عبدالرضا هلالی را همه کسانی که به نوعی با سینه زنی در مجالس سوگواری آل الله علیهم السلام مأنوس هستند میشناسند. مداح جوانی که نه تنها در تهران بلکه در سطح کشور شهرتی دارد. خودش میگوید: "در عرصه مداحی و ذاکری سابقه چندانی ندارم اما از سنین پایین به دستگاه امام حسین(ع) علاقهمند شدم و علتش هم توجه شهید "عباس صابری" به ما بود که در تفحص سال 74 شهید شد ."
میگوید استاد آنچنانی نداشتم، "شهید صابری" جرقه هیأت و روضهخوانی من بود تا اینکه خودم هم به دنبال جلسات مذهبی رفتم. قبلا صدای حاج منصور و حاج صادق آهنگران را شنیده بودم که در هیئت صنف لباس فروشها بودند من هم به آنجا میرفتم. سال 74 تمام شعرهایی که حاج منصور در صنف لباس فروشان یا در حرم سیدالکریم(ع) میخواند را با تاریخ، جزئیات دقیق و عین جملات مینوشتم و فردای آن روز در هیئت خودمان میخواندم .
برخی بزرگان زمانی شد که ایرادی درباره سنج و دمام در هیئت حاج محمود میگرفتند. آن موقع چالش رسانهای هم شد و متأسفانه خیلی هم فراگیر شد و حواشیای برای حاج محمود هم درست کرد. این موضوع در رسانه که کشیده شد هزینهاش بالاتر رفت و حرف درگوشی هیئتیها بلند بلند زده و شنیده میشد. کدورتهایی هم درست کرد. شما هم در هیئت این سبک را داشتید. چه کردید؟
اگر فضایی بود تا حقیر هم میتوانستم صحبت کنم حرف هایی داشتم البته من کوچکتر از این حرفها هستم. مطمئناً حاج محمود با یک بررسی و فهمی از موضوع این حرکت را آغاز کرده و میدانست باید یک انگیزه و شوری برای امام حسین(ع) ایجاد کند. مصلحت بالاتری توسط بزرگ و سرور همه ی ما دیده شد و تذکراتشان را فرمودند و مخاطبان ایشان هم اطاعت کردند.
باید در اینگونه موارد مسائل صورت موضوع، اشکال وارده و تصحیح صورت گرفته، کامل مطرح شود ولی متاسفانه چون بحثی که آقا به صورت خصوصی و حرفه ای تذکر دادند و ابعاد آن را تبیین کردند رسانه ای شد و قرار شد در رسانه ها موضوع حل و فصل شود هر کسی برای خودش اظهار نظر میکند. من نشنیدم حضرت آقا با اصل سنج و دمام زدن مخالفت کرده باشند ولی در شرایط خاصی آن را مصلحت ندیدند. وقتی حضرت آقا فرمودند این قضیه با آن شرایط حذف شود، دیگر حذف شد. ما هم حذف کردیم. این مسائل اگر رسانهای شود، بد است. بنظرم حضرت آقا هم وقتی دیدند رسانهای شده و دارد تبدیل به جنجال میشود و قابلیت سوءاستفاده برای ضربه زدن به دستگاه دارد، وارد شدند.
این موضوع چیزی است که تمام شده است. حضرت آقا در رابطه با میلادها هم فرمودند سینه زنی نکنید؛ من هم یادم نمیآید بعد از این فرمایش آقا در مولودی سینهزنی خوانده باشم.
اکثرمان در هر حوزه ای که هستیم به حرف رهبری گوش نمیدهیم. فقط وقتی میخواهیم همدیگر را آزار دهیم حرف رهبری را پتک میکنیم و بر سر هم میکوبیم. ای کاش صحبتهای رهبری را کامل و درست انجام میدادیم اما برعکس شدهایم.
بعد از صحبت مقام معظم رهبری در مورد شاد بودن مراسم ولادتها؛ برخی انگار منتظر نشستهاند تا همین که کسی اشکی میریزد ولایت پذیری فرد را زیر سوال ببرند. این اشتباه است. ایشان گفتهاند در ولادتها سینه نزنید و مراسم شادی از عزا مشخص شود این درست است. ولی بعضی مواقع یک هو یک سوزی میآید و اشک جاری می شود. هرچند که مراقبیم وجه قالب نشود اما حتی بزرگان هم از این داغ نمیگذرند. مثلا سه روز بعد از ولادت امام حسین(ع) جملهای از کربلا گفته میشود و اشکی میآید.
کلیت صحبت رهبری این است که در ولادتها رو به عزاداری نیاورید. این کاملاً توصیهای بجا و معقول است و ما اطاعت می کنیم.
شما آن موقعها در هیأت برای جبهه هم میخواندید. سیاسی هم حرف می زدید، اما الان عدهای باب کردهاند و مخالف هستند میگویند در هئیت سیاسی حرف نزنید. از جبهه نگویید. اما ما در جنگ با خط امام حسین(ع) بودیم، انقلاب ما از تکیههای امام حسین(ع) بود. الان هیئتی باید سیاسی و متوجه جبههها باشد و همان که گفتید الان مدل جنگ عوض شده است.
سیاست با انقلاب و هئیت گره خورده است. فضای معنوی در جبهه حکم فرما بود. جنگ و دفاع مقدس که تجلی معرفت و معنویت بود، با همه چیز ارتباط دارد. امروز وقتی حرف سیاسی زده میشود میگویند به شما ربطی ندارد. در اینکه سیاست برای سیاستمداران است شکی نیست، اما تا جایی که به دین و فضای معنوی مردم لطمهای نزند.
برخی هیئتیها در سیاست ورود میکنند مثل حاج سعید حدادیان که خودشان یک کارشناس و سیاستمدار هستند، و به اندازه خودشان متوجه هستند. اگر صحبتی هم میکنند یقینا علمی دارند و صلاح میدانند که وارد این موضوع شوند. اما من که نسبت به ایشان سن کمتری دارم و کمتر در فضای سیاست هستم سعی میکنم فقط چیزهای کلی را آن هم به وقتش بگویم.
مثلا سر قضیه دکتر احمدی نژاد و شعر «تو را قسم به امام زمان» این شعر فقط یک درد دل بود. گاهی در این حد مطرح میشود اما نه بیشتر. گاهی مسئله مدافعان حرم است، رویکرد سیاسی و دفاع از دین ملاک است ما آنجا باید جدی وارد شویم.
تمام تلاشمان این است که وارد منازعات خُرد نشویم. ما در اصول و مبانی محکم و قاطع ایستاده ایم و باکسی تعارف نداریم و موارد را بیان خواهیم کرد. ضمن اینکه بنده مثل هر شهروندی دیگری نظرات و گرایشات سیاسی دارم که مربوط به شخص هلالی است.
درمورد مدافعان حرم بگویید، اجتماعاتی در دفاع ازحرم حضرت زینب(س) به نام هیئت شما معروف شد؛ چرا اینکار را کردید؟
ما که نمیتوانستیم در سوریه و در آنجا باشیم شاید این اجازه را دولت نمیداد، اما به همین اندازه که اعلام آمادگی شود خوب بود. من خبر داشتم بسیاری از بچههایی که برای حراست از حرم مطهر حضرت زینب(س) میجنگند وقتی نامی از آنها در جایی برده میشود؛ دلشان گرم میشود و برایشان قوت قلب است که مثلا مداحی در تهران از آنها میگوید.
جلسه اول را که گرفتیم، احساس کردیم شکست خوردهایم همین حس باعث شد جلسه دوم را هم بگیریم که باز هم به ما نچسبید برای همین آن را ادامه دادیم. این جریان با چند جلسه در کل کشور راه افتاد و بچهها بیشتر قوت قلب گرفتند.
اینها کار خدا است که جلسه اول، حالت را بگیرد تا جلسه دوم و سوم را هم بگیری و بقیه را هم به راه بیاوری. ما فقط در این کار ویژه، وسیله بودیم. مدافعان حرم چند ویژگی داشت: اول اینکه کاملا مردمی و خودجوش شکل گرفت دوم اینکه استمرار پیدا کرد سوم اینکه محتوای سیاسی و مذهبی برای برنامه تولید شد و در اختیار مخاطب قرار گرفت چهارم اینکه ظرفیت هیئتها برای یک موضوعی که از عمق سیاسی و دینی برخودار است فعال شد؛ پنجم اینکه به صورت خودجوش در سراسر کشور فراگیر شد، از شهرهای بزرگ تا نقاط کوچک و دور افتاده.
این نکاتی است که الآن به ذهنم رسید. بحث سوریه بحث شیعه و سنی نیست بلکه بحث اسلام و کفر است، وهابیت از صهونیست بدتر است چون در لباس اسلام لطمه می زند. حرم حضرت زینب(س) در سوریه نماد اسلام است و ما حامی خط مقاومت اسلامی هستیم در کنار برادران مان از سوریه، لبنان، عراق، پاکستان، افغانستان، یمن و....
مدافعان حرم نمونه ای از استفاده از ظرفیت فرهنگی سیاسی هیئت هاست. ما در هیئت الرضا باکمک دوستانمان در عرصه فرهنگی مثل ستاد بزرگداشت سرداران شهید جهان اسلام، کنگره بین المللی امام علی النقی(ع) را در حوزه شعر، متن ادبی، داستان، متن علمی و گرافیک برگزار کردیم؛ یادواره شهدای حزب الله لبنان گرفتیم، برنامه بحرین امتداد نهضت امام خمینی(ره) برگزار کردیم، جنبش تصویری لبیک یا زینب را در فضای مجازی شروع کردیم، پایگاه اطلاع رسانی هیئت و وبلاگ های وابسته را اداره میکنیم و دوستان برای همه این برنامه ها و ده ها کار دیگر محتوای مناسب تولید کردند. واقعا اینها فقط تیتر مطالب است ما در این حوزه حرف های جدی داریم که انشاا... فرصتی فراهم شود تا دوستان بیایند و توضیح بدهند.
اینها کار من نیست؛ هیئت الرضا یک مجموعه فرهنگی است با گستره های مختلف فنی و تخصصی و نیروی انسانی که نتیجه زحمات را همه می بینند. ما برای اولین بار نماهنگ های مذهبی با اساس و پایه مداحی برای مخاطبانی که شاید هیئت نیایند و این سبک جلسات مذهبی را نپسندند تولید کردیم. تماما هم کار بچه های هیئت است. به نظر شما این کار فرهنگی نیست؟!
انجام این کارها و گسترش آنها نیاز به حمایت و تغییر رویکرد مسئولین امر مخصوصا در حوزهی فرهنگی دارد. نمیشود از این اقدام خودجوش بی هزینه و مردمی_فرهنگی حمایت کرد؟! حتما" باید در قالب یک شرکت یا موسسه طرح و برآورد هزینه بدهیم تا اثر ارزش پیدا کند؟!
به عنوان نمونه بنده از عدم حمایت تصویری و پوشش تلویزیونی صدا و سیما انتقاد کردم و میکنم برخی دوستان میگویند که به صلاح تو نیست که بگویی من را صدا و سیما پخش نمیکند! تو کوچک می شوی و از این قبیل حرفها... بنده اصلا بحث خودم را ندارم ولی من نماینده و نماد هیئت الرضا(محفل بسیجیان و رهروان شهدا) هستم و این مجموعه گردن من حق دارد و باید از حقوق و منافع آن دفاع کنم.
اول اینکه اصلا مشخص نیست و تا امروز به بنده نگفته اند به چه دلیلی تصویر و صدای بنده از سیما نباید پخش بشود و باز بر چه اساسی در معدود دفعاتی پخش شده است! حالا به فرض که دلایل قانع کننده ای دارند و من به کنار؛ اصلا بنده را پخش نکنند چرا مجموعۀ هیئت را تحریم کرده اند و چرا مخاطبان سیما را از برنامه های هیئت الرضا محروم؟! مگر ما سخنران نداریم چرا از آنها استفاده نمی کنند؟ چرا از سایر مداحانی که در جلسات ما حاضر میشوند استفاده نمیکنند؟ چرا اجتماعات عظیم مدافعان حرم مخصوصا اجتماع روز شهادت امیر المومنین(ع) از رسانه محروم است؟ چرا کنگره امام علی النقی(ع)، چرا تجمع بدرقه فاطمیه و.... شبکه های کشورهای خارجی بیشتر برنامه های مارا پوشش دادند!
المنار لبنان دنبال تهیه مستند از مدافعان حرم بود ولی صدا و سیمای خودمان چه؟! این برنامه ها نباید قربانی مخالفت برخی با رضا هلالی بشود به دوستان گفتم من در این موضوع خودم را قربانی میکنم تا شاید بالاخره مسئولین و بزرگان به فکر بیافتند.
مگر صدا و سیما شعار تامین ذائقه همه مخاطبان را نمیدهد؛ چطور اجتماعی که چند هزار نفر در آن حاضر میشوند توجه آنها را جلب نمیکند... البته نباید از حق گذشت و من به دور از تعارفات مرسوم عرض میکنم آن مختصری که از فعالیتها و برنامه های هیئت الرضا(ع) از سیما پخش شده اعم از تیزر و زیرنویس و برنامه اکثرا پیگیری و دستور شخص مهندس ضرغامی بوده که باید از ایشان تشکر کرد ولی تاکید میکنم که مشکل ریشه ای حل نشده است.
ما اینقدر کار و برنامه انجام نشده داریم که نباید انرژی خودمان را صرف این مسائل کنیم ولی چون احساس کردم لازم است و امید به حل موضوع نه برای خودم بلکه برای برنامه ها دارم مطرح کردم.
مخاطب جلسات شما چه کسانی هستند؟ شما هر وقت که به منبر جلسه می روید خودتان را برای چه حال و هوایی مهیا میکنید؟
خیلی از افرادی که در جامعه هستند و هم تیپ و مسلک ما هم نیستند صاحب منزلت هستند. من را با این شمایل بعضی از هیئت ها راه نمیدهند. من در هیئت به دنبال آن جوان به اصطلاح لاابالی هستم که هزار جا رفته. میخواهم که به جلسه بیاید تا بفهمد ارزش روضه و دین او چقدر است. زیبایی و معرفت این جلسات و مزه آن را بچشد تا زندگیاش را ارزشمندانهتر دنبال کند.
آن روز که با نام مدافعان حرم برنامه گرفتیم؛ جمعیتی 20، 30 هزار نفری حضور داشتند. یک نفر گفت خیلی خوب است که این جمعیت با زبان روزه آمده است، تعداد خوبی است. گفتم نسبت به جمعیت تهران، اصلا رقم زیادی نیست. ما برای امیرالمومنین(ع) به قدر کافی عزادار نداریم. فکر میکنید کل ماه مبارک در تهران چه کسانی مراسم داشتند؟ جلسات بزرگ تهران را جمع بزنید فکر میکنید هر شب 100 هزار نفر به مناجات میرفتند؟ این رقم در مقابل جمعیت تهران خیلی کم است. اگر جمعیت ساکن تهران 8 میلیون نفر باشد، گیرم یک میلیون نفر بیایند برای 7 میلیون نفر دیگر پایتخت برنامهریزی نداریم. بنظرم باید برای بچه هفت ساله تا آدم 60 ساله برنامه داشته باشیم.
به عنوان مثال برای برنامهریزی مخاطبان سنین پایین؛ به بچههای هیئت میگویم میخواهید کلیپ درست کنید جوری بسازید که بچهها متوجه بشوند. مثل کارتون و انیمیشن باشد. بگویید امام حسین(ع) را اینطور کشتند و با این روشها توضیح دهید. اما خیلیها برای اینکه شأن و منزلتشان به هم نریزد میگویند فقط برای طیف خاص کار میکنیم. این یعنی یک نوع خیانت به دستگاه امام حسین(ع).
اگر شرع و حدود آن حفظ شود به نظرم راههای مختلف برای جذب عیبی ندارند. این وسیله مشکلی ندارد مگر اینکه به هدف ضربهای بزند. اگر ارزش موضوع رعایت شود می توان از این شیوهها برای جذب بهره برد.
این مملکت پایتخت شیعه در جهان است؛ باید ماه محرم اینجا قیامت باشد، اما چرا نیست؟ چرا فقط در شهرهایی مثل زنجان عزاداری با شکوه برقرار میشود؟ برخی آنطور که باید برای ما بزرگتری نکردهاند. مطمئناً نظر مقام معظم رهبری هم همین است.
باید برای همه 8 میلیون جمیعت تهران برنامهریزی شود. ما قطعاً زمانی برنده هستیم که 8 میلیون جمعیت را پای دستگاه امام حسین(ع) بیاوریم. امام حسین(ع) مال همه است من اجازه ندارم کسی را از این دستگاه برانم.
من اینقدر توان دارم که طرحی راه بیاندازم به عنوان مسافر کربلا هر نفر مبلغی را پرداخت کند مثلا 3000 تومان، وقتی جمع مبلغ به میزان هزینه اعزام یک نفر به سفر کربلا رسید بین پرداخت کننده ها انتخاب کنیم یک نفر به نیابت از همه به کربلا برود و نایب الزیاره بقیه باشد و تا امروز اگر اشتباه نکنم 214 نفر به این سفر معنوی رفته اند.
حالا چه اتفاقاتی در این اعزام ها و حواشی اش افتاده و چه آدم هایی صید امام حسین شدند خودش داستانها دارد. طرف آمده یک سر به هیئت بزند یک دفعه شده زائر امام حسین! این کار فرهنگی نیست؟ این جذب نیست؟ بعضی از این سفرها مسیر زندگی را تغییر داده است.
کسانی که در هیئت کارهای عجیب میکنند؛ مثلاً زنجیز میاندازند و به هیئت میآیند. قلاده میبندند. کاری میکنند که بگویند مدل امروزی هیئت امام حسین(ع) اینطور شده است. نظر شما درباره این اقدامات چیست؟
اینها انحرافات است. اگر کسی اشتباهی میکند باید به او بگوییم و اشتباهش را صمیمانه با او مطرح کنیم. آیا واقعا با دوستی و صمیمیت این کار را کردهایم؟
باید جلوی این کارها گرفته شود و تذکر داده شود اما کارشناساش باید تذکر دهد. من خودم نمیتوانم در این مسیر نظری دهم کارشناس این عرصه مراجع، بزرگان و علما هستند که یقیناً اگر تذکر دهند به آن عمل میشود.
اگر همه بخواهیم کارشناس شویم نتیجه خوبی حاصل نمیشود. این بنده خدا به یک جمعبندی رسیده یا خدای نکرده برخی نفسانی؛ البته آن هم آگاهانه یا ناآگاهانه این کارها را میکنند، برخی باورشان این شده که باید در این دستگاه این مدلی بیایند و سطح خود را در مقابل امام پایین میبینند و تصور می کنند این چنین می توانند آن را نشان دهند. در مقابل برخی دیگر میگویند این کارها موجب سوءاستفاده برخی برای لطمه زدن به دستگاه میشود. هدف آنان برای ارائه تصویر وارونه و عجیب و سراسر تعصب کور از مذهب ما شود. اینها باید مراقبت شود ولی بازهم کارشناسیاش با علما و بزرگان است و ما ضمن اینکه نباید از آنها عقب بمانیم، از آنها نباید جلو هم بزنیم.
البته بنده برخی موارد را در جلسه ی خودمان تذکر داده ام مثلا بین برخی از جوانان مدلهای مختلف سینه زدن باب شده و برای خودشان هم یک اسامی گذاشتند. من بارها گفتم در جلسه ما از این حرفها نداریم و نواها وسبکهای سینه زنی مشخص است. مثلا ما زمینه سینه می زنیم، واحد، شور، تک یا... غیر از این مسائل مشخص چیز دیگری نداریم. حالا یک جوانی در حس و حالت خودش یک مدلی سینه می زند آن را نباید دفع و رد کرد بلکه باید با تذکر و در عمل اصلاحش کرد.
هزینههای هیئت را از کجا تأمین میکنید؟ از نظر شما نقش مسئولان در برگزاری برنامههای مذهبی چیست؟
یک نفر هم از ما سوال نکرده است که شما چقدر پول نیاز دارید یا چرا شما در خانه کشتی برنامهها را برگزار میکنید. برای برخی از جلسات و هیئت ها تبلیغات وسیعی انجام میشود، تیزرهای تبلیغاتی و تلویزیونی ساخته و پخش میشود. باید دید چه کسانی در این مراسمات میروند؟ در برابر هزینههایی که میشود چقدر بازدهی وجود دارد؟ البته که بنده مخالف این مسائل نیستم ولی عرض این است که این انرژی را می توان صرف جلساتی کرد که نیاز به تبلیغ ندارند بلکه نیاز به حمایت برای رفع نیازهای خود و اداره جلسات دارند.
آیا این مهدیهای که الان هست؛ همان مهدیه زمان مرحوم کافی است؟ باید علت تغییرها را پیدا کرد. برخی برنامههای مذهبی و سیستم برگزاریشان سیر نزولی طی کرده است. در دهه محرم هزار کارشناس نظر میدهند. فقط مانده است بازیگر تلویزیون جلسههای امام حسین(ع) را کارشناسی کند. به خاطر اینکه این قضیه رها شده است، هر که دوست دارد نظر میدهد و خیلیها در این میان اشتباه میکنند. وقتی همه چیز رها شود، کسی حرف کسی را گوش نمیدهد. همه این آشفتگیها و بینظمیها به خاطر این است که برای دستیابی به رشد و پیشرفت، برنامهای ریخته نشده است.
بودجههای فرهنگی زیادی دارد مصرف میشود اما جوانان ما بیشتر از فرهنگسرا به حسینیه و مسجد نیاز دارند، خیلی از مساجد ما الان بسته شده است. ما را به خاطر اینکه سینه زدیم بیرون کردند. ببینید با چند درصد این برخوردها شد.
امام گفته بود مساجد را پر کنید اما جوانان به خاطر همین برخوردها به زیرزمینها و خلوتها... رفتند. ما الان به ورزشگاه خانه کشتی رفتهایم، باور نمیکنید ما با چه مشکلاتی در این مسیر مواجه هستیم تا بتوانیم 10 شب در آنجا هیئت بگیریم. حسینیه ما الان فقط آجر دارد که روی آن را پارچه گرفتهایم. در صورتی که برای ساخت بسیاری از مساجد، میلیاردها تومان خرجاش شده است. میانگین بگیرید و ورودی و خروجی هیئتها را بررسی کنید. خروجی هیئتهای امام حسین(ع) را با خروجی بزرگترین فرهنگسرا در یک سال مقایسه کنید. هر هفته حدود 2هزار نفر در هیئت الرضا حاضر می شوند و در سال تقریبا 100 جلسه برگزار میکنیم.
پیشنهاد میکنند دانشگاه مداحی راه اندازی شود. من در شرایط فعلی اعتقادی به دانشگاه مداحی ندارم. مگر ما مقدمات احداث دانشگاه را طی کرده ایم که آلان باید فضای فیزیکی آن را احداث کرد؟ این همه همایش برگزار میشود در صورتی که جوانان رها شدهاند. در مقابل هر 10 تا همایش، یک جوان را هم مورد توجه قرار دهیم. ما الان بچههای بسیاری در هیئت هامان داریم. بچهها را جمع میکنیم تا برای نوجوانیشان بتوانیم برنامهریزی درستی ارائه دهیم.
برای جوانان و آیندهشان باید برنامهریزی کرد. نزدیکترین وسیله به جوانان امروز موبایل است. میشود برای این وسیله خوراک تهیه کرد به جای اینکه به موارد بیجا توجه شود. حتما نباید که با این سطح از تکنولوژی فقط در این سطح فکر کنیم که جوان جمعهشب پای منبر آقای فلانی بنشیند تا شاید از 10 حرف یک حرفاش را گوش کند و تأثیر بگیرد. تکنولوژی به سرعت جلو رفته و ما هنوز آهسته آهسته جلو میرویم. دشمن همه جوره برای جوان ما برنامه و خوراک دارد ما مابهازای آن هیچ چیزی در آن سطح درست نکردیم. حزب الله لبنان از ما جلو زده. در یک نمونه سیاسی ببینید یک کلیپ کوتاه با حرارت و مفهوم خوب میسازد و تأثیر میگذارد بر مخاطب و هوادارش و عده ای را هم جذب میکند. اما ما اصلا به این موارد توجه نمیکنیم. باید بپذیریم در این حوزه ضعیف هستیم.
حرف آخر؟
ظرفیت دستگاه سید الشهدا(ع) خیلی بیش از این حرفهاست و ما باید خیلی خیلی تلاش کنیم تا مدیون این دستگاه نباشیم هر چند که یقین داریم در مدار محبت نهایتا ما مدیون و بدهکار آن حضرتیم.