کد مطلب : ۳۳۹۵۸
حرکت برمبنای عقلانیتِ شریعت محور، مبنای موضع گیری نخبگان باشد
حجت الاسلام محمد حسین مختاری، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه در یادداشتی به مناسبت سالروز شهادت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به الگوگیری از سیره آن حضرت پرداخته است.
مشروح یادداشت را در ادامه می خوانید:
آخرین روز ماه صفر بنابر قول شیخ طوسی یادآور ضایعه بزرگ و مصیبت عظمای شهادت امام رئوف حضرت علی بن موسی الرّضا (علیهما آلاف التّحیةو الثّناء) است. آتش فاجعه این شهادت به قدری بزرگ است که شراره آن وجود انسان را میسوزاند بطوریکه یگانه مرهمش حضرت قائم (روحی له الفداه) است، همانگونه که آن حضرت در رثای شهادت خود به دعبل فرمود:
وَ قَبْرٌ بِطُوسٍ یَا لَهَا مِنْ مُصِیبَةٍ تَوَقَّدَ فِی الْأَحْشَاءِ بِالْحُرُقَاتِ
إِلَی الْحَشْرِ حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ قَائِماً یُفَرِّجُ عَنَّا الْهَمَّ وَ الْکُرُبَاتِ
آثار معنوی مضجع شریف آن حضرت تا جایی است که امام صادق (ع) سالها پیش از شهادت آن حضرت در طوس فرمودند: «هر کس با معرفت فرزندم را در شهر طوس زیارت کند، خودم او را وارد بهشت مینمایم: «أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ» و پاداش هفتاد شهید دارد که به حقیقت در رکاب رسول خدا (صلّی الله علیه وآله) به شهادت رسیدهاند؛ مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص عَلَی حَقِیقَةٍ». (صدوق، امالی،۱۲۱). وجود مبارک حضرت ثامن الحجج (ع) نیز در این باب می فرماید: «هر کس مرا در غربتم [در خراسان] زیارت کند روز قیامت در سه موقف به دیدارش می آیم تا او را از حالات سخت آنها نجات دهم؛ هنگام اعطای نامه اعمال، هنگام عبور از صراط و در موقف میزان اعمال. (صدوق،امالی،۱۲۱)
امام هشتم حضرت علی بن موسی الرّضا (ع) عالم آل محمّد و فقیه اهل‌بیت (علیهم السّلام) خوانده شده است. زیرا همانند جدّ بزرگوارشان امیرالمؤمنین علی(ع)، آبشار علم و فضیلت از دامن کوهسار وجود مبارکشان جاری بود و همگان را از جام سلسبیل و شراب طهور علم و دانش خود سیراب مینمودند. مقام و منزلت اخلاقی و علمی آن حضرت به گونه ای بود که دوست و دشمن بدان معترف بودند. مناظرات و گفتگوهای آن حضرت با علمای ادیان و مذاهب مختلف گنجینه ارزشمندی برای جویندگان علم و حقیقت است. از این رو، کلمات نورانی آن امام شهید مائده آسمانی است که همچون گوهری در میان علوم و معارف اهل بیت(ع) می‌درخشد و میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات جهان اسلام باشد.
در میان بیانات ارزشمند آن حضرت، حرکت بر محور عقلانیت یکی از درخشان ترین مواعظ و پندهای آن حضرت است چنانکه می فرماید: «صَدِیقُ کُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه وَ عَدُوُّهُ جَهْلُه؛ تنها دوست انسان، همان عقل اوست و تنها دشمن انسان جهل اوست». (کافی۱: ۱۱) با این بیان، حرکت بر مبنای عقلانیتِ شریعت محور باید مبنای تصمیم‌گیری‌ها و موضع‌گیری‌های نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام باشد. زیرا عقل سیراب از چشمه لایزال قرآن و اهل بیت (ع)، بهشت را برای اهلش به ارمغان می آورد چنانکه عقل عملی: «ما عُبد به الرحمن و اکتُسب به الجنان» است. بنابراین، حرکت بر مبنای عقل نظری و عقل عملیِ عاری از هوی و هوس، عامل صعود انسان و جامعه است.
با این بیان، شرط اول در همگرایی و اتحاد میان مسلمانان حرکت در مسیر عقل منوّر به شریعت است. گفتگوهای علمی و مباحث علمی میان اندیشمندان ادیان و مذاهب مختلف بسیار مفید و ارشمند است و بطور کلی، تضارب آراء نعمت است، اما نباید آتش اختلاف را بر افروزد. لذا، بر همگان لازم است تا تعارضات فکری و عقیدتی را به سطح جامعه نکشانند و بر آتش اختلاف ندمند. بلکه در مجامع عملی و حوزوی به بحث و تبادل آراء بپردازند تا موجب نزول رحمت و غفران خداوند شود.
بی شک، تلاش برای تقریب و همگرایی مذاهب اسلامی، یک مجاهدت بزرگ است. امروز، جهان اسلام نیازمند اندیشمندانی است که با نگاه عقلانی، وحیانی و تقریبی آلام مظلومان و پابرهنگان جهان را بکاهند و آتش اختلاف را بنشانند. به فضل خداوند امروز، چنین دانشمندانی در همه بلاد اسلامی حضور دارند و شبانه روز در پی ایجاد وحدت و همبستگی میان پیروان ادیان و مذاهب گوناگون هستند. البته، مناظرات و گفتگوهای عالم آل محمّد حضرت علی بن موسی الرضا (علیهماالسّلام) با علمای ادیان و مذاهب مختلف میتواند مشعل فروزانی برای یکایک ما باشد زیرا این مناظرات گویای آنند که: «گفتگو یگانه راه تقریب و اتحاد است».
اینجاب، صمیمانه از تلاشهای علمای بلاد اسلامی و تمام کسانی که در اقصا نقاط جهان برای تقریب و همبستگی میان مذاهب مختلف اسلامی تلاش میکنند قدردانی میکنم و از خداوند منّان مسئلت میکنم تا همه این عزیزان را، در این ایام عزیز که مزّین به نام مبارک حضرت علی بن موسی الرضا (علیه آلاف التّحیةوالثّناء) است، مشمول عنایات و تفضّلات خود قرار دهد و سوگواریها و عرض ارادتهای همه عزیران، در طول ماه محرّم و صفر، را به شایستگی قبول نماید. «اللهم وفّقنا لما تُحبُّ و تَرضی».
مشروح یادداشت را در ادامه می خوانید:
آخرین روز ماه صفر بنابر قول شیخ طوسی یادآور ضایعه بزرگ و مصیبت عظمای شهادت امام رئوف حضرت علی بن موسی الرّضا (علیهما آلاف التّحیةو الثّناء) است. آتش فاجعه این شهادت به قدری بزرگ است که شراره آن وجود انسان را میسوزاند بطوریکه یگانه مرهمش حضرت قائم (روحی له الفداه) است، همانگونه که آن حضرت در رثای شهادت خود به دعبل فرمود:
وَ قَبْرٌ بِطُوسٍ یَا لَهَا مِنْ مُصِیبَةٍ تَوَقَّدَ فِی الْأَحْشَاءِ بِالْحُرُقَاتِ
إِلَی الْحَشْرِ حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ قَائِماً یُفَرِّجُ عَنَّا الْهَمَّ وَ الْکُرُبَاتِ
آثار معنوی مضجع شریف آن حضرت تا جایی است که امام صادق (ع) سالها پیش از شهادت آن حضرت در طوس فرمودند: «هر کس با معرفت فرزندم را در شهر طوس زیارت کند، خودم او را وارد بهشت مینمایم: «أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ» و پاداش هفتاد شهید دارد که به حقیقت در رکاب رسول خدا (صلّی الله علیه وآله) به شهادت رسیدهاند؛ مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص عَلَی حَقِیقَةٍ». (صدوق، امالی،۱۲۱). وجود مبارک حضرت ثامن الحجج (ع) نیز در این باب می فرماید: «هر کس مرا در غربتم [در خراسان] زیارت کند روز قیامت در سه موقف به دیدارش می آیم تا او را از حالات سخت آنها نجات دهم؛ هنگام اعطای نامه اعمال، هنگام عبور از صراط و در موقف میزان اعمال. (صدوق،امالی،۱۲۱)
امام هشتم حضرت علی بن موسی الرّضا (ع) عالم آل محمّد و فقیه اهل‌بیت (علیهم السّلام) خوانده شده است. زیرا همانند جدّ بزرگوارشان امیرالمؤمنین علی(ع)، آبشار علم و فضیلت از دامن کوهسار وجود مبارکشان جاری بود و همگان را از جام سلسبیل و شراب طهور علم و دانش خود سیراب مینمودند. مقام و منزلت اخلاقی و علمی آن حضرت به گونه ای بود که دوست و دشمن بدان معترف بودند. مناظرات و گفتگوهای آن حضرت با علمای ادیان و مذاهب مختلف گنجینه ارزشمندی برای جویندگان علم و حقیقت است. از این رو، کلمات نورانی آن امام شهید مائده آسمانی است که همچون گوهری در میان علوم و معارف اهل بیت(ع) می‌درخشد و میتواند راهگشای بسیاری از مشکلات جهان اسلام باشد.
در میان بیانات ارزشمند آن حضرت، حرکت بر محور عقلانیت یکی از درخشان ترین مواعظ و پندهای آن حضرت است چنانکه می فرماید: «صَدِیقُ کُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه وَ عَدُوُّهُ جَهْلُه؛ تنها دوست انسان، همان عقل اوست و تنها دشمن انسان جهل اوست». (کافی۱: ۱۱) با این بیان، حرکت بر مبنای عقلانیتِ شریعت محور باید مبنای تصمیم‌گیری‌ها و موضع‌گیری‌های نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام باشد. زیرا عقل سیراب از چشمه لایزال قرآن و اهل بیت (ع)، بهشت را برای اهلش به ارمغان می آورد چنانکه عقل عملی: «ما عُبد به الرحمن و اکتُسب به الجنان» است. بنابراین، حرکت بر مبنای عقل نظری و عقل عملیِ عاری از هوی و هوس، عامل صعود انسان و جامعه است.
با این بیان، شرط اول در همگرایی و اتحاد میان مسلمانان حرکت در مسیر عقل منوّر به شریعت است. گفتگوهای علمی و مباحث علمی میان اندیشمندان ادیان و مذاهب مختلف بسیار مفید و ارشمند است و بطور کلی، تضارب آراء نعمت است، اما نباید آتش اختلاف را بر افروزد. لذا، بر همگان لازم است تا تعارضات فکری و عقیدتی را به سطح جامعه نکشانند و بر آتش اختلاف ندمند. بلکه در مجامع عملی و حوزوی به بحث و تبادل آراء بپردازند تا موجب نزول رحمت و غفران خداوند شود.
بی شک، تلاش برای تقریب و همگرایی مذاهب اسلامی، یک مجاهدت بزرگ است. امروز، جهان اسلام نیازمند اندیشمندانی است که با نگاه عقلانی، وحیانی و تقریبی آلام مظلومان و پابرهنگان جهان را بکاهند و آتش اختلاف را بنشانند. به فضل خداوند امروز، چنین دانشمندانی در همه بلاد اسلامی حضور دارند و شبانه روز در پی ایجاد وحدت و همبستگی میان پیروان ادیان و مذاهب گوناگون هستند. البته، مناظرات و گفتگوهای عالم آل محمّد حضرت علی بن موسی الرضا (علیهماالسّلام) با علمای ادیان و مذاهب مختلف میتواند مشعل فروزانی برای یکایک ما باشد زیرا این مناظرات گویای آنند که: «گفتگو یگانه راه تقریب و اتحاد است».
اینجاب، صمیمانه از تلاشهای علمای بلاد اسلامی و تمام کسانی که در اقصا نقاط جهان برای تقریب و همبستگی میان مذاهب مختلف اسلامی تلاش میکنند قدردانی میکنم و از خداوند منّان مسئلت میکنم تا همه این عزیزان را، در این ایام عزیز که مزّین به نام مبارک حضرت علی بن موسی الرضا (علیه آلاف التّحیةوالثّناء) است، مشمول عنایات و تفضّلات خود قرار دهد و سوگواریها و عرض ارادتهای همه عزیران، در طول ماه محرّم و صفر، را به شایستگی قبول نماید. «اللهم وفّقنا لما تُحبُّ و تَرضی».
مرجع : مهر
