کد مطلب : ۱۳۳۲۳
مداحی فقط خواندن نیست
گفت‌وگو با مهداد عباس‌زادگان
متین رضوانی‌پور: در پی ضبط نوحه‌های اصیل و مصاحبه با افراد مطلع بودم که آقای «بازوبند»، آقای «مهداد عباس‌زادگان» را که به عقیده ایشان مرجعی مطلع در این زمینه هستند، معرفی کردند و پس از درخواست اینجانب، ایشان با رویی خوش و چهره‌ای صمیمی (که انگار دوستی دیرینه‌ای با هم داریم) به سؤالاتم پاسخ داده و حاضر به همکاری در جهت حفظ آثار قدما شدند. از ایشان دعوت کردیم تا در گفت‌وگویی دوستانه به سؤالاتمان پاسخ دهند. که نظر شما را به این گفت‌وگو جلب می‌نمایم.
با عرض خوش‌آمد و تشکر از وقتی که در اختیارمان گذاشتید لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید که متولد چه سالی هستید و اصالتاً اهل کجائید؟
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، اینجانب مهداد عباس‌زادگان، فرزند اسماعیل، متولد ۱۳۴۳ در تهران و اصالتاً اصفهانی هستم.
شما مداحی را از چه سالی آغاز کردید؟ و از محضر چه استادانی بهره‌مند شده‌اید؟ و شیوه آموزشتان به چه شکل بوده‌است؟
مداحی را از کودکی آغاز کردم. در قدیم، حدود ۳۰ سال پیش در غرب تهران کلاسی داشتیم که مرحوم «حاج حسن فرشته»، مرحوم «سیدرضا علوی»، مرحوم «حاج عزیزالله مبارکی»، مرحوم «حاج حسن جعفری» در آنجا شرکت می‌کردند، ما اشعاری می‌خواندیم و آنها تصحیح می‌کردند و پس از تأیید و راهنمایی سبک خواندن را یاد می‌دادند و می‌گفتند آنچه خودتان هستید و در توانتان هست اجرا کنید و یکی از سفارشاهای ایشان این بود که هیچ‌گاه ادا در نیاورید؛ چون آخرش می‌گویند مثل فلانی خواند. خود من هم اهل مطالعه بودم و مقاتل می‌خواندم و سعی می‌کردم در اجرای اشعار مطابقت با مقاتل را رعایت کنم و از چندین استاد هم، راهنمایی می‌خواستم.
نخستین برنامه‌ای که اجرا کردید چه سالی بود و چگونه برگزار شد؟
اولین برنامه مداحی را از ۱۰ سالگی در محله خودمان اجرا کردم. بزرگان آن هیئت شعری در مدح حضرت مسلم (ع) را جهت خواندن به من دادند که با این بیت آغاز می‌شد:
از فلک و گردش دوران مسلم
ماند در کوفه چو سرگشته و حیران مسلم
پس از آن نوحه‌ای با این مضمون خواندم:
در کوفه چون مسلم بی‌یار و یاور شد
در ماتمش گریان زهرای اطهر شد
(ایشان این نوحه را در آواز دشتی اجرا کردند.)
از آن تاریخ به بعد نوحه‌خوان آن هیئت شدم.
شما در اجراهایتان بیشتر از اشعار چه شعرایی استفاده می‌کنید؟
بیشتر از اشعار شعرایی چون صغیر اصفهانی، میرزا یحیی اصفهانی، صامت بروجردی، مرحوم ذاکر، مؤید خراسانی، ژولیده نیشابوری، حسان چایچیان و ... به علت مضامین پرمغز و محتوای غنی‌شان استفاده می‌کنم.
شعر خوب باعث جذب کسانی می‌شود که حتی ممکن است عقاید مذهبی هم نداشته باشند.
در قدیم مراسم عزاداری شما چگونه برگزار می‌شد و روند اجرای مداحان به چه صورت بود؟
در قدیم به ما یاد داده بودند که وقتی منبر می‌روید، ابتدا بسم الله الرحمن الرحیم بگویید؛ سپس یک رباعی بخوانید که مردم صلوات بفرستند و بعد از آن غزلی حاوی پند و اندرز و امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر اجرا کنید و با توجه به مناسبت ایامی که در آن قرار دارید مدیحه‌ای در وصف حضرات معصومین بخوانید و مصیبتی کوچک اجرا کنید که طولانی نباشد.
در انتها اگر می‌خواستند نوحه‌ای هم اجرا می‌شد وگرنه دعا می‌کردیم و مجلس خاتمه می‌یافت.
در قدیم بهترین مداحان شهر شما چه کسانی بودند؟
در دوران کودکی من، مرحوم حاج حسن فرشته که از نخبه‌ها بودند، مرحوم حاج محمد علامه، مرحوم حاج حسن شمشیری، مرحوم حاج احمد صالح، مرحوم حاج عزیزالله مبارکی، مرحوم نادعلی کربلایی، مرحومان حاج حبیب و حاج حسن جعفری و ... که اگر بخواهید اسامی کل آنها را بگویم به صدها تن می‌رسد. در آن ایام بنده می‌رفتم مجالس حاج حسن دولابی و حاج حسن فرشته و به اشعارشان گوش می‌دادم و برای پیدا کردن آن اشعار به دنبالشان می‌گشتم و یا از خودشان می‌گرفتم.
در همایش پیرغلامان که در زنجان برگزار می‌شد برخی از استادان از جمله آقای بازوبند به بنده فرمودند اگر دنبال نوحه‌های قدیمی هستید بروید خدمت آقای عباس‌زادگان. شما از نوحه‌های شهر خود چه تعداد را می‌شناسید و می‌توانید اجرا کنید؟
بنده انواع و اقسام این نوحه‌ها را دارم و می‌توانم، بخوانم. امروزه نوحه‌های قدیمی خیلی کم اجرا می‌شود و سبک‌هایش را هم بلد نیستند، اجرا کنند برای مثال در قدیم این نوحه را می‌خواندند:
ای کشته راه داور من
ای پشت و پناه لشکر من
سقای سکینه دختر من
عباس جوان برادر من
(آقای عباس‌زادگان این نوحه را در گوشه حسینی دستگاه شور خواندند) و نوحه‌هایی دو بندی بود که مرحوم حاج اکبر ناظم و حاج احمد صالح می‌گفتند و در بازار خوانده می‌شد که برخی از آنها قدمتی بیشتر از ۱۰۰ سال دارند و بنده زمانی که در اصفهان بودم، این نوحه‌ها را از پیشکسوتان آن شهر و زمانی که در تهران بودم از مداحان اصیل آن زمان یاد گرفته‌ام.
به غیر از مداحی و نوحه‌خوانی در چه زمینه‌هایی از برنامه‌های مذهبی اجرا داشته یا دارید؟
پامنبری، چاووشی، روضه، مرثیه، مدح، منقبت، نوحه و ... را می‌خوانم. متأسفانه خیلی‌ها فکر می‌کنند مداحی فقط خواندن است در صورتی که اگر ما برای مداحی ۱۰۰۰ نمره بگذاریم یک نمره‌اش خواندن است و ۹۹۹ تای دیگر آن فوتوفنهای گوناگون است که یک مداح باید بداند؛ ولی امروزه فقط به صدا بسنده می‌کنند و در برخی موارد با وجود این دستگاه‌ها نیازی به صدا هم نیست. خدا رحمت کند حاج احمد صالح را که اصلاً صدایی نداشتند ولی ۲۰۰۰ نفر جمعیت را به بهترین شکل اداره می‌کرد؛ چون استاد بود و فوت‌وفن کار را می‌دانست.
به نظر شما یک مداح خوب چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
ظاهر مداح خوب، باید به‌گونه‌ای باشد که باعث حفظ آبروی امام حسین (ع) شود، وقتی در خیابان راه می‌رود مردم بگویند این نوکر امام حسین (ع) است و به‌گونه‌ای در جامعه رفتار کند که اسمش به‌خوبی در جامعه برده شود. اشعاری که می‌خواند با سند و طبق روایات و احادیث و از نظر ادبی در سطح بالا باشد تا مردم هم، سطح شناخت خود را بالا بیاورند. در نوع اجرا و خواندن هم ادا در نیاورد و اگر مداحان با صدای طبیعی خودشان بخوانند به خدا قسم آنقدر قشنگ می‌شود که حد ندارد و با این تجربه‌ای هم که من دارم، دیده‌ام که مردم عاشق ساده خواندن هستند و بد و خوب را خیلی راحت تشخیص می‌دهند. منبری باید خودش روان‌شناس باشد، هر شعری را همه‌جا نمی‌توان، خواند. قشرهای مختلف پای منبر انسان می‌نشینند. مثلاً سبک مردانه خواندن با زنانه خواندن فرق دارد یا شب شادی و ختم با هم تفاوت دارد. خیلی‌ها این فرق‌ها را نمی‌دانند.
مداحان قدیمی معتقد بودند که منبر من باید درست و صحیح باشد، مردم می‌خواهند گریه کنند، می‌خواهند گریه نکنند؛ ولی امروزه برخی برای گریه انداختن مخاطب دست به هر کاری می‌زنند. متأسفانه اکنون از آهنگ‌های غنا استفاده می‌کنند که به تقلید از اروپایی‌هاست؛ فقط های‌وهوی و سرو صدا است. در گذشته مرحوم حاجی علامه در مسجد حجت ابن الحسن واقع در خیابان سهره‌وردی می‌آمدند و با صدایی گرفته تا می‌خواندند «السلام علیک یا ابا عبدالله» مردم زار می‌زدند و گریه می‌کردند و این تأثیر به علت اخلاص و تقوی ایشان بود.
پیشنهاد شما برای اینکه عزاداری‌ها و محافل مذهبی به بهترین شکل ممکن برگزار شود، چیست؟
این صدا و سیما است که می‌تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد؛ چرا که مرجع مردم است و هر کسی که چیزی می‌گوید اشاره می‌کند که این مطلب در صدا و سیما عنوان شده است؛ مثل عید سعید فطر که همه تابع این ارگان هستند. باید منبرهای سنتی را پخش کنند تا جوان‌های ما که خیلی خوب و پاک هستند و نمی‌دانند و ندیدند، آشنایی پیدا کنند. اگر جوان‌های ما منبرهای حاج اصغر سعیدمنش را ببینند و نوحه‌هایش را بشنوند دیگر از او الگو می‌گیرند و می‌دانند که حداقل این مداح‌ها هم بوده‌اند.
آیا فقط صدا و سیماست که باید در این زمینه تلاش و کوشش کند؟
هر کسی باید در دامنه فعالیت خودش کار کند و اطرافیانش را به اجرای نمونه‌های اصیل و سنتی تشویق کند؛ البته منظور ما از سنتی خواندن این نیست که حتماً هر چه گذشتگان خوانده‌اند را تکرار کنیم، منظورمان این است که برنامه را به‌گونه‌ای اجرا کنیم که امام زمان (عج) راضی باشند و در شأن ائمه اطهار باشد. به خدا قسم هر کسی در راه امام حسین (ع) ثابت‌قدم باشد ایشان دستش را می‌گیرد و آبروی دنیا و آخرت را به او می‌دهد و کاری می‌کند که مردم (با دین و بی‌دین) دوستش داشته باشند و وای به حال کسی که سرش به عرش بخورد و بخواهد با اهل بیت (ع) بازی کند؛ طوری امام حسین (ع) کنارش می‌زند که دیگر خودش هم نمی‌تواند در جامعه حاضر شود.
یک مداح نوآموز برای آموزش و پرورش خود به چه نکاتی توجه کند تا به یک مداح کارکشته و پخته تبدیل شود؟
بهترین کاری را که می‌تواند انجام دهد گوش دادن به حرف استادان است. در قدیم ایرادهایی را که استادان از ما می‌گرفتند را با دیده منت گوش می‌دادیم و برای اصلاح آن اقدام می‌کردیم. اگر مداح معرفت و شعور مداحی را پیدا کنند سعادتمند می‌شود؛ البته استادان هم باید در حقیقت استاد باشند و مردم به‌عنوان مداح رسمی قبولشان داشته باشند. که متأسفانه الان بیشتر مداحان خودشان را استاد می‌دانند. یادم نمی‌رود زمانی منزل «حاج اکبر بازوبند» بودیم و مداحان زیادی که همه از پهلوان‌های منبر بودند مطالب زیادی را خواندند و اجرا کردند؛ آخر از همه، مرحوم «حاج حسن فرشته» آمدند بر منبر و گفتند: «شما که خودتون نمی‌سوزید چه جوری می‌تونید، بسوزونید؟ حالا ببینید من چه جوری می‌سوزونم» بعد دو خط شعر بیشتر نخواندند که چنان تأثیری بر مردم گذاشت که زار می‌زدند. خدا رحمتشان کند؛ این چنین شخصیت‌هایی را باید استاد دانست.
گروهی معتقدند که نوحه‌خوانی‌های سنتی و قدیمی دیگر کهنه شده و همان‌طور که علم و تکنولوژی پیشرفت کرده مراسم عزاداری هم باید شکل جدیدی به خود بگیرد؛ نظر شما چیست؟
ببینید در نوحه‌خوانی، جدید و قدیم فرقی نمی‌کند. ما این را نمی‌گوییم که چون ۱۰۰ سال پیش این نوحه را می‌خواندند حالا هم باید همین نوحه را بخوانیم یا اگر نوحه‌ای چون جدید است مناسب است و آن چون قدیمی است به درد نمی‌خورد؛ خیر. در قدیم هم، نوحه‌هایی بودند که خیلی مناسب نبود و اشعاری عوامانه داشت و امروزه هم نوحه‌هایی هست که از اشعاری وزین و سنگین بهره‌مند است. متأسفانه مردم در بین خوف و رجا مانده‌اند و برخی می‌گویند اگر قدیمی باشد خوب است و اگر جدید، به درد نمی‌خورد و برخی هم عکس آن را اعتقاد دارند. نام ائمه (ع) باید با عزت و احترام در مجالس برده شود و قدیم و جدیدش فرقی ندارد.
برای بهبود وضعیت مداحی و زنده نگه‌داشتن نوحه‌های اصیل تا چه اندازه حاضرید با ما همکاری کنید؟
بنده حداکثر توانم را در خدمتتان قرار می‌دهم؛ به این شرط که فایده‌ای هم داشته باشد.
متأسفانه خیلی‌ها فکر می‌کنند مداحی فقط خواندن است در صورتی که اگر برای مداحی ۱۰۰۰ نمره بگذاریم یک نمره‌اش خواندن است و ۹۹۹ تای دیگر آن فوتوفنهای گوناگون است که یک مداح باید بداند
اگر مداحان با صدای طبیعی خودشان بخوانند به خدا قسم آنقدر قشنگ می‌شود که حد ندارد و با این تجربه‌ای هم که من دارم دیده‌ام که مردم عاشق ساده خواندن هستند و بد و خوب را خیلی راحت تشخیص می‌دهند
مداحان قدیمی معتقد بودند که منبر من باید درست و صحیح باشد. مردم می‌خواهند گریه کنند می‌خواهند گریه نکنند ولی امروزه برخی برای گریه انداختن مخاطب دست به هر کاری می‌زنند
با عرض خوش‌آمد و تشکر از وقتی که در اختیارمان گذاشتید لطفاً خودتان را معرفی کنید و بفرمایید که متولد چه سالی هستید و اصالتاً اهل کجائید؟
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، اینجانب مهداد عباس‌زادگان، فرزند اسماعیل، متولد ۱۳۴۳ در تهران و اصالتاً اصفهانی هستم.
شما مداحی را از چه سالی آغاز کردید؟ و از محضر چه استادانی بهره‌مند شده‌اید؟ و شیوه آموزشتان به چه شکل بوده‌است؟
مداحی را از کودکی آغاز کردم. در قدیم، حدود ۳۰ سال پیش در غرب تهران کلاسی داشتیم که مرحوم «حاج حسن فرشته»، مرحوم «سیدرضا علوی»، مرحوم «حاج عزیزالله مبارکی»، مرحوم «حاج حسن جعفری» در آنجا شرکت می‌کردند، ما اشعاری می‌خواندیم و آنها تصحیح می‌کردند و پس از تأیید و راهنمایی سبک خواندن را یاد می‌دادند و می‌گفتند آنچه خودتان هستید و در توانتان هست اجرا کنید و یکی از سفارشاهای ایشان این بود که هیچ‌گاه ادا در نیاورید؛ چون آخرش می‌گویند مثل فلانی خواند. خود من هم اهل مطالعه بودم و مقاتل می‌خواندم و سعی می‌کردم در اجرای اشعار مطابقت با مقاتل را رعایت کنم و از چندین استاد هم، راهنمایی می‌خواستم.
نخستین برنامه‌ای که اجرا کردید چه سالی بود و چگونه برگزار شد؟
اولین برنامه مداحی را از ۱۰ سالگی در محله خودمان اجرا کردم. بزرگان آن هیئت شعری در مدح حضرت مسلم (ع) را جهت خواندن به من دادند که با این بیت آغاز می‌شد:
از فلک و گردش دوران مسلم
ماند در کوفه چو سرگشته و حیران مسلم
پس از آن نوحه‌ای با این مضمون خواندم:
در کوفه چون مسلم بی‌یار و یاور شد
در ماتمش گریان زهرای اطهر شد
(ایشان این نوحه را در آواز دشتی اجرا کردند.)
از آن تاریخ به بعد نوحه‌خوان آن هیئت شدم.
شما در اجراهایتان بیشتر از اشعار چه شعرایی استفاده می‌کنید؟
بیشتر از اشعار شعرایی چون صغیر اصفهانی، میرزا یحیی اصفهانی، صامت بروجردی، مرحوم ذاکر، مؤید خراسانی، ژولیده نیشابوری، حسان چایچیان و ... به علت مضامین پرمغز و محتوای غنی‌شان استفاده می‌کنم.
شعر خوب باعث جذب کسانی می‌شود که حتی ممکن است عقاید مذهبی هم نداشته باشند.
در قدیم مراسم عزاداری شما چگونه برگزار می‌شد و روند اجرای مداحان به چه صورت بود؟
در قدیم به ما یاد داده بودند که وقتی منبر می‌روید، ابتدا بسم الله الرحمن الرحیم بگویید؛ سپس یک رباعی بخوانید که مردم صلوات بفرستند و بعد از آن غزلی حاوی پند و اندرز و امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر اجرا کنید و با توجه به مناسبت ایامی که در آن قرار دارید مدیحه‌ای در وصف حضرات معصومین بخوانید و مصیبتی کوچک اجرا کنید که طولانی نباشد.
در انتها اگر می‌خواستند نوحه‌ای هم اجرا می‌شد وگرنه دعا می‌کردیم و مجلس خاتمه می‌یافت.
در قدیم بهترین مداحان شهر شما چه کسانی بودند؟
در دوران کودکی من، مرحوم حاج حسن فرشته که از نخبه‌ها بودند، مرحوم حاج محمد علامه، مرحوم حاج حسن شمشیری، مرحوم حاج احمد صالح، مرحوم حاج عزیزالله مبارکی، مرحوم نادعلی کربلایی، مرحومان حاج حبیب و حاج حسن جعفری و ... که اگر بخواهید اسامی کل آنها را بگویم به صدها تن می‌رسد. در آن ایام بنده می‌رفتم مجالس حاج حسن دولابی و حاج حسن فرشته و به اشعارشان گوش می‌دادم و برای پیدا کردن آن اشعار به دنبالشان می‌گشتم و یا از خودشان می‌گرفتم.
در همایش پیرغلامان که در زنجان برگزار می‌شد برخی از استادان از جمله آقای بازوبند به بنده فرمودند اگر دنبال نوحه‌های قدیمی هستید بروید خدمت آقای عباس‌زادگان. شما از نوحه‌های شهر خود چه تعداد را می‌شناسید و می‌توانید اجرا کنید؟
بنده انواع و اقسام این نوحه‌ها را دارم و می‌توانم، بخوانم. امروزه نوحه‌های قدیمی خیلی کم اجرا می‌شود و سبک‌هایش را هم بلد نیستند، اجرا کنند برای مثال در قدیم این نوحه را می‌خواندند:
ای کشته راه داور من
ای پشت و پناه لشکر من
سقای سکینه دختر من
عباس جوان برادر من
(آقای عباس‌زادگان این نوحه را در گوشه حسینی دستگاه شور خواندند) و نوحه‌هایی دو بندی بود که مرحوم حاج اکبر ناظم و حاج احمد صالح می‌گفتند و در بازار خوانده می‌شد که برخی از آنها قدمتی بیشتر از ۱۰۰ سال دارند و بنده زمانی که در اصفهان بودم، این نوحه‌ها را از پیشکسوتان آن شهر و زمانی که در تهران بودم از مداحان اصیل آن زمان یاد گرفته‌ام.
به غیر از مداحی و نوحه‌خوانی در چه زمینه‌هایی از برنامه‌های مذهبی اجرا داشته یا دارید؟
پامنبری، چاووشی، روضه، مرثیه، مدح، منقبت، نوحه و ... را می‌خوانم. متأسفانه خیلی‌ها فکر می‌کنند مداحی فقط خواندن است در صورتی که اگر ما برای مداحی ۱۰۰۰ نمره بگذاریم یک نمره‌اش خواندن است و ۹۹۹ تای دیگر آن فوتوفنهای گوناگون است که یک مداح باید بداند؛ ولی امروزه فقط به صدا بسنده می‌کنند و در برخی موارد با وجود این دستگاه‌ها نیازی به صدا هم نیست. خدا رحمت کند حاج احمد صالح را که اصلاً صدایی نداشتند ولی ۲۰۰۰ نفر جمعیت را به بهترین شکل اداره می‌کرد؛ چون استاد بود و فوت‌وفن کار را می‌دانست.
به نظر شما یک مداح خوب چه خصوصیاتی باید داشته باشد؟
ظاهر مداح خوب، باید به‌گونه‌ای باشد که باعث حفظ آبروی امام حسین (ع) شود، وقتی در خیابان راه می‌رود مردم بگویند این نوکر امام حسین (ع) است و به‌گونه‌ای در جامعه رفتار کند که اسمش به‌خوبی در جامعه برده شود. اشعاری که می‌خواند با سند و طبق روایات و احادیث و از نظر ادبی در سطح بالا باشد تا مردم هم، سطح شناخت خود را بالا بیاورند. در نوع اجرا و خواندن هم ادا در نیاورد و اگر مداحان با صدای طبیعی خودشان بخوانند به خدا قسم آنقدر قشنگ می‌شود که حد ندارد و با این تجربه‌ای هم که من دارم، دیده‌ام که مردم عاشق ساده خواندن هستند و بد و خوب را خیلی راحت تشخیص می‌دهند. منبری باید خودش روان‌شناس باشد، هر شعری را همه‌جا نمی‌توان، خواند. قشرهای مختلف پای منبر انسان می‌نشینند. مثلاً سبک مردانه خواندن با زنانه خواندن فرق دارد یا شب شادی و ختم با هم تفاوت دارد. خیلی‌ها این فرق‌ها را نمی‌دانند.
مداحان قدیمی معتقد بودند که منبر من باید درست و صحیح باشد، مردم می‌خواهند گریه کنند، می‌خواهند گریه نکنند؛ ولی امروزه برخی برای گریه انداختن مخاطب دست به هر کاری می‌زنند. متأسفانه اکنون از آهنگ‌های غنا استفاده می‌کنند که به تقلید از اروپایی‌هاست؛ فقط های‌وهوی و سرو صدا است. در گذشته مرحوم حاجی علامه در مسجد حجت ابن الحسن واقع در خیابان سهره‌وردی می‌آمدند و با صدایی گرفته تا می‌خواندند «السلام علیک یا ابا عبدالله» مردم زار می‌زدند و گریه می‌کردند و این تأثیر به علت اخلاص و تقوی ایشان بود.
پیشنهاد شما برای اینکه عزاداری‌ها و محافل مذهبی به بهترین شکل ممکن برگزار شود، چیست؟
این صدا و سیما است که می‌تواند بیشترین تأثیر را داشته باشد؛ چرا که مرجع مردم است و هر کسی که چیزی می‌گوید اشاره می‌کند که این مطلب در صدا و سیما عنوان شده است؛ مثل عید سعید فطر که همه تابع این ارگان هستند. باید منبرهای سنتی را پخش کنند تا جوان‌های ما که خیلی خوب و پاک هستند و نمی‌دانند و ندیدند، آشنایی پیدا کنند. اگر جوان‌های ما منبرهای حاج اصغر سعیدمنش را ببینند و نوحه‌هایش را بشنوند دیگر از او الگو می‌گیرند و می‌دانند که حداقل این مداح‌ها هم بوده‌اند.
آیا فقط صدا و سیماست که باید در این زمینه تلاش و کوشش کند؟
هر کسی باید در دامنه فعالیت خودش کار کند و اطرافیانش را به اجرای نمونه‌های اصیل و سنتی تشویق کند؛ البته منظور ما از سنتی خواندن این نیست که حتماً هر چه گذشتگان خوانده‌اند را تکرار کنیم، منظورمان این است که برنامه را به‌گونه‌ای اجرا کنیم که امام زمان (عج) راضی باشند و در شأن ائمه اطهار باشد. به خدا قسم هر کسی در راه امام حسین (ع) ثابت‌قدم باشد ایشان دستش را می‌گیرد و آبروی دنیا و آخرت را به او می‌دهد و کاری می‌کند که مردم (با دین و بی‌دین) دوستش داشته باشند و وای به حال کسی که سرش به عرش بخورد و بخواهد با اهل بیت (ع) بازی کند؛ طوری امام حسین (ع) کنارش می‌زند که دیگر خودش هم نمی‌تواند در جامعه حاضر شود.
یک مداح نوآموز برای آموزش و پرورش خود به چه نکاتی توجه کند تا به یک مداح کارکشته و پخته تبدیل شود؟
بهترین کاری را که می‌تواند انجام دهد گوش دادن به حرف استادان است. در قدیم ایرادهایی را که استادان از ما می‌گرفتند را با دیده منت گوش می‌دادیم و برای اصلاح آن اقدام می‌کردیم. اگر مداح معرفت و شعور مداحی را پیدا کنند سعادتمند می‌شود؛ البته استادان هم باید در حقیقت استاد باشند و مردم به‌عنوان مداح رسمی قبولشان داشته باشند. که متأسفانه الان بیشتر مداحان خودشان را استاد می‌دانند. یادم نمی‌رود زمانی منزل «حاج اکبر بازوبند» بودیم و مداحان زیادی که همه از پهلوان‌های منبر بودند مطالب زیادی را خواندند و اجرا کردند؛ آخر از همه، مرحوم «حاج حسن فرشته» آمدند بر منبر و گفتند: «شما که خودتون نمی‌سوزید چه جوری می‌تونید، بسوزونید؟ حالا ببینید من چه جوری می‌سوزونم» بعد دو خط شعر بیشتر نخواندند که چنان تأثیری بر مردم گذاشت که زار می‌زدند. خدا رحمتشان کند؛ این چنین شخصیت‌هایی را باید استاد دانست.
گروهی معتقدند که نوحه‌خوانی‌های سنتی و قدیمی دیگر کهنه شده و همان‌طور که علم و تکنولوژی پیشرفت کرده مراسم عزاداری هم باید شکل جدیدی به خود بگیرد؛ نظر شما چیست؟
ببینید در نوحه‌خوانی، جدید و قدیم فرقی نمی‌کند. ما این را نمی‌گوییم که چون ۱۰۰ سال پیش این نوحه را می‌خواندند حالا هم باید همین نوحه را بخوانیم یا اگر نوحه‌ای چون جدید است مناسب است و آن چون قدیمی است به درد نمی‌خورد؛ خیر. در قدیم هم، نوحه‌هایی بودند که خیلی مناسب نبود و اشعاری عوامانه داشت و امروزه هم نوحه‌هایی هست که از اشعاری وزین و سنگین بهره‌مند است. متأسفانه مردم در بین خوف و رجا مانده‌اند و برخی می‌گویند اگر قدیمی باشد خوب است و اگر جدید، به درد نمی‌خورد و برخی هم عکس آن را اعتقاد دارند. نام ائمه (ع) باید با عزت و احترام در مجالس برده شود و قدیم و جدیدش فرقی ندارد.
برای بهبود وضعیت مداحی و زنده نگه‌داشتن نوحه‌های اصیل تا چه اندازه حاضرید با ما همکاری کنید؟
بنده حداکثر توانم را در خدمتتان قرار می‌دهم؛ به این شرط که فایده‌ای هم داشته باشد.
متأسفانه خیلی‌ها فکر می‌کنند مداحی فقط خواندن است در صورتی که اگر برای مداحی ۱۰۰۰ نمره بگذاریم یک نمره‌اش خواندن است و ۹۹۹ تای دیگر آن فوتوفنهای گوناگون است که یک مداح باید بداند
اگر مداحان با صدای طبیعی خودشان بخوانند به خدا قسم آنقدر قشنگ می‌شود که حد ندارد و با این تجربه‌ای هم که من دارم دیده‌ام که مردم عاشق ساده خواندن هستند و بد و خوب را خیلی راحت تشخیص می‌دهند
مداحان قدیمی معتقد بودند که منبر من باید درست و صحیح باشد. مردم می‌خواهند گریه کنند می‌خواهند گریه نکنند ولی امروزه برخی برای گریه انداختن مخاطب دست به هر کاری می‌زنند
