کد مطلب : ۴۷۳۹
شبيهخوانان اردبيلي، شکوه واقعه کربلا را به تصوير کشيدند
آيين شبيهخواني واقعه کربلا که در استان اردبيل سابقه ديرينه دارد (همه ساله با تمرين گروههاي نمايشي شبيهخواني) چند روز مانده به روز عاشورا شروع و در روز عاشورا واقعه کربلا بهصورت نمادين شبيه خواني مي شود.
در اين آيين نمايشي، شبيهخوانان احوالات و وقايع مربوط به هر کدام از شخصيتهاي برجسته واقعه کربلا از جمله حضرت امام حسين(ع)، حضرت امام سجاد(ع)،حضرت زينب(س)، حضرت قاسم(ع)، حضرت ابوالفضل(ع)، حضرت رقيه(س)، حضرت علياصغر(ع) حضرت علياکبر(ع) و حر ابن يزيد رياحي و نيز شخصيت سپاهيان يزيد از جمله شمر، ابنزياد و عمر سعد، ديالوگ و متن نمايشي مخصوص اين آيين را که از سالهاي گذشته به يادگار مانده است، اجرا ميکنند.
اغلب ديالوگها در اين آيين نمايشي رجزگونه و موزون است و گاهي در حين اجراي نمايش برخي از احوالات واقعه کربلا نيز به هنگام شهادت نمادين هر کدام از اين شخصيتها به صورت نوحه توسط مداحان محل اجرا ميشود.
در اين آيين نمايشي که سعي زيادي براي مطابقت تاريخي آن با واقعه کربلا صورت ميگيرد، هر کدام از شهداي والامقام کربلا که داراي متن و ديالوگ نمايشي هستند، به صورت توالي تاريخي به ميدان جنگ آمده و با نبرد و در نهايت شهادت خود سياهپوشان عزاي سرور و سالار شهيدان حضرت امام حسين(ع) را در ماتم و غم فرو ميبرند.
آيين شبيهخواني روز عاشورا همه ساله در بيشتر روستاها و در همه محلات شهرهاي استان اردبيل به اجرا در ميآيد و هر محله بر اساس سبک و سياق مخصوص خود اين آيين مذهبي را با همت و همکاري جوانان محله اجرا ميکند.
کارگرداني و ميدان داري اين آيين نمايشي که از نخستين ساعات صبحگاه روز عاشورا شروع مي شود، براساس رسم ديرينه با مديريت چند تن از ريش سفيدان و پيشکسوتان عزاداري امام حسين(ع) انجام مي شود و بازيگران اين آيين نمايش مذهبي نيز اغلب از ميان جوانان و افراد خوشنام و خوش صداي محله انتخاب ميشوند.
در آيين شبيهخواني روز عاشورا گروه ياران امام حسين(ع) با لباس سبز و گاهي آبي رنگ و گروه سپاهيان لشگر يزيد ملعون نيز با لباس سرخ رنگ و با تزيينهاي کلاه و زره مخصوص به خود وارد ميدان نمايش ميشوند.
در اين آيين نمايشي، افرادي که نقش امام حسين(ع) و حضرت زينب(س) را اجرا ميکنند، براي پرهيز از هر گونه شبيهسازي چهره با آن بزرگواران، نقاب بر صورت ميکشند.
همچنين در اين آيين نمايشي، براي تداعي واقعه کربلا ياران امام حسين(ع) براي نشان دادن شکوه و عظمت مقام خود با اسب وارد ميدان نمايش مي شوند و لحظات شهادت آنها نيز با از اسب افتادن فرا ميرسد.
مردم محل اجراي آيين شبيهخواني روز عاشورا در استان اردبيل نيز طبق يک قاعده و روش سنتي به صورت گرد در دور ميدان محل اجراي نمايش که بزرگي آن به طول 30 متر و عرض 20 متر است، جمع شده و با اشک ريختن بر مظلوميت سرور شهيدان و يارانش باوفايش حلقه 10 روزه عزاداري را تکميل ميکنند.
صحنههاي وداع ياران امام حسين(ع) و نيز صحنه هاي نمادين شهادت هر کدام ازآنها اوج اين آيين نمايشي است و اين اوج را مي توان به خوبي از اشکهاي برگونه نشسته حاضران تشخيص داد.
آيين شبيهخواني واقعه عاشورا در استان اردبيل که سعي ميشود همزمان با اذان ظهر به پايان برسد، با شهادت امام حسين(ع) و سر دادن اذان ظهر توسط يکي از حاضران و نيز با آتش زدن خيمههاي برپا شده در ميدان نمايش به پايان ميرسد.