات مذاهب ديگر توهين شود زيرا اين توهين‌ها جان شيعيان بي‌گناه در مناطق ديگر را خواهد گرفت.
*بگذاريد كربلا با شكوه خودش شناخته شود
آيت‌الله جوادي‌آملي نيز در درس اخلاق اين هفته خود تاكيد كرد: در جريان‌هاي امام حسين(ع)، محرم و عزاداري‌ها بخش‌هاي سنتي سر جايش محفوظ است اما سخنرانان و مداحان بايد جلال و شكوه اين جريان‌ها را به نمايش گذارند، همچنين مداحان كاري را كه از عظمت اهل بيت(ع) كم كند، انجام ندهند و بگذاريد كربلا با شكوه خودش شناخته شود كه اين سفارش امام حسين(ع) است.
وي تصريح كرد: حرف‌ها و داستان‌هايي كه جلال، جمال، عظمت، استقلال و آزادي‌خواهي كربلا را تحريف مي‌كند، بيان نشود و مداحان نبايد كاري كه از جلال و شكوه اهل بيت(ع) بكاهد انجام دهند و سخن بي‌سند بيان كنند.
*امام خم?ن?: همان‌طور كه در سابق عمل مي‌شد، روضه خواني بشود، مرثيه گفته بشود، شعر و نثر در فضايل اهل بيت و در مصائب آنها گفته بشود تا مردم مهيا باشند، در صحنه باشند، بدانند كه ائمه ما تمام عمرشان را براي ترويج اسلام صرف كردند
*امام خم?ن?: در روضه خوانيها و دستجات سينه زني و نوحه‌خواني، به همان سنتهاي سابق عمل بشود. حيات اين ملت به همين روضه خوانيها و اجتماعات و دستجات است
* رهبر معظم انقلاب كارهايي مثل قمه‌زني را كه در گذشته‌هاي دور سابقه‌اي بين مومنين نداشته است نه تنها حرام مي‌إانند بلكه آن را تخريب عزاداري به شمار مي‌آورند
آيت‌الله نوري همداني: مرثيه‌ها در بعضي مواقع از خرافات تاثير مي‌پذيرند، بنابر اين بايد ضمن پرهيز از چنين مسايلي، روح حماسي عاشورا را در قالب اشعار و مداحي‌ها متجلي كرد
*آيت‌الله مكارم شيرازي: در عزاداري‌ها نبايد به مقدسات مذاهب ديگر توهين شود
*آيت‌الله جوادي آملي: مداحان كاري را كه از عظمت اهل بيت(ع) كم كند انجام ندهند و بگذارند كربلا با شكوه خودش شناخته شود
