همنشینی حکایت‌های عاشورایی

نویسندگانی بسیاری در این عرصه قلم زده اند که اغلب آن ها در ادامه فعالیت های ادبی خود، این عرصه را همواره دنبال کرده اند.

ولی نویسندگانی هم بودند که در مقطعی از دوران کاری خود، آثاری را در این زمینه خلق کرده، به گنجینه ارزشمند ادبیات داستانی دینی کشورمان افزوده و در ادامه در سایر حوزه های ادبی فعالیت کرده اند.

برای ارزیابی آثار منتشره در این زمینه، متاسفانه منابع پژوهشی و تحقیقی معتبر چندانی در دسترس نیست و تنها راه جستجو در این خصوص، منبع آرشیوی کتابخانه هاست که آن ها هم در به صورت پراکنده و نامنظم است.

اتفاق خجسته ای که اخیرا افتاده است، انتشار کتاب تحقیقی، پژوهشی « راز سر به مهر » اثر محقق و پزوهشگر مرحوم حسین حداد است که تلاشی ارزشمند در زمینه گردآوری داستان های عاشورایی از نویسندگان معاصر ایرانی است.

این کتاب از آخرین یادگارهای مرحوم حداد است که توسط وی و در زمان حیاتش گردآوری شده و مطالب آن، برگزیده 35 سال ادبیات داستانی عاشورایی در ایران محسوب می شود.

کتاب راز سر به مهر، شامل 24 اثر داستانی از 15 نویسنده معاصر ایرانی با موضوع مشترک مفاهیم عاشورایی است که در ابتدای هر داستان خلاصه ای از زندگینامه و آثار نویسنده هم چاپ شده است.

در نگاهی به داستان های گردآوری شده در این مجموعه آثار شاخص زیادی در بین آن ها دیده می شود که هر یک از آن ها در زمان انتشار خود، از داستان های برتر در حوزه ادبیات عاشورایی بوده اند.

مرحوم حداد، داستان ها را بر حسب ترتیب حروف الفبایی نام خانوادگی نویسندگان آن ها در مجموعه آورده است تا به عنوان یک پژوهشگر، در ارزش ادبی آثار تفوت قائل نشود.

داستان های انتخابی به ترتیب به شکل زیر در کتاب آمده است:
« نگاه در نگاه پیرمرد» نوشته : حسن احمدی 
« سرباز» نوشته: میثاق امیر فجر
« شبیه، شبیه، شبیه» نوشته : قیصر امین پور
« کشمکش» نوشته :اصغر استاد حسن معمار
«راز سر به مهر»نوشته:محمودبراتی خوانساری
« قربانی»نوشته:محمدرضا بایرامی
« کودکی با یک جهان مردی» و « مهر خون»نوشته : سید ابوالقاسم حسینی(ژرفا ) 
« مهر آوه مقدس» ،« بهشت را زینب کنید» و« برایم قصه بگو» نوشته:زهرا زواریان 
« ساقه سبز نیاز » نوشته : نرگس ساعتی
« قطره پنجم» و « قطره سیزدهم»نوشته:سید محمد سادات اخوی
« کسی که آمدنی است» نوشته: سید مهدی شجاعی
«سقا»نوشته: مجید شاه حسینی»
«تسبیح» نوشته: مریم صباغ زاده ایرانی
« شمشیر کهنه » نوشته :فریدون عموزاده خلیلی
« روایت غلام عبید الله بن زیاد» و « روایت یک کاتب گمنام» نوشته: داود غفارزادگان
« زندان تشنه لب» و « میقات عشق» نوشته: حمید گروگان

گردآوری این داستان ها از میان کتاب متعددی انجام شده که به برخی از آن ها اشاره می شود.

داستان نگاه در نگاه پیرمرد از کتاب « داستان هفتم » حسن احمدی انتخاب شده که انتشارات سوره آن را منتشر کرده است.در این اثر ، نویسنده داستانی امروزی را با یکی از مضمون های عاشورا پیوند می زند.

همچنین داستان سرباز از کتاب «دو قدم تا قاف» اثر میثاق امیر فجر انتخاب شده که انتشارات امیرکبیر در سال 1361 آن را به چاپ رسانده است. در این داستان ، نویسنده تقارن زیبای جبهه های جنگ تحمیلی را با عاشورا و کربلا به تصویر می کشد.

داستان شبیه، شبیه، شبیه هم از کتاب « طوفان در پرانتز» است که انتشارات برگ آن را در سال 1365 به چاپ رساند.

داستان کشمکش هم حکایت پیوند عاشورا و جبهه های جنگ است که از کتاب « صعود» (منتشر شده توسط دفتر هنر و ادبیات ایثار ، در سال 1378)، انتخاب شده است.

داستان راز سر به مهر هم از کتاب « باران نور» انتخاب شده که انتشارات لشگر 14 امام حسین(ع) آن را به چاپ رسانده است.

از کتاب گزیده ادبیات معاصر( محمدرضا بایرامی) هم داستان قربانی انتخاب شده که انتشارات نیستان آن را در سال 1378 به چاپ رساند و داستان های کودکی با یک جهان مردی و مهر خون ازکتاب مجموعه داستان های « زخم پروانه و دیدار » ( اثرابوالقاسم حسینی ژرفا) انتخاب شده و در آن نگاه و زاویه دید نویسنده نسبت به شخصیت های عزیز و گران بهای کربلا قابل تامل است.

داستان مهر آوه مقدس من هم از کتاب « برگزیده ادبیات معاصر» (ویژه زهرا زواریان) انتخاب شده است که انتشارات نیستان آن را در سال 1378 به چاپ رساند.

بهشت را زینب کنید،آخرین داستان زهرا راویان است که اخیرا در اولین وآخرین گاهنامه ادبیات دینی کانون پرورش فکری کودکان ونوجوانان منتشر شده و به گفته کارشناسان کارنامه دینی این نویسنده را کامل کرده است.

همچنین داستان ساقه سبز نیاز از جمله داستان هایی است که درنخستین همایش ادبی هنری عاشورا به مراحل داوری راه پیدا کرد . این داستان از کتاب ساقه های سبز انتخاب شده است که انتشارات مدرسه در سال 1366 آن را به چاپ رسانده است.

داستان های قطره پنجم و قطره سیزدهم هم از کتاب نوحه باران ( سید محمد سادات اخوی) انتخاب شده و داستان کسی که آمدنی است هم از کتاب ادبیات معاصر( ویژه سید مهدی شجاعی) برای کتاب راز سر به مهر انتخاب شده است.

داستان سقا هم با وجود آن که در زمان جوانی نویسنده (مجید شاه حسینی) و در کتاب « ساقه های سبز» چاپ شده است، آن قدر بن مایه تکنیکی و محتوایی دارد که بتوان آن را در این مجموعه داستان عاشورایی به چاپ رساند.
از مریم صباغ زاده هم داستان تسبیح برای این مجموعه برگزیده شده است که در اعماق فرهنگ عاشورا ریشه دارد و از کتاب « گزیده داستان معاصر » انتخاب شده است.

اما داستان شمشیر کهنه که از جنبه هایی با داستان های مشابه با موضوع عاشورا فرق می کند، از کتابی به همین نام ( از فریدون عموزاده خلیلی) انتخاب شده که انتشارات برگ آن را در سال 1364 به چاپ رسانده است.

از داستان نویس معاصر، حمید گروگان هم داستان میقات عشق انتخاب شده که پیش از این در مجله ادبیات داستانی در سال 71 به چاپ رسیده بود.

مجموعه «راز سر به مهر» با 229 صفحه در شمارگان 2 هزار و 500 نسخه ،قطع رقعی و با قیمت 3 هزار تومان در مر کزآفرینش های ادبی حوزه هنری تهیه و توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.