گفتگوی خیمه با استاد شاپور رحیمی
خیمه: به عنوان یک معلم با سابقهی آواز، از اهمیت فراگیری ردیف آوازی در اجرای نوحه ها و الحان مذهبی بگویید؟
- به دلیل ارتباط و همبستگی تنگاتنگ و ویژهای که موسیقی مذهبی و دینی ما با موسیقی ردیفی و سنتی دارد و در بسیاری از موارد جدایی ناپذیرند و بدون گزافه و بخصوص در بخش آواز،موسیقی اصیل مدیون و مرهون موسیقی مذهبی و تعزیه می باشد، باید اشاره کنم که فراکرفتن ردیف برای مداحان از ملزومات است.
خیمه: درست می فرمایید اما به نظر میرسد کل گوشه ها برای اجرای الحان محزون یا آواهای سوگواری ضروری نباشد گوشههایی مثل: گوشت و عشیران موالیان و... و در مقابله گوشههایی هستند که بسیار ضروری اند، آن ها کدامند؟
- تایید می کنم و شاید هم فرد مداح فرصت فراگیری همهی ردیفها را که چند سال طول می کشد نداشته باشد اما حد اقل باید گوشههایی مثل: حسینی، راک عبدالله، بیات راجح، مثنویها، مغلوب، مخالف حجاز، اوج، و... را حتما بیاموزید.
خیمه: چه آوازها یا دستگاههایی برای اجرای مرثیه و مداحیها بیشتر قابلیت دارند؟
- همه دستگاهها، ولی دستگاه نوا و شور بویژه آوازهای افشاری، دشتی و بیات ترک، مناسبتر هستند.
خیمه: از مداحان قدیمی و تاثیر گذار، کار کدام یک رابیشتر می پسندید؟
- یادم هست برخی از مذهبیخوانان به
خیمه: شما نوازنده ساز عود هستید و بارها در ایام و ماههای عزاداری و سوگواری شاهد عود نوازی شما به شکلی موثر و گیرا و اثر گذار بودهایم، مناسب است بپرسیم قابلیت سازهای ایرانی را برای اجرا در مراسم عزاداری و... در چه حد می بینید؟
- در گذشته از این سازها به دلیل این که وسایل تقویت کننده مثل اکو، بلندگو و... وجود نداشت و صداهای ایرانی هم لطیف و آرام و به لحاظ تنالینه یا ولوم، ضعیف می باشند، کم تر استفاده میشد و از سازهایی مثل کلارینت یا طبل و شیپور و سنج بهره میگرفتند وگرنه همهی سازهای ایرانی برای بیان احساس، توانا هستند و قدما و معتقدین و عرفا اساسا میگفتند سازها در دست اهل دل، حکایت اندوه و حسرت و همدلی با شهدا و آزادگان را بهتر از حنجرهها بیان میکند.
گفتگو از علیرضا پورامید