کد مطلب : ۱۸۲۶۲
گفتگو با حجت الاسلام یوسفی غروی:
جشن ولادت معصومان(ع)؛ بدعت یا تاکید سنت؟!
فرا رسیدن سالروز ولادت حضرت زهرای مرضیه (س) و برگزاری جشن های شادباش ولادت آن حضرت (س) فرصتی است مغتنم تا درباره شبهات وهابیت پیرامون برگزای مناسبت های مذهبی و متهم کردن شیعه به این دلیل، با حجت الاسلام والمسلمین محمدهادی یوسفی غروی، پژوهشگر تاریخ اسلام و عضو کمیته علمی مدارج عالی حوزه معارف به گفت و گو بپردازیم که از نظرتان می گذرد:
آنچه که در میان شیعه در مواجهه با ایام ولادت یا شهادت بزرگان دین دیده می شود، برپایی مجلس بزرگداشت ایشان است؛ از سوی دیگر وهابیت که هیچ گاه از بهانه گیری ها و وارد کردن خدشه به عقاید و باورهای پیروان اهل بیت (ع) غافل نمی شود، برگزاری چنین مجالسی را بدعت در دین معرفی کرده و شیعه را مشرک خطاب می کند؛ تا چه اندازه این برچسب و اتهام از اعتبار برخوردار است؟
بله، وهابیت برگزاری برزگداشت بزرگان دینی از سوی شیعه را بدعت در دین می داند چرا که صرفا زمان پیامبر (ص) چنین مراسمی نبوده و چون جنبه دینی دارد، یعنی برای شخصیت های دینی عقد چنین مراسمی انجام می شود و به دلیل آن که او شخصیتی دینی - مذهبی است، بنابراین این فعل جنبه دینی پیدا می کند و لذا ایجاد چیزی است در دین، که در زمان رسول اکرم (ص) نبود و چون پیامبر (ص) فرموده اند:" هر چیز تازه ای که در دین نبوده، ایجاد شود، بدعت است و هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی در آتش است" پس این قبیل امور از بدعت و حرام است.
آیا به واقع همین طور است و می توان بر این ادعای وهابیت صحه گذاشت؟
ببینید در اصل حرمت بدعت بین ما مسلمانان اعم از شیعه و غیر شیعه، اختلافی نیست و ما نیز احادیث بدعت را قبول داریم اما در اینجا اختلاف بر سر مصادیق است و به اصطلاح اختلاف کبروی نیست بلکه صغروی است. یعنی باید دید آیا برگزاری چنین مراسمی ایجاد امری جدید در دین است یا بر فرض اینکه امری جدید باشد، عنوان دینی پیدا می کند به صرف اینکه بزرگداشت فرد دینی است و بدعت دینی شمرده می شود؟
ما شیعه قائل هستیم اینها از مصادیق بدعت نیست و در این زمینه مطالب بسیار فراوان و به طور مستدل و مشروح نوشته شده از جمله کتابی که در این زمینه نگاشته شده است" المواسم والمراسم" اثر جعفرمرتضی عاملی است که به فارسی هم ترجمه شده است.
اما برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به مساله حجیت قول، فعل و تقریر اهل بیت (ع) اشاره کرد. در حدیث ثقلین پیامبر (ص) بیان می کنند:" من در بین شما دو چیز گران قدر را می گذارم که تا وقتی به آن دو تمسک جویید، بعد از من گمراه نمی شوید یکی از آن دو از دیگری بزرگتر است: کتاب خدا که طناب کشیده شده از آسمان به زمین است و عترت (ع) من و از یکدیگر جدا نمی شوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند. پس بنگرید که در نبود من (به جای من) چگونه با آنان رفتار می کنید."
طبق این حدیث و دیگر روایت وارد شده از پیامبر (ص) قول و فعل و تقریر ائمه معصومین (ع) حجیت دارد و آنچه در سیره ایشان دیده می شود، فراخوان بر اقامه مجلس بزرگداشت اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) است. لذا از این جهت ثابت می شود که برگزاری چنین مراسمی از نوع بدعت در دین نیست و این امر تنها به دلیل ترسی است که وهابیت بر گسترش و توسعه مکتب تشیع در این چنین مجالسی دارد، مطرح می شود چرا که هیچ فردی نمی تواند تاثیر شگرف چنین مجالسی را در عمق بخشیدن و توسعه مکتب تشیع انکار کند.
آیا می توان به روایتی اشاره کرد که اهل بیت (ع) توصیه به برگزاری این قبیل مجالس داشته باشند؟
بله، در روایتی امام صادق (ع) به فضیل بن یسار البصری (فردی که از اهل عراق بود) می فرمایند: آیا شما (شیعیان) دور هم جمع می شوید و احادیث ما را بازگو می کنید؟ فضیل گفت: آری، ما شیعیان دور هم جمع می شویم و اخبار شما را بازگو می کنیم. امام (ع) فرمودند: یا فضیل من این گونه نشست های شما را دوست می دارم؛ ای فضیل امر ما را احیا کنید. خدا رحمت کند کسی که امر ما را احیا می کند.
یا در سیره اهل بیت (ع) داریم توصیه و دعوت و تشویق به برگزاری مجالس برای ایشان به ویژه امام حسین (ع) و روایات متعددی در این زمینه وارد شده است. به طور مثال در مقدمات دو کتاب مقتل محدث قمی این مطلب اشاره شده است.
لذا ایجاد هر چیز تازه ای در دین با عنوان دینی بدعت است و بدعت هم حرام است و اگر شبهه ای داشتیم برای بزرگداشت شخصیت های دینی و اینکه آیا از مصداق های ایجاد بدعت در دین است، با کنکاش در سیره ائمه(ع) و دعوت آنها بر این امر، این خود بزرگترین دلیل و شاهد است.
از سوی دیگر این قبیل مراسم از سنت های حسنه در دین است نه بدعت، طبق آیه ۳۲ سوره حج:" وَمَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب؛ هر کس شعائر الهی را بزرگ دارد، این کار نشانه‌ی تقوای دل ها است."
آیا بزرگداشت ائمه دین که به تصریح پیامبر (ص) یادگارهای ایشان در میان امت است، بدعت خواهد بود یا از شعائر و تعظیم سنت های الهی؟
بنابراین وهابیت تنها به دنبال بهانه برای تعطیلی مراسم های بزرگداشت اهل بیت (ع) است چرا که با برگزاری این نشست ها در هراس است.
آنچه که در میان شیعه در مواجهه با ایام ولادت یا شهادت بزرگان دین دیده می شود، برپایی مجلس بزرگداشت ایشان است؛ از سوی دیگر وهابیت که هیچ گاه از بهانه گیری ها و وارد کردن خدشه به عقاید و باورهای پیروان اهل بیت (ع) غافل نمی شود، برگزاری چنین مجالسی را بدعت در دین معرفی کرده و شیعه را مشرک خطاب می کند؛ تا چه اندازه این برچسب و اتهام از اعتبار برخوردار است؟
بله، وهابیت برگزاری برزگداشت بزرگان دینی از سوی شیعه را بدعت در دین می داند چرا که صرفا زمان پیامبر (ص) چنین مراسمی نبوده و چون جنبه دینی دارد، یعنی برای شخصیت های دینی عقد چنین مراسمی انجام می شود و به دلیل آن که او شخصیتی دینی - مذهبی است، بنابراین این فعل جنبه دینی پیدا می کند و لذا ایجاد چیزی است در دین، که در زمان رسول اکرم (ص) نبود و چون پیامبر (ص) فرموده اند:" هر چیز تازه ای که در دین نبوده، ایجاد شود، بدعت است و هر بدعتی گمراهی است و هر گمراهی در آتش است" پس این قبیل امور از بدعت و حرام است.
آیا به واقع همین طور است و می توان بر این ادعای وهابیت صحه گذاشت؟
ببینید در اصل حرمت بدعت بین ما مسلمانان اعم از شیعه و غیر شیعه، اختلافی نیست و ما نیز احادیث بدعت را قبول داریم اما در اینجا اختلاف بر سر مصادیق است و به اصطلاح اختلاف کبروی نیست بلکه صغروی است. یعنی باید دید آیا برگزاری چنین مراسمی ایجاد امری جدید در دین است یا بر فرض اینکه امری جدید باشد، عنوان دینی پیدا می کند به صرف اینکه بزرگداشت فرد دینی است و بدعت دینی شمرده می شود؟
ما شیعه قائل هستیم اینها از مصادیق بدعت نیست و در این زمینه مطالب بسیار فراوان و به طور مستدل و مشروح نوشته شده از جمله کتابی که در این زمینه نگاشته شده است" المواسم والمراسم" اثر جعفرمرتضی عاملی است که به فارسی هم ترجمه شده است.
اما برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به مساله حجیت قول، فعل و تقریر اهل بیت (ع) اشاره کرد. در حدیث ثقلین پیامبر (ص) بیان می کنند:" من در بین شما دو چیز گران قدر را می گذارم که تا وقتی به آن دو تمسک جویید، بعد از من گمراه نمی شوید یکی از آن دو از دیگری بزرگتر است: کتاب خدا که طناب کشیده شده از آسمان به زمین است و عترت (ع) من و از یکدیگر جدا نمی شوند تا در کنار حوض بر من وارد شوند. پس بنگرید که در نبود من (به جای من) چگونه با آنان رفتار می کنید."
طبق این حدیث و دیگر روایت وارد شده از پیامبر (ص) قول و فعل و تقریر ائمه معصومین (ع) حجیت دارد و آنچه در سیره ایشان دیده می شود، فراخوان بر اقامه مجلس بزرگداشت اهل بیت (ع) به ویژه امام حسین (ع) است. لذا از این جهت ثابت می شود که برگزاری چنین مراسمی از نوع بدعت در دین نیست و این امر تنها به دلیل ترسی است که وهابیت بر گسترش و توسعه مکتب تشیع در این چنین مجالسی دارد، مطرح می شود چرا که هیچ فردی نمی تواند تاثیر شگرف چنین مجالسی را در عمق بخشیدن و توسعه مکتب تشیع انکار کند.
آیا می توان به روایتی اشاره کرد که اهل بیت (ع) توصیه به برگزاری این قبیل مجالس داشته باشند؟
بله، در روایتی امام صادق (ع) به فضیل بن یسار البصری (فردی که از اهل عراق بود) می فرمایند: آیا شما (شیعیان) دور هم جمع می شوید و احادیث ما را بازگو می کنید؟ فضیل گفت: آری، ما شیعیان دور هم جمع می شویم و اخبار شما را بازگو می کنیم. امام (ع) فرمودند: یا فضیل من این گونه نشست های شما را دوست می دارم؛ ای فضیل امر ما را احیا کنید. خدا رحمت کند کسی که امر ما را احیا می کند.
یا در سیره اهل بیت (ع) داریم توصیه و دعوت و تشویق به برگزاری مجالس برای ایشان به ویژه امام حسین (ع) و روایات متعددی در این زمینه وارد شده است. به طور مثال در مقدمات دو کتاب مقتل محدث قمی این مطلب اشاره شده است.
لذا ایجاد هر چیز تازه ای در دین با عنوان دینی بدعت است و بدعت هم حرام است و اگر شبهه ای داشتیم برای بزرگداشت شخصیت های دینی و اینکه آیا از مصداق های ایجاد بدعت در دین است، با کنکاش در سیره ائمه(ع) و دعوت آنها بر این امر، این خود بزرگترین دلیل و شاهد است.
از سوی دیگر این قبیل مراسم از سنت های حسنه در دین است نه بدعت، طبق آیه ۳۲ سوره حج:" وَمَنْ یُعَظِّمَ شعائِرَ اللّه فَإنَّها مِن تَقْوی القلوب؛ هر کس شعائر الهی را بزرگ دارد، این کار نشانه‌ی تقوای دل ها است."
آیا بزرگداشت ائمه دین که به تصریح پیامبر (ص) یادگارهای ایشان در میان امت است، بدعت خواهد بود یا از شعائر و تعظیم سنت های الهی؟
بنابراین وهابیت تنها به دنبال بهانه برای تعطیلی مراسم های بزرگداشت اهل بیت (ع) است چرا که با برگزاری این نشست ها در هراس است.
مرجع : وارث
