کد مطلب : ۱۴۸۷۴
دفاع سازمان تبلیغات از بخشنامه درباره سینه‌زنی و عزاداری
جامعه: بعد از آنکه بخشنامه مرکز امور مساجد درباره عزاداری‌های محرم باعث واکنش‌هایی در میان مداحان مشهور شد و حرف حدیث‌ها درباره این بخشنامه بالا گرفت؛ روزنامه تهران امروز در شماره امروز خود دو گفت‌گو یکی با ابراهیم رهبر، مداح و دیگری با حجت الاسلام ابراهیمی مسئول مرکز امور مساجد سازمان تبلیغات اسلامی منتشر کرده است که درباره این بخشنامه و حواشی آن است.
گفت‌و گو با ابراهیم رهبر
اخیرا مرکز رسیدگی به امور مساجد در بخشنامه‌ای، درآوردن لباس از سوی مردان برای سینه زدن در عزاداری را ممنوع کرده است. آیا از نظر شما هم این اقدام نوعی بی‌احترامی به امام حسین(ع) است؟
تا حدودی اقدام غلطی است. متاسفانه یکسری اقدامات در عزاداری‌ها انجام می‌شود که جایز نیست. در همین مورد هم ناپسند است که مردی ۵۰ یا ۶۰ ساله در مقابل یک پسربچه ۱۴ یا ۱۵ ساله بخواهد پیراهن خود را از تن خارج کند تا سینه بزند. عشق و عاشقی برای سالار شهیدان باید به گونه‌ای باشد که حرمت‌ها حفظ شود. افرادی که در هیات‌ها و مساجد عزاداری می‌کنند بر این مسئله تاکید دارند که امام زمان(عج) ناظر بر عزاداری‌های آنان است و در این مجالس حضور دارند. آیا صحیح است در حضور ایشان لباس‌های خود را درآورده و سینه زنی کنیم؟ این امور از شان اهل بیت به دور است.
تاکنون در این مورد تذکر هم داده‌اید؟
بله، اما برخی کم‌لطفی می‌کنند و توجهی ندارند.
مرکز رسیدگی به امور مساجد در بندی از این بخشنامه خواستار ممانعت از راه‌بندان خیابان‌ها در زمان عزاداری‌ها شده است. در مورد این بند صحبتی ندارید؟
بیان این موارد ارتباطی با مرکز رسیدگی به امور مساجد ندارد و بیشتر مسائل فرهنگی است که وزارت ارشاد و شهرداری باید در آن دخالت کنند اما نفس این موضوع درست است و نباید برای مردم مشکل ایجاد کرد. باید افراد صاحب نفوذ وارد این مسئله شوند و نه مرکز رسیدگی به امور مساجد که ارتباطی با موضوع ندارد.
به نظر من تعیین مسیرهای عزاداری بهترین راه است و مردم می‌دانند از چه مسیرهایی برای رسیدن به مقاصد خود استفاده کنند. من در سال گذشته که می‌خواستم فرزندم را به بیمارستان برسانم، با همین مشکل راه‌بندان عزاداری در محرم مواجه شدم که خوشبختانه به دلیل اینکه مرا شناختند راه را باز کردند اما همه مردم که شناخته‌شده نیستند.
مرکز رسیدگی به امور مساجد همچنین اعلام کرده است که از ورود مداحان بدسابقه به داخل مساجد جلوگیری شود.
اصلا چنین حرفی قابل پذیرش نیست. مداح امام حسین(ع) دارای شخصیت والا و مشخصی است و این‌چنین اظهاراتی در شأن مداحان اهل بیت نیست.
اما در سال‌های گذشته انتقاداتی به برخی مداحی‌ها بود، یعنی معتقدید هیچ مداحی ایراد ندارد؟
اینها بیشتر مداحان تازه کار هستند که ایراداتی به مداحی‌های آنان وارد است. دلیل آن هم بی‌تجربگی است. مداحان تازه کار ما باید به نحوی عمل کنند که مدتی در نزد پیشکسوتان آموزش ببینند و بعد به مجالس بروند. افرادی که مداحی را انتخاب می‌کنند از کودکی به اهل بیت عشق می‌ورزیدند و در خانواده‌های متدین و مذهبی با عشق به اباعبدالله پرورش یافته‌اند لذا به کار بردن کلمه مداحان بدسابقه اصلا صحیح نیست و اصولا مرکز رسیدگی به امور مساجد چنین اختیاری ندارد که تعیین کند کدام مداح بدسابقه و کدام خوش‌سابقه است. البته از طرفی هم لازم است که بگویم مداحی‌ها به ولایت مداحان بستگی دارد یعنی هر چه آنها خود را به اهل بیت و امام حسین(ع) نزدیک ببینند، به‌طور حتم اشتباهات کمتری خواهند داشت. متاسفانه در سال‌های اخیر برخی یک بلندگو به دست گرفته‌اند و در خیابان مداحی می‌کنند که نمی‌توان نام آنها را مداح گذاشت.
بندی هم از این بخشنامه در ارتباط با متن مداحی‌ها بود که مرگز رسیدگی به امور مساجد خواستار مداحی‌های مستند شده بود. مگر پیش از این مداحی‌های غیرمعتبر در جریان بود؟
چنین موضوعی واقعیت ندارد و متون مداحی مستند است. زمانی که سن و سال ما کم بود، در نزد بزرگان می‌نشستیم تا آنها به ما یاد دهند چه بگوییم و در هنگام مداحی از ما سوال می‌کردند که سند و مدرکی برای حرف‌هایمان داریم یا خیر. البته این دوران فرق می‌کند و زمانی که ما به مداحان جوان تذکر می‌دهیم به ما پرخاش می‌کنند لذا بزرگان این حوزه باید مداحان جوان را دعوت کرده و به آنها یاد دهند که چه بخوانند.
مسئول برخورد با این افراد یا پیگیری تخلفات احتمالی هیات‌ها و مداحان کدام نهاد است؟
به‌طور قطع مرکز رسیدگی به امور مساجد وظیفه‌ای در این مورد ندارد. مسئولان ذی‌ربط که عمدتا وزارت ارشاد است باید در مقابل این تخلفات وارد عمل شود.
اشاره کردید که مرکز رسیدگی به امور مساجد نباید در این موضوعات دخالت کند. دلیل‌تان چیست؟
این مرکز فقط حق صدور بخشنامه برای مسائل و برنامه‌های داخل مسجد را دارد و بیرون از مسجد ارتباطی با این مرکز ندارد.
بخشنامه ربطی به مداحان ندارد
پس از انتقادات ابراهیم رهبر، حجت‌الاسلام ابراهیمی به بخشی از انتقادات او و سایر مداحان پاسخ داد ودر عین حال از آنان خواست تا در مورد بخشنامه‌ای که در مورد آنها نیست، نظر ندهند چرا که بخشنامه ارسالی به مساجد برای خودی‌های مرکز رسیدگی به امور مساجد است و مداحان معترض در این حیطه جای نمی‌گیرند مگر اینکه برای مداحی به مساجد دعوت شوند.
ظاهرا انتقادات به بخشنامه ارسالی مرکز رسیدگی به امور مساجد، واکنش‌های زیادی را در میان مداحان برانگیخته است چرا که در حوزه وظایف این مرکز دخالت در امور عزاداری‌ها نیامده است. چرا امسال مرکز رسیدگی به امور مساجد اقدام به صدور بخشنامه کرده است؟
این انتقادات و اعتراضات معنایی ندارد. ما بخشنامه را برای مداحان صادر نکرده‌ایم که بخواهند اعتراض کنند. بخشنامه متعلق به خودمان و نیروهای خودمان بود. اصلا چرا مداحان خود را وارد این ماجرا کرده‌اند؟ ما بر حسب وظیفه‌ای که در مرکز رسیدگی به امور مساجد داریم، به افراد خودمان که شامل ائمه جماعات و نمازگزاران در مساجد می‌شود،۱۰ توصیه کرده‌ایم و امیدواریم اجرا شود.
پس این بخشنامه در حد توصیه است و لازم‌الاجرا نیست؟
بخشنامه لازم الاجراست و باید مساجد اجرای آن در ماه محرم را در دستور کار قرار دهند.
برخی مداحان منتقد به این بخشنامه معتقدند مرکز رسیدگی به امور مساجد تنها اجازه اظهارنظر و صدور دستور برای امور داخل مسجد را دارد و نباید به مواردی مانند راه‌بندان کردن در خیابان‌ها می‌پرداخت.
ما برای نیروهای خودمان این توصیه را کردیم که دارای هیات و تکیه هستند. ما به آنها گفتیم که شب و روز به خیابان‌ها نروند تا اسباب زحمت مردم شوند.
اگر مداحان از نیروهای شما نیستند، پس به چه دلیل تنها این قشر به بخشنامه واکنش نشان دادند؟
مداحان هم منظور ما بودند، تنها مداحانی که به مساجد می‌روند، مشمول این بخشنامه می‌شوند.
پس از انتشار این بخشنامه برخی مداحان مواردی را به شما نسبت دادند از جمله اینکه دارای مدرک حوزوی نیستید. آیا درست بود؟
همه ما باید رعایت اخلاق اسلامی را سرلوحه خود قرار دهیم. من چه باید به اینها بگویم؟ فقط سعی می‌کنم تا خودمان اخلاق اسلامی را رعایت کنیم. نمی‌دانم چرا این بخش از مداحان مفاد این بخشنامه را به خودشان گرفته‌اند. کسی کاری با آنها ندارد که این چنین نظر می‌دهند. ما گفتیم مداحان بدسابقه حق ورود به مساجد را ندارند؛ مگر آنها بدسابقه هستند که آشفته می‌شوند.
منظورتان از مداحان بدسابقه چیست؟
منظورمان مداحانی است که اشعار مناسبی را نمی‌خوانند یا در حین مداحی دروغ می‌گویند و غلط می‌خوانند یا از ریتم‌های نامناسب در مداحی‌هایشان استفاده می‌کنند. اینها حق ورود به مساجد را ندارند. تعجب من از این است که مداحانی که به بخشنامه ایراد گرفتند از مداحان خوش نام هستند و این موارد در مورد آنها صدق نمی‌کند. اینها با انتقادات‌شان خودشان را در میان مردم ضایع می‌کنند و به مواردی وارد می‌شوند و اظهاراتی می‌کنند که در شأن آنها نیست.
گفت‌و گو با ابراهیم رهبر
اخیرا مرکز رسیدگی به امور مساجد در بخشنامه‌ای، درآوردن لباس از سوی مردان برای سینه زدن در عزاداری را ممنوع کرده است. آیا از نظر شما هم این اقدام نوعی بی‌احترامی به امام حسین(ع) است؟
تا حدودی اقدام غلطی است. متاسفانه یکسری اقدامات در عزاداری‌ها انجام می‌شود که جایز نیست. در همین مورد هم ناپسند است که مردی ۵۰ یا ۶۰ ساله در مقابل یک پسربچه ۱۴ یا ۱۵ ساله بخواهد پیراهن خود را از تن خارج کند تا سینه بزند. عشق و عاشقی برای سالار شهیدان باید به گونه‌ای باشد که حرمت‌ها حفظ شود. افرادی که در هیات‌ها و مساجد عزاداری می‌کنند بر این مسئله تاکید دارند که امام زمان(عج) ناظر بر عزاداری‌های آنان است و در این مجالس حضور دارند. آیا صحیح است در حضور ایشان لباس‌های خود را درآورده و سینه زنی کنیم؟ این امور از شان اهل بیت به دور است.
تاکنون در این مورد تذکر هم داده‌اید؟
بله، اما برخی کم‌لطفی می‌کنند و توجهی ندارند.
مرکز رسیدگی به امور مساجد در بندی از این بخشنامه خواستار ممانعت از راه‌بندان خیابان‌ها در زمان عزاداری‌ها شده است. در مورد این بند صحبتی ندارید؟
بیان این موارد ارتباطی با مرکز رسیدگی به امور مساجد ندارد و بیشتر مسائل فرهنگی است که وزارت ارشاد و شهرداری باید در آن دخالت کنند اما نفس این موضوع درست است و نباید برای مردم مشکل ایجاد کرد. باید افراد صاحب نفوذ وارد این مسئله شوند و نه مرکز رسیدگی به امور مساجد که ارتباطی با موضوع ندارد.
به نظر من تعیین مسیرهای عزاداری بهترین راه است و مردم می‌دانند از چه مسیرهایی برای رسیدن به مقاصد خود استفاده کنند. من در سال گذشته که می‌خواستم فرزندم را به بیمارستان برسانم، با همین مشکل راه‌بندان عزاداری در محرم مواجه شدم که خوشبختانه به دلیل اینکه مرا شناختند راه را باز کردند اما همه مردم که شناخته‌شده نیستند.
مرکز رسیدگی به امور مساجد همچنین اعلام کرده است که از ورود مداحان بدسابقه به داخل مساجد جلوگیری شود.
اصلا چنین حرفی قابل پذیرش نیست. مداح امام حسین(ع) دارای شخصیت والا و مشخصی است و این‌چنین اظهاراتی در شأن مداحان اهل بیت نیست.
اما در سال‌های گذشته انتقاداتی به برخی مداحی‌ها بود، یعنی معتقدید هیچ مداحی ایراد ندارد؟
اینها بیشتر مداحان تازه کار هستند که ایراداتی به مداحی‌های آنان وارد است. دلیل آن هم بی‌تجربگی است. مداحان تازه کار ما باید به نحوی عمل کنند که مدتی در نزد پیشکسوتان آموزش ببینند و بعد به مجالس بروند. افرادی که مداحی را انتخاب می‌کنند از کودکی به اهل بیت عشق می‌ورزیدند و در خانواده‌های متدین و مذهبی با عشق به اباعبدالله پرورش یافته‌اند لذا به کار بردن کلمه مداحان بدسابقه اصلا صحیح نیست و اصولا مرکز رسیدگی به امور مساجد چنین اختیاری ندارد که تعیین کند کدام مداح بدسابقه و کدام خوش‌سابقه است. البته از طرفی هم لازم است که بگویم مداحی‌ها به ولایت مداحان بستگی دارد یعنی هر چه آنها خود را به اهل بیت و امام حسین(ع) نزدیک ببینند، به‌طور حتم اشتباهات کمتری خواهند داشت. متاسفانه در سال‌های اخیر برخی یک بلندگو به دست گرفته‌اند و در خیابان مداحی می‌کنند که نمی‌توان نام آنها را مداح گذاشت.
بندی هم از این بخشنامه در ارتباط با متن مداحی‌ها بود که مرگز رسیدگی به امور مساجد خواستار مداحی‌های مستند شده بود. مگر پیش از این مداحی‌های غیرمعتبر در جریان بود؟
چنین موضوعی واقعیت ندارد و متون مداحی مستند است. زمانی که سن و سال ما کم بود، در نزد بزرگان می‌نشستیم تا آنها به ما یاد دهند چه بگوییم و در هنگام مداحی از ما سوال می‌کردند که سند و مدرکی برای حرف‌هایمان داریم یا خیر. البته این دوران فرق می‌کند و زمانی که ما به مداحان جوان تذکر می‌دهیم به ما پرخاش می‌کنند لذا بزرگان این حوزه باید مداحان جوان را دعوت کرده و به آنها یاد دهند که چه بخوانند.
مسئول برخورد با این افراد یا پیگیری تخلفات احتمالی هیات‌ها و مداحان کدام نهاد است؟
به‌طور قطع مرکز رسیدگی به امور مساجد وظیفه‌ای در این مورد ندارد. مسئولان ذی‌ربط که عمدتا وزارت ارشاد است باید در مقابل این تخلفات وارد عمل شود.
اشاره کردید که مرکز رسیدگی به امور مساجد نباید در این موضوعات دخالت کند. دلیل‌تان چیست؟
این مرکز فقط حق صدور بخشنامه برای مسائل و برنامه‌های داخل مسجد را دارد و بیرون از مسجد ارتباطی با این مرکز ندارد.
بخشنامه ربطی به مداحان ندارد
پس از انتقادات ابراهیم رهبر، حجت‌الاسلام ابراهیمی به بخشی از انتقادات او و سایر مداحان پاسخ داد ودر عین حال از آنان خواست تا در مورد بخشنامه‌ای که در مورد آنها نیست، نظر ندهند چرا که بخشنامه ارسالی به مساجد برای خودی‌های مرکز رسیدگی به امور مساجد است و مداحان معترض در این حیطه جای نمی‌گیرند مگر اینکه برای مداحی به مساجد دعوت شوند.
ظاهرا انتقادات به بخشنامه ارسالی مرکز رسیدگی به امور مساجد، واکنش‌های زیادی را در میان مداحان برانگیخته است چرا که در حوزه وظایف این مرکز دخالت در امور عزاداری‌ها نیامده است. چرا امسال مرکز رسیدگی به امور مساجد اقدام به صدور بخشنامه کرده است؟
این انتقادات و اعتراضات معنایی ندارد. ما بخشنامه را برای مداحان صادر نکرده‌ایم که بخواهند اعتراض کنند. بخشنامه متعلق به خودمان و نیروهای خودمان بود. اصلا چرا مداحان خود را وارد این ماجرا کرده‌اند؟ ما بر حسب وظیفه‌ای که در مرکز رسیدگی به امور مساجد داریم، به افراد خودمان که شامل ائمه جماعات و نمازگزاران در مساجد می‌شود،۱۰ توصیه کرده‌ایم و امیدواریم اجرا شود.
پس این بخشنامه در حد توصیه است و لازم‌الاجرا نیست؟
بخشنامه لازم الاجراست و باید مساجد اجرای آن در ماه محرم را در دستور کار قرار دهند.
برخی مداحان منتقد به این بخشنامه معتقدند مرکز رسیدگی به امور مساجد تنها اجازه اظهارنظر و صدور دستور برای امور داخل مسجد را دارد و نباید به مواردی مانند راه‌بندان کردن در خیابان‌ها می‌پرداخت.
ما برای نیروهای خودمان این توصیه را کردیم که دارای هیات و تکیه هستند. ما به آنها گفتیم که شب و روز به خیابان‌ها نروند تا اسباب زحمت مردم شوند.
اگر مداحان از نیروهای شما نیستند، پس به چه دلیل تنها این قشر به بخشنامه واکنش نشان دادند؟
مداحان هم منظور ما بودند، تنها مداحانی که به مساجد می‌روند، مشمول این بخشنامه می‌شوند.
پس از انتشار این بخشنامه برخی مداحان مواردی را به شما نسبت دادند از جمله اینکه دارای مدرک حوزوی نیستید. آیا درست بود؟
همه ما باید رعایت اخلاق اسلامی را سرلوحه خود قرار دهیم. من چه باید به اینها بگویم؟ فقط سعی می‌کنم تا خودمان اخلاق اسلامی را رعایت کنیم. نمی‌دانم چرا این بخش از مداحان مفاد این بخشنامه را به خودشان گرفته‌اند. کسی کاری با آنها ندارد که این چنین نظر می‌دهند. ما گفتیم مداحان بدسابقه حق ورود به مساجد را ندارند؛ مگر آنها بدسابقه هستند که آشفته می‌شوند.
منظورتان از مداحان بدسابقه چیست؟
منظورمان مداحانی است که اشعار مناسبی را نمی‌خوانند یا در حین مداحی دروغ می‌گویند و غلط می‌خوانند یا از ریتم‌های نامناسب در مداحی‌هایشان استفاده می‌کنند. اینها حق ورود به مساجد را ندارند. تعجب من از این است که مداحانی که به بخشنامه ایراد گرفتند از مداحان خوش نام هستند و این موارد در مورد آنها صدق نمی‌کند. اینها با انتقادات‌شان خودشان را در میان مردم ضایع می‌کنند و به مواردی وارد می‌شوند و اظهاراتی می‌کنند که در شأن آنها نیست.
