کد مطلب : ۲۰۰
تاحالا کربلا نرفته ام
مصاحبه با نزار القطری در روز اربعین(1)
* بعضی از مداحان می‌گن سبک سنتی شاید دیگه پسند مردم نباشه یا حتی این نوعی که شما می‌خونید و حماسی هست خیلی‌ها دیگه این حالت رو نمی‌خونن با یه حالت عجز و لابه و مثلا این که امام حسین(ع) توی کربلا گیرکرده بود و احساس التماس بوده و این‌ها. می‌خواستم بگم که این ...
نزار القطری: ببین، قبل از این که جوابت رو بدم اولا به خودم به هیچ وجه اجازه نمی‌دم که یک کلمه ضد یک مداح اهل بیت(ع) صحبت کنم. آخه من فردای قیامت جواب فاطمه زهرا(س) رو چی بدهم؟ یعنی واقعا خودم را ذلیل می‌دانم اگه حتی یک کلمه ضد یک مداح صحبت کنم، خدا اجرشون را قبول کنه. خدا از همه قبول کنه ولی چون شما این سئوال را کردید، بذار بگم من به خودم چه نصیحتی می‌کنم یا این که چه نقشه‌ای برای خودم ریختم. خب من همیشه سعی می‌کنم، ببین دارم می‌گم سعی می‌کنم نه این که بگم همه نوحه‌هام این‌طوریه، سعی می‌کنم از اون کلمه‌های چشم و ابرو و عاشقتم و عاشق قد بالاتم، از این‌ها یک خرده دور بشم. چون یعنی این ها به حقیقت خیلی مربوط نیست. این‌ها شعرهای غزلیه. بذار چیزای حقیقی بگیم. یعنی اون ملحمه (مصیبت) عاشورا، اون مواضعی که در عاشورای آن زمان رخ داد، باور کن الان 1400 ساله ما مقتل امام حسین(ع) داریم می‌شنویم. خب، هر دفعه هم داریم می‌شنویم؛ همون یک قتله، فرق نمی کنه ولی ببین، هر سال که می شنویم گریه می کنیم، احساس میکنیم جدیده. یعنی این وعده را خودم با خودم داده‌ام که سعی می‌کنم همیشه مثل مقتل بخونم، مثل واقعیت بخونم، از واقعیت خیلی دور نشم؛ پس چیزهای تاریخی را به طریق شعر انجام بدیم و بخونیم دیگه. از چشم و ابرو و قد و بالا و این‌ها یه خرده دور بشیم. خیلی به حقیقت مربوط نیست.
* همین نکته‌ای که شما گفتید، عده‌ای هستند که فکر میکنند که ما باید سریع بریم سر اصل مطلب و شور بگیریم و عزاداری، یعنی بزنیم توی سر و کله‌مون و این‌ها. ولی شما توی اولین کلیپی که ازتون پخش شد، چیزی حدود 15 دقیقه نوحه ملایم خوندید و مردم هم استقبال کردند.
نزار القطری: حضرت امام حسین(ع) تقریبا 1400 ساله که شهید شده‌اند. هر سال این داره تجدید می‌شه. مردم وقت دارند. وقت هم که نباشد عشق به اهل بیت(ع) دارند. این عشق انسان را مجبور می‌کنه چند ساعتش را یخصص (تخصیص بده) برای شنیدن این یا برای گریه کردن. من یه مثالی بیاورم. ببین کسی که عاشق باشه، خب شب خوابش نمی‌ره. چرا؟ خب ممکنه صبح بخواد بره سرکار. شب تا صبح خوابش نمی‌ره در فکر معشوق. خب باز هم صبح بلند می‌شه با چشمای خواب‌آلود؛ سعی می‌کنه یک ابی بزنه به صورتش برود سر کار. چرا دیشب خوابش نرفته بود؟ این وقت نداشت. این می‌بایست می‌خوابید. صبح هم باید برود سر کار. بعد هم ظهر باید بیاید ناهار بخوره. یکی دو ساعتی بخوابه بعد برود سر کار و برگرده دوباره بخوابه، پس اون وقت بود. برای عاشق و معشوق خودش وقت بود.
معشوق ما امام حسینه، همون وقته؛ وقت که نباشه از جانشون از وقت‌شون تخصیص می‌دن مردم. وقتی عشق داشته باشند همینه؛ مجنون حسین(ع).
* شما به زبان‌های مختلف خوندید. کدام یکی از این زبان‌هایی که باهاش خوندید، را نوحه‌پذیرتر می‌دونید؟ توی کدومش بهتر شعر و نوحه می‌شینه؟
نزار القطری: خب خیلی زبون فارسی، زبون ظریف و زبون انعطاف‌پذیریه؛ از همه فارسی بهتره، فارسی خیلی عجیبه، بعدش می‌یاد اردو؛ من اردو خیلی نخونده‌ام. همون زبان پاکستانی‌ها، بعد هم که می‌یاد عربی.
عربی که خیلی خونده‌ام ولی از همه درجه اول زبون فارسی؛ چون لطیف یعنی لطیف ... شیرین، شیرینیه... زبان شیرینیه. اون وقت ادبیات فارسی قابله که ما تفاصیل را بگیم؛ در عربی چنین قابلیتی وجود نداره که ما تفاصیل بگیم،؛ یعنی مثلا در عربی می‌گن امام حسین(ع) طفل رضیع (شیرخوار) را برداشت رفت به میدان کشته شد ولی به زبان فارسی تفاصیلش می‌دن. چه جوری کشته شد؟ لب‌هاش رو در می‌آورد مثلا.
این تفاصیل به زبان عربی خیلی کم است چون ادبیات عربی یک خرده خشن است ولی فارسی خیلی نرم و ملایمه.
* خودتون چه کار می‌کنید برای این که در مداحی دچار روزمرگی و تکرار نشید؟
نزار القطری: خب ببین این کار خیلی زحمتی یه. من واقعا بعضی وقت‌ها تا صبح خوابم نمی‌ره. حتی خانمم می‌گه بخواب، می‌گم نمی‌تونم، باید بشینم بنویسم. سبکش را دربیاورم. فکر می‌کنم که این را نکنه جای دیگه خونده باشم. مردم سبک جدید می‌خوان؛ حقشونه.
* موسیقی هم گوش می‌دین؟
نزار القطری: من متاسفانه هیچی گوش نمی‌دم؛ نه فقط موسیقی حتی نوحه هم گوش نمی‌دم. نمی‌دونم چرا. این هم یک اشتباه بزرگه؛ چون خیلی‌ها اونایی که محدث صوت و صدا هستند، به‌ام می‌گن گوش بده بقیه مداحی‌هارو. گوش بده سبک‌های موسیقی رو تا محزون‌الحان و سبک‌هات زیاد بشه ولی متاسفانه دوست ندارم گوش بدم نه فقط موسیقی....
* شما که این‌قدر از زبان فارسی تعریف کردید، چرا رفتید کویت و قطر و این‌ها؟
نزار القطری: نه، من اونجا به دنیا اومدم. ایرانی‌الاصل هستم؛ درسته، پدر و مادرم ایرانی بودند. مال لار فارس هستند ولی خوب، توی قطر به دنیا اومدم. توی مدرسه‌های ایرانی هم درس خوندم، فارسی درس خوندم. فارسی‌ام هم خیلی قوی بود که به زبان فارسی شعر می‌نوشتم.
ولی خب زبان فارسی زبان مادری من نیست. ما لاری صحبت میکنیم. لاری «غیره»؛ یعنی لاری خیلی فرق می‌کنه با فارسی. زیاد صحبت نمی‌کردم. خب چیزی هم که زیاد باهاش صحبت نکنم یادم می‌ره دیگه، فارسی یادم رفته.
ادامه دارد...
نزار القطری: ببین، قبل از این که جوابت رو بدم اولا به خودم به هیچ وجه اجازه نمی‌دم که یک کلمه ضد یک مداح اهل بیت(ع) صحبت کنم. آخه من فردای قیامت جواب فاطمه زهرا(س) رو چی بدهم؟ یعنی واقعا خودم را ذلیل می‌دانم اگه حتی یک کلمه ضد یک مداح صحبت کنم، خدا اجرشون را قبول کنه. خدا از همه قبول کنه ولی چون شما این سئوال را کردید، بذار بگم من به خودم چه نصیحتی می‌کنم یا این که چه نقشه‌ای برای خودم ریختم. خب من همیشه سعی می‌کنم، ببین دارم می‌گم سعی می‌کنم نه این که بگم همه نوحه‌هام این‌طوریه، سعی می‌کنم از اون کلمه‌های چشم و ابرو و عاشقتم و عاشق قد بالاتم، از این‌ها یک خرده دور بشم. چون یعنی این ها به حقیقت خیلی مربوط نیست. این‌ها شعرهای غزلیه. بذار چیزای حقیقی بگیم. یعنی اون ملحمه (مصیبت) عاشورا، اون مواضعی که در عاشورای آن زمان رخ داد، باور کن الان 1400 ساله ما مقتل امام حسین(ع) داریم می‌شنویم. خب، هر دفعه هم داریم می‌شنویم؛ همون یک قتله، فرق نمی کنه ولی ببین، هر سال که می شنویم گریه می کنیم، احساس میکنیم جدیده. یعنی این وعده را خودم با خودم داده‌ام که سعی می‌کنم همیشه مثل مقتل بخونم، مثل واقعیت بخونم، از واقعیت خیلی دور نشم؛ پس چیزهای تاریخی را به طریق شعر انجام بدیم و بخونیم دیگه. از چشم و ابرو و قد و بالا و این‌ها یه خرده دور بشیم. خیلی به حقیقت مربوط نیست.
* همین نکته‌ای که شما گفتید، عده‌ای هستند که فکر میکنند که ما باید سریع بریم سر اصل مطلب و شور بگیریم و عزاداری، یعنی بزنیم توی سر و کله‌مون و این‌ها. ولی شما توی اولین کلیپی که ازتون پخش شد، چیزی حدود 15 دقیقه نوحه ملایم خوندید و مردم هم استقبال کردند.
نزار القطری: حضرت امام حسین(ع) تقریبا 1400 ساله که شهید شده‌اند. هر سال این داره تجدید می‌شه. مردم وقت دارند. وقت هم که نباشد عشق به اهل بیت(ع) دارند. این عشق انسان را مجبور می‌کنه چند ساعتش را یخصص (تخصیص بده) برای شنیدن این یا برای گریه کردن. من یه مثالی بیاورم. ببین کسی که عاشق باشه، خب شب خوابش نمی‌ره. چرا؟ خب ممکنه صبح بخواد بره سرکار. شب تا صبح خوابش نمی‌ره در فکر معشوق. خب باز هم صبح بلند می‌شه با چشمای خواب‌آلود؛ سعی می‌کنه یک ابی بزنه به صورتش برود سر کار. چرا دیشب خوابش نرفته بود؟ این وقت نداشت. این می‌بایست می‌خوابید. صبح هم باید برود سر کار. بعد هم ظهر باید بیاید ناهار بخوره. یکی دو ساعتی بخوابه بعد برود سر کار و برگرده دوباره بخوابه، پس اون وقت بود. برای عاشق و معشوق خودش وقت بود.
معشوق ما امام حسینه، همون وقته؛ وقت که نباشه از جانشون از وقت‌شون تخصیص می‌دن مردم. وقتی عشق داشته باشند همینه؛ مجنون حسین(ع).
* شما به زبان‌های مختلف خوندید. کدام یکی از این زبان‌هایی که باهاش خوندید، را نوحه‌پذیرتر می‌دونید؟ توی کدومش بهتر شعر و نوحه می‌شینه؟
نزار القطری: خب خیلی زبون فارسی، زبون ظریف و زبون انعطاف‌پذیریه؛ از همه فارسی بهتره، فارسی خیلی عجیبه، بعدش می‌یاد اردو؛ من اردو خیلی نخونده‌ام. همون زبان پاکستانی‌ها، بعد هم که می‌یاد عربی.
عربی که خیلی خونده‌ام ولی از همه درجه اول زبون فارسی؛ چون لطیف یعنی لطیف ... شیرین، شیرینیه... زبان شیرینیه. اون وقت ادبیات فارسی قابله که ما تفاصیل را بگیم؛ در عربی چنین قابلیتی وجود نداره که ما تفاصیل بگیم،؛ یعنی مثلا در عربی می‌گن امام حسین(ع) طفل رضیع (شیرخوار) را برداشت رفت به میدان کشته شد ولی به زبان فارسی تفاصیلش می‌دن. چه جوری کشته شد؟ لب‌هاش رو در می‌آورد مثلا.
این تفاصیل به زبان عربی خیلی کم است چون ادبیات عربی یک خرده خشن است ولی فارسی خیلی نرم و ملایمه.
* خودتون چه کار می‌کنید برای این که در مداحی دچار روزمرگی و تکرار نشید؟
نزار القطری: خب ببین این کار خیلی زحمتی یه. من واقعا بعضی وقت‌ها تا صبح خوابم نمی‌ره. حتی خانمم می‌گه بخواب، می‌گم نمی‌تونم، باید بشینم بنویسم. سبکش را دربیاورم. فکر می‌کنم که این را نکنه جای دیگه خونده باشم. مردم سبک جدید می‌خوان؛ حقشونه.
* موسیقی هم گوش می‌دین؟
نزار القطری: من متاسفانه هیچی گوش نمی‌دم؛ نه فقط موسیقی حتی نوحه هم گوش نمی‌دم. نمی‌دونم چرا. این هم یک اشتباه بزرگه؛ چون خیلی‌ها اونایی که محدث صوت و صدا هستند، به‌ام می‌گن گوش بده بقیه مداحی‌هارو. گوش بده سبک‌های موسیقی رو تا محزون‌الحان و سبک‌هات زیاد بشه ولی متاسفانه دوست ندارم گوش بدم نه فقط موسیقی....
* شما که این‌قدر از زبان فارسی تعریف کردید، چرا رفتید کویت و قطر و این‌ها؟
نزار القطری: نه، من اونجا به دنیا اومدم. ایرانی‌الاصل هستم؛ درسته، پدر و مادرم ایرانی بودند. مال لار فارس هستند ولی خوب، توی قطر به دنیا اومدم. توی مدرسه‌های ایرانی هم درس خوندم، فارسی درس خوندم. فارسی‌ام هم خیلی قوی بود که به زبان فارسی شعر می‌نوشتم.
ولی خب زبان فارسی زبان مادری من نیست. ما لاری صحبت میکنیم. لاری «غیره»؛ یعنی لاری خیلی فرق می‌کنه با فارسی. زیاد صحبت نمی‌کردم. خب چیزی هم که زیاد باهاش صحبت نکنم یادم می‌ره دیگه، فارسی یادم رفته.
ادامه دارد...
